لوریج (اهرم) چیست؟ هرآنچه درباره اهرم معاملاتی باید بدانید
آموزش ترید
بازار فارکس بهعنوان بزرگترین بازار مالی جهان، هر روز بیش از ۵ تریلیون دلار حجم معاملات را به خود اختصاص میدهد. یکی از ویژگیهای برجسته این بازار امکان استفاده از اهرم یا لوریج است. اهرم ابزاری است که به تریدرها اجازه میدهد با سرمایه محدود، به حجم معاملات بسیار بزرگتری دست یابند و در نتیجه پتانسیل سود خود را چندین برابر کنند. اما این ابزار درست همانطور که میتواند سودهای تریدر را بیشتر کند، احتمال ضرر کردن او را نیز به همان نسبت افزایش میدهد. در این مقاله به بررسی جامع مفهوم اهرم، کاربرد آن در معاملات فارکس و تفاوتهای آن با سایر بازارها میپردازیم.
اهرم (Leverage) در فارکس چیست؟
اهرم یا لوریج در واقع ابزاری مالی است که به تریدرها این امکان را میدهد تا با استفاده از مبلغ کمی بهعنوان سپرده اولیه، حجم بسیار بزرگتری از سرمایه را در بازار کنترل کنند. به بیان سادهتر، بروکرها بخش عمدهای از سرمایه مورد نیاز برای باز کردن یک پوزیشن را قرض میدهند و تریدر تنها درصد کوچکی از ارزش کل معامله را بهعنوان مارجین یا وثیقه واریز میکند. این سپرده اولیه همان چیزی است که به آن مارجین گفته میشود و نقش تضمینکننده را برای بروکر ایفا میکند.
برای درک بهتر این مفهوم، فرض کنید میخواهید یک معامله به ارزش ۱۰,۰۰۰ دلار باز کنید. در حالت عادی و بدون استفاده از اهرم، باید تمام این مبلغ را از جیب بپردازید. اما زمانی که از لوریج ۱:۵۰ استفاده میکنید، تنها نیاز دارید ۲۰۰ دلار (یعنی ۲ درصد از کل مبلغ) را بهعنوان مارجین واریز کنید و بروکر مبلغ باقیمانده را تأمین میکند. در این حالت، شما با تنها ۲۰۰ دلار سرمایه، قدرت خرید ۱۰,۰۰۰ دلار را در اختیار دارید.
نکته مهم: اگر در مثال بالا قیمت به نفع شما حرکت کند و ۱۰۰ دلار سود کنید، این سود نسبت به سرمایه اولیه شما (۲۰۰ دلار) معادل ۵۰ درصد بازدهی است. اما اگر بازار برخلاف پیشبینی شما حرکت کند و همان ۱۰۰ دلار را ضرر کنید، شما ۵۰ درصد از سرمایه خود را از دست دادهاید.
مارجین و اهرم دو روی یک سکه هستند. هرچه نیاز مارجینی یک معامله کمتر باشد، اهرم بیشتری در اختیار تریدر قرار میگیرد. بروکرهای مختلف بسته به سیاستهای خود و قوانین نظارتی کشورشان، نسبتهای متفاوتی از لوریج را ارائه میدهند. برخی بروکرها به دلیل اینکه تحت نظارت رگولههای آفشور قرار دارند، لوریج حسابهای خود را گاهاً تا ۱:۳۰۰۰ نیز افزایش میدهند، البته که استفاده از چنین اهرمهای بالایی برای تریدرهای مبتدی بسیار خطرناک است و میتواند منجر به از دست رفتن سریع سرمایه شود.
لوریج چگونه کار میکند؟
برای استفاده صحیح از اهرم در معاملات فارکس، باید با نحوه محاسبه و عملکرد آن آشنا شویم. محاسبه لوریج بر اساس رابطه مستقیم بین حجم معامله و میزان مارجین مورد نیاز صورت میگیرد. فرمول ساده برای محاسبه اهرم به این صورت است که ارزش کل معامله را بر میزان سرمایه واقعی که تریدر واریز کرده تقسیم میکنیم.
فرض کنید میخواهید ۱۰,۰۰۰ واحد از جفتارز USD/JPY معامله کنید که ارزش آن ۱۰,۰۰۰ دلار است. اگر بروکر شما نیاز مارجین ۱۰ درصدی داشته باشد، محاسبات به این شکل خواهد بود:
میزان مارجین مورد نیاز = درصد مارجین × حجم معامله
= ۱۰٪ × ۱۰,۰۰۰ دلار = ۱,۰۰۰ دلار
محاسبه اهرم = حجم معامله ÷ مارجین مورد نیاز
= ۱۰,۰۰۰ ÷ ۱,۰۰۰ = ۱۰ (یا ۱:۱۰)
این به معنای آن است که شما با ۱,۰۰۰ دلار سرمایه، میتوانید یک پوزیشن ۱۰,۰۰۰ دلاری را کنترل کنید. نسبتهای مختلف اهرم با درصدهای متفاوت مارجین همراه هستند. برای مثال:
- اهرم ۱:۵۰ به معنای نیاز مارجین ۲ درصدی است
- اهرم ۱:۱۰۰ به معنای نیاز مارجین ۱ درصدی است
- اهرم ۱:۲۰۰ به معنای نیاز مارجین ۰.۵ درصدی است
نکته مهم این است که تریدرها نیاز دارند علاوه بر مارجین اولیه، مقدار کافی از سرمایه را در حساب خود نگه دارند تا بتوانند نوسانات بازار را تحمل کنند. زمانی که بازار برخلاف پوزیشن شما حرکت میکند، از موجودی حساب شما کسر میشود و اگر موجودی به سطح مشخصی برسد، بروکر به شما اخطار کال مارجین میدهد.
برای مثال، تصور کنید موجودی کل حساب شما ۵,۰۰۰ دلار است و شما یک معامله ۱۰,۰۰۰ دلاری با مارجین ۳۰۰ دلار باز کردهاید. اگر بازار برخلاف پیشبینی شما حرکت کند و ضرر شناور شما به ۴,۷۰۰ دلار برسد، موجودی قابل استفاده شما به صفر میرسد و بروکر به طور خودکار پوزیشن شما را میبندد تا از ضررهای بیشتر جلوگیری کند. این فرآیند را لیکوئید شدن مینامند که یکی از خطرات اصلی استفاده نادرست از اهرم است.
بیشتر بروکرها زمانی که موجودی حساب شما به ۱۲۰ درصد نیاز مارجین برسد، از طریق ایمیل به شما هشدار میدهند و در صورت رسیدن به ۱۰۰ درصد، پوزیشن شما را به طور خودکار میبندند و به اصطلاح کال میشوید.
چه زمانی لوریج بیشترین تاثیر را در معاملات اهرمی دارد؟
یکی از مهمترین شرایطی که اهرم در آن بیشترین تاثیر را دارد، معاملات کوتاهمدت و اسکالپینگ است. در این سبک معاملاتی که معاملهگران به دنبال کسب سودهای کوچک از نوسانات لحظهای قیمت هستند، استفاده از لوریج میتواند سودهای اندک را به مبالغ زیادی تبدیل کند. به عنوان مثال، ۱۰ پیپ حرکت قیمت در بازار که معمولاً سود ناچیزی به همراه دارد، با استفاده از اهرم ۱:۱۰۰۰ میتواند سود قابل ملاحظهای ایجاد کند.
لوریج میتواند در بازارهای پرنوسان نیز اثرگذاری زیادی داشته باشد. جفتارزهای فرعی مانند GBP/JPY که به دلیل تفاوتهای اقتصادی و سیاسی بین دو کشور نوسانات بالایی دارند، فرصتهای بیشتری برای کسب سود سریع فراهم میکنند.
زمانی که اخبار اقتصادی مهم منتشر میشود، مانند تصمیمات نرخ بهره بانکهای مرکزی یا گزارشهای اشتغال، بازار معمولاً حرکات شدید و سریعی را تجربه میکند. در این لحظات، تریدرهای باتجربه که استراتژی مشخصی دارند میتوانند از اهرم برای کسب سود از این حرکات استفاده کنند.
مقدار مناسب لوریج چقدر است؟
پاسخ به این سوال به عوامل مختلفی از جمله میزان تجربه تریدر، میزان تحمل ریسک وی، سبک معاملاتی و میزان سرمایه در دسترس بستگی دارد. هیچ عدد جادویی و یکسانی برای همه وجود ندارد.
برای تریدرهای مبتدی که هنوز در حال یادگیری بازار هستند، استفاده از اهرم پایینتر بسیار توصیه میشود. بروکرهایی که با ایرانیان کار میکنند رگوله آفشور دارند و در نتیجه لوریج بالایی ارائه میدهند. هنگام انتخاب لوریج برای حساب خود در بروکر میتوانید از اعداد پایین مثل ۱:۱۰ یا حداکثر ۱:۲۰ استفاده کنید.
معاملهگران با تجربه متوسط که استراتژی مشخصی دارند و چندین ماه یا سال در بازار فعالیت کردهاند، میتوانند از اهرمهای بالاتری مانند ۱:۵۰۰ هم در بروکرها استفاده کنند.
کمترین اهرم در فارکس معمولاً ۲:۱ است که در برخی بازارهای تنظیمشده مانند ایالات متحده برای جفتارزهای اصلی اعمال میشود. از سوی دیگر، همانطور که گفتیم بروکرهای آفشور اهرمهایی تا ۱:۳۰۰۰ یا حتی بیشتر هم ارائه میدهند که استفاده از آنها بدون دانش عمیق و تجربه کافی میتواند فاجعهبار باشد.
بهترین لوریج در فارکس در واقع آن اهرمی است که با استراتژی معاملاتی و سطح تجربهتان هماهنگ باشد. یک قانون کلی را همواره به یاد داشته باشید:
همیشه کمتر از حداکثر اهرم موجود در بروکر استفاده کنید. حتی اگر بروکر شما اهرم ۱:۲۰۰۰ برای حسابها میدهد، این به معنای آن نیست که باید از تمام آن استفاده کنید.
مزایای استفاده از اهرم
همانطور که احتمالاً تا به اینجا متوجه شدید، اهرم از بخشهای جدانشدنی از بروکرهاست یکی از جذابترین ویژگیهای بازار فارکس محسوب میشود. در ادامه مزایای لوریج را مرور میکنیم.
افزایش قدرت خرید با سرمایه محدود
اولین و مهمترین مزیت اهرم، افزایش چشمگیر قدرت خرید است. معاملهگرانی که سرمایه محدودی دارند میتوانند با استفاده از لوریج، به پوزیشنهای بزرگتری دسترسی پیدا کنند. برای مثال، با تنها ۱,۰۰۰ دلار و اهرم ۱:۵۰، میتوانید پوزیشنی به ارزش ۵۰,۰۰۰ دلار را کنترل کنید.
دموکراتیزه کردن دسترسی به بازارهای مالی
قبل از رایج شدن استفاده از اهرم، بازارهای ارزی عمدتاً در اختیار سرمایهگذاران نهادی و افراد ثروتمند بود. لوریج این بازار را برای طیف وسیعتری از معاملهگران خرد باز کرده است. این دموکراتیزاسیون باعث شده تریدرهای با سرمایههای کوچکتر نیز بتوانند از فرصتهای موجود در بازار فارکس بهرهمند شوند و بازدهی قابل قبولی کسب کنند.
انعطافپذیری در استراتژیهای معاملاتی
اهرم به تریدرها انعطاف بیشتری در اجرای استراتژیهای مختلف میدهد. تریدرها میتوانند همزمان چندین پوزیشن در جفتارزهای مختلف باز کنند و پرتفوی متنوعتری داشته باشند بدون اینکه نیاز به تخصیص کل سرمایهشان در یک معامله باشد.
معایب استفاده از لوریج در بازار فارکس
در کنار مزایای گفته شده، استفاده از لوریج با چالشها و خطرات جدی نیز همراه است که باید قبل از استفاده از این ابزار، به طور کامل از آنها آگاه باشید.
افزایش ضرر بالقوه به همان نسبت سودها
بزرگترین معضل اهرم، ماهیت دوگانه آن است. درست همانطور که لوریج میتواند سودها را چند برابر کند، ضررها را نیز به همان نسبت افزایش میدهد. یک حرکت کوچک ۱ درصدی در جهت مخالف پیشبینی شما میتواند با اهرم ۱:۱۰۰ به معنای از دست دادن کل سرمایه اولیه باشد. این واقعیت که تریدرها میتوانند بیش از سرمایه اولیه خود در فارکس ضرر کنند، یکی از خطرناکترین جنبههای استفاده از لوریج بالا است، مگر اینکه بروکر ویژگی حفاظت از بالانس منفی را برای حسابهای خود ارائه دهد.
کال مارجین و خطر لیکویید شدن
یکی از واقعیتهای تلخ معاملات اهرمی، احتمال کال شدن است. زمانی که ارزش حساب شما به زیر سطح مارجین مورد نیاز برای نگهداری پوزیشنهای باز کاهش مییابد، بروکر از شما میخواهد که وجوه بیشتری واریز کنید. اگر نتوانید این کار را انجام دهید، بروکر به طور خودکار پوزیشنهای شما را میبندد تا از ضررهای بیشتر جلوگیری کند. این فرآیند که لیکویید شدن هم نامیده میشود، معمولاً در بدترین زمان ممکن رخ میدهد و تریدر حتی فرصت بازگشت به پوزیشن را ندارد. برای مثال، اگر بالانس حساب شما ۱,۰۰۰ دلار باشد و با اهرم ۱:۵۰ پوزیشنی به ارزش ۵۰,۰۰۰ دلار باز کنید، یک حرکت تنها ۲ درصدی در جهت مخالف میتواند کل سرمایه شما را از بین ببرد.
تفاوت لوریج در بازار فارکس و ارز دیجیتال
اگرچه امکان استفاده از اهرم در هر دو بازار فارکس و ارز دیجیتال وجود دارند، اما نحوه عملکرد و ریسکهای مرتبط با لوریج در این دو بازار متفاوت است.
| معیار مقایسه | فارکس | ارز دیجیتال |
|---|---|---|
| نظارت و قوانین | محدودیت اهرم از طرف رگولههای آنشور (مثلاً ۱:۵۰ در اروپا) – برطرف شدن محدودیت اهرم در رگولههای آفشور (مثلاً ۱:۲۰۰۰ در اروپا) | نظارت کمتر از سوی رگولاتوریها، اهرمهای بالا (تا ۱:۱۰۰ یا بیشتر) |
| نوسانات | نسبتاً پایین (معمولاً کمتر از ۱٪ در روز) | بسیار بالا (ممکن است دهها درصد در روز باشد) |
| نقدینگی | بسیار بالا (بیش از ۵ تریلیون دلار روزانه) | متغیر (از بالا تا پایین بسته به ارز) |
| ساعات معاملاتی | ۲۴/۵ (پنج روز هفته) | ۲۴/۷ (هفت روز هفته) |
| کال مارجین | هشدار قبل از بسته شدن موقعیت | لیکویید شدن سریع بدون هشدار کافی |
| مدیریت ریسک | ابزارهای استاندارد و قابل پیشبینی | نیاز به استراتژیهای سختگیرانهتر |
جمعبندی
اهرم یا لوریج ابزاری قدرتمند در بازار فارکس است که تریدرها با استفاده از آن میتوانند با سرمایه محدود، پوزیشنهای بزرگتری را باز کنند و پتانسیل سود خود را افزایش دهند. اما این ابزار ماهیتی دوگانه دارد و همانطور که میتواند سودهای شما را چندین برابر کند، ضررهایتان را نیز به همان نسبت بیشتر میکند.
سوالات متداول
فارغالتحصیل ادبیات انگلیسی هستم و توی ۱۰ سال فعالیتم در بازارهای مالی، بیشتر از هر چیزی به بلاکچین و رمزنگاری علاقه داشتم و به نظرم انقلاب مالی با دیفای شروع میشه