شاخص S&P 500 چیست؟ همه چیز درباره شاخص S&P 500

شاخص S&P 500 یکی از شناخته‌شده‌ترین شاخص‌ها در دنیای مالی است که تصویری کلی از وضعیت و سمت‌و‌سوی بازار سهام امریکا ارائه می‌دهد. این شاخص ۵۰۰ شرکت بزرگ عمومی از صنایع مختلف را در بر می‌گیرد و ابزاری قدرتمند برای سرمایه‌گذاران، تحلیل‌گران و اقتصاددانان محسوب می‌شود بلکه بتوانند عملکرد اقتصادی را ارزیابی کنند. درک مفهوم شاخص S&P 500 و نحوه عملکرد آن برای افرادی که قصد دارند دید کامل‌تری بر بازارهای مالی داشته باشند و آن را بهتر درک کند، ضروری است. در ادامه این مقاله به بررسی چیستی، ساختار، اهمیت و نحوه سرمایه‌گذاری در این شاخص می‌پردازیم.

شاخص S&P 500 چیست؟

شاخص S&P 500 که کوتاه‌شده عبارت Standard & Poor’s است، عملکرد ۵۰۰ شرکت بزرگ و عمومی در ایالات متحده را نشان می‌دهد و بر اساس ارزش بازار هر کدام، به آن‌ها وزن مشخصی را اختصاص می‌دهد. شاخص S&P 500 شامل ۵۰۰ شرکت بزرگ (نه لزوماً بزرگ‌ترین) است که سهام آن‌ها در بازارهای بورس نیویورک (NYSE), نزدک (Nasdaq), یا بورس شیکاگو (CBOE) معامله می‌شود. انتخاب این شرکت‌ها توسط یک کمیته صورت می‌گیرد که بر اساس معیارهای مشخصی تصمیم‌گیری می‌کند.

برای اینکه یک شرکت به این شاخص اضافه شود، باید شرایط زیر را داشته باشد:

1. اندازه معین ارزش بازار: شرکت باید به یک سطح مشخصی از سرمایه بازار دست پیدا کند.
2. حجم معاملات سالانه: ارزش معینی از سرمایه بازار شرکت باید در طول سال معامله شود.
3. معاملات منظم: حداقل ۲۵۰,۰۰۰ سهم شرکت باید در هر یک از شش ماه گذشته معامله شده باشد.
4. سهام عمومی: اکثر سهام شرکت باید در اختیار عموم باشد.
5. سابقه فعالیت: حداقل باید یک سال از عرضه اولیه سهام شرکت گذشته باشد.
6. سودآوری مثبت: مجموع درآمد چهار فصل گذشته شرکت، به‌همراه فصل اخیر، باید مثبت باشد.

بورس‌های نیویورک، نزدک و شیکاگو هزاران شرکت را فهرست کرده‌اند، اما معیارهای فوق تعداد شرکت‌ها را به کمتر از ۱,۰۰۰ کاهش می‌دهد. با اعمال معیارهای دیگر، شاخص S&P به ۵۰۰ شرکت بزرگ محدود می‌شود که مناسب درج در این شاخص هستند. این شاخص در واقع نمایانگر عملکرد کلی بازار سهام ایالات متحده و سلامت اقتصادی آن است. این شاخص به عنوان یکی از دقیق‌ترین معیارهای عملکرد کلی بازار سهام آمریکا و سهام شرکت‌های بزرگ شناخته می‌شود. 

شاخص S&P 500 تنها  ارزش بازار سهامی را در نظر می‌گیرد که به صورت آزاد در بازار معامله می‌شوند. ارزش بازار هر شرکت بر اساس تعداد سهام‌های عمومی آن تنظیم شده و تغییراتی مانند انتشار سهام جدید یا ادغام شرکت‌ها نیز در این محاسبات لحاظ می‌شود.  برای درک بهتر تأثیر شرکت‌ها بر شاخص شاخص S&P 500، اطلاعات سهام شرکت اپل (Apple) مربوط به سپتامبر ۲۰۲۳ را بررسی می‌کنیم:

• تا سپتامبر ۲۰۲۳ اپل تعداد ۱۵.۷ میلیارد سهم منتشر کرده بود و قیمت هر سهم آن ۱۷۳.۹۳ دلار بود. این اعداد ارزش بازار Apple را به حدود ۲.۷ تریلیون دلار می‌رساندند.
• مجموع ارزش بازار کل شرکت‌های حاضر در S&P 500 حدود ۳۹.۷ تریلیون دلار بود.
• با تقسیم ارزش بازار اپل بر کل ارزش بازار شاخص، مشخص می‌شود که اپل حدودا وزنی ۶.۸ درصدی در شاخص S&P 500 دارد.
• این بدان معناست که تغییر ۱ درصدی در قیمت سهام اپل تأثیر قابل توجهی بر شاخص کلی خواهد داشت و در مقایسه با تاثیر شرکت‌هایی که وزن کمتری دارند بسیار بیشتر خواهد بود.

بیشتر بخوانید: فارکس چیست؟ همه چیز درباره بازار Forex

نحوه محاسبه شاخص S&P 500

شاخص S&P 500 از روش وزن‌دهی به سهام بر اساس ارزش بازار استفاده می‌کند. در این روش، شرکت‌های دارای ارزش بازار بالاتر، تأثیر بیشتری بر شاخص دارند. در ادامه، مراحل این بخش نحوه محاسبه این شاخص توضیح داده شده است:

۱. محاسبه ارزش بازار هر شرکت

برای محاسبه ارزش بازار یک شرکت، قیمت فعلی سهام آن در تعداد کل سهام منتشرشده ضرب می‌شود.

ارزش بازار=قیمت سهام×تعداد سهام منتشرشده

به عنوان مثال، اگر قیمت سهام یک شرکت ۱۰۰ دلار باشد و ۱ میلیارد سهم منتشر کرده باشد، ارزش بازار آن شرکت برابر با ۱۰۰ میلیارد دلار خواهد بود.

۲. محاسبه مجموع ارزش بازار شاخص

برای محاسبه مجموع ارزش بازار S&P 500، ارزش بازار تمامی ۵۰۳ شرکت حاضر در این شاخص را با هم جمع می‌کنیم. 

مجموع ارزش بازار شاخص=مجموع ارزش بازار تمام شرکت‌ها

این مقدار به طور مداوم تغییر می‌کند، زیرا قیمت سهام و ارزش بازار هر شرکت متغیر است. البته فراموش نکنید که برای محاسبه ارزش کلی شاخص، مجموع ارزش بازار تعدیل‌شده تمامی شرکت‌ها محاسبه شده و سپس این عدد بر یک «مقسوم‌علیه اختصاصی» تقسیم می‌شود. این مقسوم‌علیه اطلاعات محرمانه‌ای است که به صورت عمومی منتشر نمی‌شود. مقسوم‌علیه تغییرات ناشی از رویدادهایی مانند تقسیم سهام، پرداخت سود نقدی یا ادغام شرکت‌ها را تنظیم می‌کند.

۳. محاسبه وزن هر شرکت در شاخص

برای تعیین وزن هر شرکت در شاخص S&P 500، ارزش بازار آن شرکت را بر مجموع ارزش بازار کل شاخص تقسیم می‌کنیم.

وزن شرکت در شاخص= مجموع ارزش بازار شاخص/ ارزش بازار شرکت​

به عنوان مثال، اگر ارزش بازار یک شرکت ۲ تریلیون دلار و مجموع ارزش بازار شاخص ۴۰ تریلیون دلار باشد:

وزن=۴۰/۲​=۰.۰۵= (۵%)

این بدان معناست که تغییر قیمت سهام این شرکت، ۵ درصد از تأثیرات کلی شاخص را شامل می‌شود.

اهمیت و کاربرد شاخص S&P 500

این شاخص نه تنها نشان‌دهنده وضعیت کلی اقتصاد و بازار سهام آمریکاست، بلکه به‌منظور ارزیابی عملکرد سرمایه‌گذاری، تنوع‌بخشی به پرتفوی و تحلیل شرایط بازار به شمار می‌رود. در ادامه دلایل اهمیت و کاربرد این شاخص را بررسی می‌کنیم:

• معیار اصلی برای سنجش وضعیت بازار سهام: شاخص S&P 500 به‌عنوان یک معیار اصلی برای عملکرد سهام در آمریکا در نظر گرفته می‌شود و وضعیت کلی بازار و جهت حرکت آن را نشان می‌دهد.
• شاخص سلامت اقتصادی: با توجه به پوشش گسترده صنایع مختلف، این شاخص یک تصویر کلی از سلامت اقتصاد آمریکا ارائه می‌دهد و به سرمایه‌گذاران، سیاست‌گذاران و تحلیل‌گران کمک تا بتوانند شرایط اقتصادی را بهتر درک کنند.
• استاندارد سرمایه‌گذاری: بسیاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری و پرتفوی‌های مالی، عملکرد خود را با شاخص S&P 500 مقایسه می‌کنند تا بازده سرمایه‌گذاری را ارزیابی کنند.
• صندوق‌های شاخصی و ETFها: سرمایه‌گذاران می‌توانند از طریق صندوق‌هایی که عملکرد شاخص S&P 500 را دنبال می‌کنند، به بازار سهام شرکت‌های بزرگ دسترسی پیدا کنند و از تنوع سرمایه‌گذاری بهره‌مند شوند.
• تنوع‌بخشی به پرتفوی: سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص S&P 500 به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد پرتفوی خود را در صنایع و شرکت‌های مختلف تنوع بخشند و ریسک را کاهش دهند.
• تحلیل بازار: تحلیل‌گران و معامله‌گران از شاخص S&P 500 برای بررسی روندهای بازار، احساسات سرمایه‌گذاران و شرایط اقتصادی استفاده می‌کنند تا استراتژی‌های خود را بهبود بخشند.

بیشتر بدانید: تحلیل تکنیکال بازار فارکس امروز

ترکیب و اجزای شاخص S&P 500

شاخص S&P 500 شامل ۵۰۰ شرکت پیشرو در ایالات متحده است که تقریباً ۸۰ درصد از کل ارزش بازار سهام این کشور را پوشش می‌دهد. این شاخص نمایی جامع از اقتصاد آمریکا و عملکرد بازار سهام ارائه می‌دهد.
شاخص S&P 500 بر اساس ارزش بازار وزن‌دهی می‌شود. به این معنا که شرکت‌هایی با ارزش بالاتر تأثیر بیشتری بر عملکرد کلی شاخص دارند. برای مثال، برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های شاخص عبارت‌اند از:

شاخص S&P 500 شامل شرکت‌هایی از بخش‌های متنوع اقتصادی مانند فناوری، بهداشت و درمان، مالی، کالاهای مصرفی و صنعتی است. این تنوع نمایی گسترده از وضعیت اقتصاد آمریکا ارائه می‌دهد.

همان‌طور که در جدول بالا مشاهده می‌کنید، بخش قابل‌توجهی از وزن شاخص به چند شرکت بزرگ فناوری اختصاص دارد. این تمرکز می‌تواند عملکرد شاخص را تحت تأثیر نوسانات این شرکت‌ها قرار دهد.
این تمرکز ممکن است خطراتی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند و لازم است هنگام استفاده از شاخص به‌عنوان معیار یا ابزار سرمایه‌گذاری به آن توجه شود.

مقایسه شاخص S&P 500 با سایر شاخص‌ها

شاخص S&P 500 به عنوان یکی از معتبرترین شاخص‌های بازار سهام ایالات متحده، در مقایسه با شاخص‌های دیگری مانند داو جونز (DJIA)، شاخص‌ نزدک (Nasdaq) و شاخص‌های راسل (Russell) تفاوت‌های مهمی دارد. در ادامه این شاخص را با شاخص‌های دیگر مقایسه می‌کنیم:

مقایسه S&P 500 و میانگین صنعتی داوجونز

شاخص S&P 500 و داو جونز هر دو شاخص‌ مهمی در بازار سهام ایالات متحده به شمار می‌روند، اما از لحاظ ترکیب، وزن‌دهی به سهام مختلف و نوع سرمایه‌گذاران تفاوت‌های قابل‌توجهی دارند.

بیشتر بخوانید: جدیدترین اخبار بازار فارکس امروز

مقایسه S&P 500 و شاخص‌ Nasdaq

تفاوت اصلی S&P 500 و شاخص‌های Nasdaq در دامنه و تمرکز آن‌ها بر صنایع خاص است.

مقایسه S&P 500 و شاخص‌های راسل 

شاخص S&P 500 و شاخص‌های راسل (Russell) شباهت‌هایی در نحوه وزن‌دهی به سهام بر اساس ارزش بازار دارند، اما از نظر روش انتخاب و صنایع انتخابی تفاوت دارند.

چگونه می‌توان در شاخص S&P 500 سرمایه‌گذاری کرد؟

سرمایه‌گذاری در شاخص S&P 500 برای سهیم بودن در عملکرد ۵۰۰ شرکت بزرگ ایالات است. در ادامه به روش‌های سرمایه‌گذاری در این شاخص، مزایا و معایب آن می‌پردازیم.

صندوق‌های شاخص و ETF‌ ها

دو روش اصلی برای سرمایه‌گذاری در S&P 500، استفاده از صندوق‌های شاخص و صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) هستند. ETF‌ها مانند سهام در بورس معامله می‌شوند و نقدشوندگی بالایی دارند. از جمله ETF‌ های هزینه کم و مناسب برای سرمایه‌گذاری‌های غیرفعال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•  SPDR S&P 500 ETF با نماد (SPY)
• Vanguard S&P 500 ETF با نماد (VOO)
• iShares S&P 500 ETF با نماد (IVV)

صندوق‌های شاخص نیز به‌صورت صندوق‌های مشترک عرضه می‌شوند. از جمله این صندوق‌ها می‌توان به صندوق شاخص ونگارد (Vanguard 500 Index Fund Admiral Shares) با نماد (VFIAX) اشاره کرد. این صندوق‌ها کارمزد بیشتری نسبت به ETF دارند و بر اساس ارزش خالص دارایی (NAV) در پایان روز معاملاتی خریداری می‌شوند.

حساب‌های بازنشستگی

شاخص S&P 500 اغلب در حساب‌های بازنشستگی زیر گنجانده می‌شود:

• طرح‌های ۴۰۱k: یک طرح پس انداز با حمایت کارفرما است که برای ایجاد درآمد در هنگام بازنشستگی کارمندان طراحی شده است. کارمندان می توانند برخی از درآمدهای قبل از مالیات خود را در ۴۰۱(k) سرمایه گذاری کنند.
• حساب‌های بازنشستگی فردی (IRA): این حساب‌ها مزایای مالیاتی دارند و از طریق کارگزاری‌های بزرگ قابل دسترسی هستند.

کارگزاری‌ها

می‌توان ETF‌ ها و صندوق‌های شاخص S&P 500 را از طریق کارگزاری‌ها یا مستقیماً از شرکت‌های صندوق سرمایه‌گذاری خریداری کرد. بسیاری از کارگزاری‌ها اکنون معاملات بدون کارمزد برای این صندوق‌ها ارائه می‌دهند.

مزایای سرمایه‌گذاری در شاخص S&P 500 چیست؟

سرمایه‌گذاری در شاخص S&P 500 دارای چندین مزیت است:

• دسترسی به بزرگ‌ترین شرکت‌ها: امکان سرمایه‌گذاری در شرکت‌های برتر جهان مانند اپل، آمازون، والمارت، گوگل و موارد دیگر.
• تنوع‌بخشی: شامل صنایع مختلف در اقتصاد ایالات متحده است و تنوع گسترده در بازار را فراهم می‌کند.
• رشد بلندمدت: شاخص S&P 500 در بلندمدت عملکردی پایدار و موفق داشته است و گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاران بلندمدت است.
• سرمایه‌گذاری آسان: با استفاده از ETF‌ها و صندوق‌های شاخص دیگر نیازی به تحلیل عمیق سهام نیست.
• نقدشوندگی بالا: ETF‌های S&P 500 در طول روز با نقدشوندگی بالا و اسپرد قیمتی کم معامله می‌شوند و گزینه‌ای ایده‌آل برای سبد سرمایه‌گذاری هستند.

معایب سرمایه‌گذاری در شاخص S&P 500 چیست؟

با وجود مزایای فراوان، شاخص S&P 500 محدودیت‌هایی نیز دارد:

• تمرکز بر شرکت‌های بزرگ: این شاخص بیشتر بر شرکت‌های بزرگ (Large-Cap) تمرکز دارد و شامل از شرکت‌های کوچک‌تر با پتانسیل رشد سریع‌تر نیست.
• ریسک‌های ذاتی بازار سهام: سرمایه‌گذاری در S&P 500 شامل نوسانات و ریسک‌های کاهشی بازار است که ممکن است برای سرمایه‌گذاران تازه‌کار چالش‌برانگیز باشد.
• عدم پوشش شرکت‌های جهانی: شاخص S&P 500 تنها شامل شرکت‌های آمریکایی است و فرصت‌های رشد بین‌المللی را در نظر نمی‌گیرد.

سوالات متداول

• چرا شاخص S&P 500 مهم است؟

شاخص S&P 500 یکی از مهم‌ترین و معتبرترین شاخص‌های بازار سهام در جهان است که عملکرد ۵۰۰ شرکت بزرگ ایالات متحده را بر اساس ارزش بازار آن‌ها بررسی می‌کند. این شاخص نمایانگر وضعیت کلی اقتصاد آمریکا است و به‌عنوان یک معیار اصلی برای ارزیابی سلامت بازارهای مالی به کار می‌رود. 

• تفاوت شاخص S&P 500 با Dow Jones چیست؟

شاخص S&P 500 و Dow Jones هر دو از مهم‌ترین شاخص‌های بازار سهام آمریکا هستند، اما تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند. شاخص S&P 500 شامل ۵۰۰ شرکت بزرگ از بخش‌های مختلف اقتصاد است، در حالی که Dow Jones تنها ۳۰ شرکت را پوشش می‌دهد. روش وزن‌دهی در S&P 500 بر اساس ارزش بازار شرکت‌ها است، اما در Dow Jones وزن‌دهی بر اساس قیمت سهام انجام می‌شود. به همین دلیل، S&P 500 تنوع بیشتری داشته و نماینده جامع‌تری از بازار است، در حالی که Dow Jones بیشتر بر شرکت‌های بزرگ و سنتی تمرکز دارد.

• آیا می‌توان در شاخص S&P 500 سرمایه‌گذاری کرد؟

بله، امکان سرمایه‌گذاری در شاخص S&P 500 وجود دارد. این کار از طریق خرید صندوق‌های شاخص (Index Funds) یا صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) که عملکرد این شاخص را دنبال می‌کنند، انجام می‌شود. این ابزارهای سرمایه‌گذاری به افراد اجازه می‌دهند تا با هزینه کم و به‌صورت غیرمستقیم در رشد و عملکرد ۵۰۰ شرکت برتر آمریکایی مشارکت کنند.

• چگونه ترکیب شرکت‌های S&P 500 تغییر می‌کند؟

ترکیب شرکت‌های شاخص S&P 500 به‌صورت دوره‌ای توسط یک کمیته تخصصی مورد بازبینی قرار می‌گیرد. این کمیته معیارهایی مانند ارزش بازار شرکت، میزان نقدشوندگی سهام، عملکرد مالی و سابقه حضور شرکت در بازار را بررسی می‌کند. اگر شرکتی نتواند معیارهای لازم را حفظ کند یا شرکت‌های جدیدتر و قوی‌تری وارد بازار شوند، ترکیب شاخص تغییر می‌کند.