شاخص دلار چیست؟ | هر آنچه باید در مورد شاخص دلار (DXY) بدانید!

دلار آمریکا بدون شک قدرتمندترین و مهمترین ارز در تمام دنیا است. در کنار دلار، مفهومی به اسم «شاخص دلار» داریم که بد نیست با این مفهوم آشنا شویم و در مورد کاربرد آن بیشتر بدانیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید … 

شاخص دلار یا DXY چیست و چه کاربردی دارد؟

شاخص دلار آمریکا که معمولا با نمادهای “DXY” و “USDX” آن را نشان می‌دهند، به بیان ساده، قدرت دلار آمریکا ($) را در برابر اکثر ارزهای دنیا نشان میدهد.

در سال ۱۹۷۳، طی یک توافق بین کشورهای مختلف – که به برتون وودز (Bretton Woods) معروف است – اینطور تصویب شد که دلار آمریکا ارز رسمی و مرجع شناخته شود و پشتوانه‌ی آن طلا باشد. بدین ترتیب، هر اونس طلا معادل $۳۵ تعیین شد.

به تدریج، این توافق کمرنگ شد و دلار و طلا نتوانستند رابطه‌ی خود را حفظ کنند. در واقع چاپ بیش از حد پول توسط دولت آمریکا، باعث شد ارزش دلار نسبت به طلا کمتر و کمتر شود. در نهایت این توافق ملغی شد، اما حاصل این بود که شاخصی تحت عنوان “US Dollar Index” شکل گرفت که امروز آن را بیشتر با نماد “DXY” می‌شناسیم.

دلار آمریکا بنا بر دلایلی که در ادامه توضیح خواهیم داد، برترین و مهمترین ارز در تمام دنیا به حساب می‌آید. بنابراین، داشتن ابزاری که بتواند وضعیت این ارز مهم را نشان دهد، ضروری به نظر می‌رسد. شاخص دلار آمریکا این کار را تا امروز به خوبی انجام داده است.

شاخص دلار آمریکا، وضعیت ارز این کشور را در مقایسه با ارز شش شریک تجاری اصلی آمریکا نشان میدهد. بنابراین، چه دوست باشیم، چه نداشته باشیم، دلار و شاخص آن، در بازارهای مالی تاثیر قابل توجهی دارند. 

چرا باید به US Dollar Index توجه ویژه‌ای داشته باشیم؟

دلار آمریکا، مهمترین ارز و در واقع ارز مرجع در تجارت بین‌المللی است و تقریبا در تمام کشورهای دنیا به آسانی خرید و فروش می‌شود و در دسترس است.

همانطور که گفته شد، در سال‌های دور، دلار آمریکا با طلا معاوضه می‌شد! امروزه شاید ارزش دلار در برابر طلا از بین رفته باشد، اما جایگاه دلار به عنوان ارز برتر در دنیا حفظ شده است. دلار آمریکا، به تنهایی در برابر ۶ ارز دیگر قرار میگیرد که یکی از این ارزها یورو (Euro) است که به تنهایی واحد پولی ۱۹ کشور اتحادیه اروپا به حساب می‌آید!

ارز دیگر، ین ژاپن (JPY) و اقتصاد بسیار قدرتمند ژاپن است. ارزهای دیگر به ترتیب پوند انگلیس، دلار کانادا، کرون سوئد، و فرانک سوئیس هستند؛ که هر کدام شناخته‌شده هستند و سهم مشخصی در [محاسبه] شاخص دلار آمریکا دارند.

اما چرا باید تمرکزمان را روی شاخص دلار آمریکا بگذاریم؟

• تقاضا برای USD همیشه بالا بوده و هست.
• این شاخص دید بسیار خوبی از بازارهای مالی به ما میدهد.
• قیمت کالای اساسی (کامودیتی‌ها) بر اساس دلار عنوان می‌شوند.
• قیمت دلار مستقیما روی قیمت کالاها تاثیرگذار است.
• دلار، ارز مهمی در صادرات و واردات کشورها است.
• ایالات متحده آمریکا، بزرگترین اقتصاد دنیا را دارد.

از مجموع این گفته‌ها، میتوان دریافت که شاخص DXY به تنهایی میتواند اندیکاتور خوبی از وضعیت بازارها و همینطور اقتصاد آمریکا [و حتی اقتصاد کشورهای مهم] باشد. بنابراین، بر هر تریدری واجب است که به شاخص دلار توجه ویژه‌ای داشته باشد … به خصوص اگر بخواهیم در بازاری مانند فارکس و روی جفت‌ارزهای مرجع – که USD یک طرف است – معامله کنیم. 

شاخص دلار آمریکا چطور محاسبه می‌شود؟

شاخص دلار آمریکا فرمول پیچیده‌ای ندارد. همانطور که گفتیم، [DXY] یعنی ارزش دلار آمریکا (USD) در برابر شش ارز دیگر:

• یورو (EUR)
• پوند انگلیس (GBP)
• ین ژاپن (JPY)
• دلار کانادا (CAD)
• فرانک سوئیس (CHF)
• کرون سوئد (SEK)

هر یک از این ارزها در برابر دلار آمریکا وزن یا به عبارت دیگر، سهم مشخصی دارند. تصویر زیر، سهم هر ارز را در فرمول شاخص دلار آمریکا نشان میدهد.

وزن هر ارز در شاخص دلار آمریکا

وزن هر ارز در شاخص دلار آمریکا

فرمول شاخص دلار آمریکا:

فرمول شاخص دلار آمریکا

البته نیازی نیست این فرمول را حفظ کنیم یا چیزی را دستی محاسبه کنیم. به راحتی در هر زمان با مراجعه به اینترنت می‌توانیم شاخص دلار آمریکا را در لحظه بررسی کنیم.

نماد DXY چطور تفسیر میشود؟

شاخص دلار، با ارزش پایه ۱۰۰.۰۰۰ ارائه شده است. در واقع، معیار را عدد ۱۰۰.۰۰۰ در نظر میگریم. حال شاخص را در لحظه بررسی میکنیم.

اگر شاخص دلار آمریکا، برای مثال، عدد ۹۲۰۰۰ را نشان دهد، این یعنی دلار آمریکا نسبت به ارزهای موجود، اُفت ۸ درصدی را تجربه کرده است (۱۰۰.۰۰۰ منهای ۹۲۰۰۰ برابر است با ۸۰۰۰ واحد یا ۸ درصد).

برعکس، اگر شاخص روی عددی مانند ۱۱۷۲۰۰ باشد، به این معنی است که دلار آمریکا ۱۷.۲% صعود یا افزایش قدرت داشته است. به همین سادگی! بنابراین، همیشه به صورت ذهنی و با یک نگاه میتوانیم وضعیت دلار آمریکا را در برابر سایر ارزها بسنجیم.

انتقاد از شاخص DXY

یکی از انتقادهایی که به این شاخص وارد است، بحث ترکیب ارزها در فرمول محاسبه این شاخص است. در ابتدای سال ۱۹۹۹، یورو، جایگزین ارزهای مختلف کشورهای اروپایی شد و در واقع این تنها تغییر سبد شاخص دلار بود.

منتقدین نظرشان این است که ترکیب ۶ ارز موجود، قدیمی شده و نمی‌تواند به درستی وضعیت فعلی کشورهای مختلف را نشان دهد! این منتقدین بر این باور هستند که در شاخص دلار آمریکا باید نقش کشورهایی مانند چین، برزیل، کره جنوبی و مکزیک و همینطور ارز این کشورها را نیز در نظر بگیریم.

در واقع عدم حضور این کشورها اصلی‌ترین بحث است؛ در حالی که سوئد و سوئیس کماکان در شاخص دلار نقش دارند. شاید بهتر باشد در کنار شاخص دلار، نگاهی به وضعیت اقتصادی دیگر کشورهای مهم هم داشته باشیم. 

شاخص دلار آمریکا (DXY) در فراز چارت

فراز چارت، شاخص دلار آمریکا را ارائه میدهد. در سایت فراز و در بخش داشبورد، به راحتی میتوانید به چارت شاخص دلار آمریکا دسترسی داشته باشید. به این منظور:

۱) روی «انتخاب نماد» کلیک کنید.

۲) در بخش جستجو، “DXY” را تایپ کنید.

۳) نماد شاخص دلار آمریکا، اولین گزینه است. چارت را لود کنید.

فراخوانی چارت DXY در فراز چارت

شاخص DXY تحت تاثیر چه عواملی است؟

به جرات می‌توان عرضه و تقاضا را مهمترین عامل تاثیرگذار بر شاخص دلار آمریکا قلمداد کرد. طبیعتا هرچه تقاضا برای دلار آمریکا بیشتر باشد، این ارز قدرت بیشتری پیدا خواهد کرد. حال، این عرضه و تقاضا را میتوان از چند جنبه بررسی کرد.

• نرخ بهره: نرخ بهره، عامل اصلی کنترل تورم است که توسط فدرال رزرو تعیین می‌شود. زمانی که نرخ بهره بالا است، سرمایه‌گذارهای کلان معمولا پول خود را در بانک نگه می‌دارند و به نوعی روی دلار سرمایه‌گذاری می‌کنند، پس شاخص دلار افزایشی است. بالعکس، زمانی که نرخ بهره کاهش می‌یابد، سرمایه‌ها به سمت بازارهای دیگر سرازیر می‌شوند و شاخص دلار روند نزولی در پیش خواهد گرفت.

• ریسک‌پذیری: ریسک‌پذیری سرمایه‌گذارها و معامله‌گرها موضوع ساده‌ای نیست؛ اما معمولا اگر بازارهای مالی در بحران باشند، آنگاه تقاضا برای دلار افزایش خواهد یافت، چراکه دلار نقش پناهگاه را ایفا میکند. در غیر این صورت، وقتی همه چیز خوب است، سرمایه‌گذارها و معامله‌گرها در بازارهای دیگر مشغول فعالیت هستند و کمتر سراغ دلار می‌آیند. بنابراین شاهد اُفت شاخص دلار خواهیم بود.
• تصمیمات کلان: منظور از تصمیمات کلان، تصمیمات مختلف در اقتصاد است. به عنوان نمونه، اگر بانک مرکزی اروپا تصمیم مهمی بگیرد، قطعا شاهد افزایش یا کاهش شاخص دلار آمریکا خواهیم بود. 

سوالات متداول درباره شاخص دلار آمریکا

سقف و کف تاریخی شاخص دلار چه زمانی بوده است؟

در فوریه ۱۹۸۵، شاخص دلار به بالاترین حد خود یعنی ۱۶۴.۷۲۰ رسید. در ۱۶ مارس ۲۰۰۸ نیز، این شاخص رکورد ۷۰.۶۹۸ را به عنوان پایین‌ترین حد ثبت کرد.

سقف و کف تاریخی شاخص DXY در این عکس به خوبی مشخص است. 

تفاوت USDInd و DXY_ در متاتریدر و بقیه پلتفرم ها چیست؟

این نمادها تفاوتی با هم ندارد و همه به شاخص دلار آمریکا اشاره دارند؛ اما در نوع بازار یا قرارداد با هم متفاوت هستند. به عبارت دیگر، نحوه نمایش (تیکر) شاخص دلار آمریکا در بازار فارکس با بازار قراردادهای آتی (فیوچرز) متفاوت است و از نمادهای کمی متفاوت استفاده می‌شود.

شاخص دلار آمریکا با رمزارزها چه ارتباطی دارد؟

به طور کلی، میتوان رابطه‌ی معکوس بین این دو مورد در نظر گرفت. یعنی هر زمان دلار قوی می‌شود، سرمایه بیشتر به سمت دلار آمریکا می‌رود و بیت کوین و سایر رمزارزها معمولا روند نزولی به خود می‌گیرند.