مارجین تریدینگ چیست؟ صفر تا صد Margin Trading با مثال

مارجین تریدینگ یک شیوه معامله‌گری است که در آن تریدر با سپرده اولیه وارد بازار می‌شود و با استفاده از اهرم، اندازه پوزیشن لانگ یا شورت را بزرگ‌تر از سرمایه واقعی خود تنظیم می‌کند. این روش معاملاتی همیشه در بازار ارز دیجیتال مورد توجه بوده است؛ زیرا نوسانات قیمت رمزارزها در کنار اهرم معاملاتی می‌توانند سود قابل‌توجهی به همراه داشته باشند. اما در عین حال، نباید فراموش کرد که این استراتژی خالی از ریسک نیست. از این رو، شناخت دقیق مفاهیمی مانند مارجین در ارز دیجیتال، نحوه محاسبه مارجین، مدیریت وثیقه، کنترل تقاضا و درک رابطه میان ریسک و سرمایه اهمیت زیادی دارد. در ادامه این مطلب فراز با ما همراه باشید تا به خوبی بررسی کنیم آموزش مارجین تریدینگ چیست، این روش ترید دقیقا چطور عمل می‌کند و چه نکاتی را حین استفاده از آن باید رعایت کرد.

مارجین تریدینگ در ارزهای دیجیتال

مارجین تریدینگ به زبان ساده به حالتی گفته می‌شود که معامله‌گر بازار ارز دیجیتال بخواهد با مبلغی بیشتر از سرمایه واقعی خود وارد بازار شود. در این روش، فرد بخشی از دارایی خود را به عنوان سپرده وارد قرارداد مارجین تریدینگ می‌کند و با استفاده از اهرم، حجم معامله را بزرگ‌تر می‌کند. ماهیت اصلی این مدل معامله این است که سود و زیان هر دو بزرگ می‌شوند و کوچک‌ترین تغییر قیمت می‌تواند نتیجه معامله را کاملا دگرگون کند. اگر قیمت در جهت تحلیل حرکت کند و موفقیت‌آمیز باشد، شخص سود بالاتری به دست می‌آورد؛ اما اگر حرکت قیمت خلاف انتظار باشد، احتمال از دست رفتن کل دارایی شخص وجود دارد.

همه چیز درباره مارجین تریدینگ به مولفه «اهرم» وابسته است. در حقیقت اهرم‌ نشان می‌دهد چند برابر سرمایه اولیه وارد معامله می‌شود. مثلا وقتی اهرم ۵ انتخاب می‌شود، حجم معامله ۵ برابر سپرده واقعی خواهد بود و وقتی اهرم ۱۰ استفاده می‌شود، اندازه معامله ۱۰ برابر بزرگ‌تر است. هرچه عدد اهرم بالاتر رود، نوسان‌های کوچک بازار تاثیر سنگین‌تری بر نتیجه معامله می‌گذارند و ریسک بیشتر می‌شود. به همین دلیل انتخاب اهرم باید با توجه به شرایط بازار، میزان تجربه و توان پذیرش ضرر انجام شود تا معامله‌گر در برابر تغییرات ناگهانی قیمت آسیب نبیند.

به منظور فهم بهتر مارجین تریدینگ روش استفاده، مثال زیر را درنظر داشته باشید:

فردی با ۱۰۰۰ دلاری پول و اهرم ۱۰ برابری، یک پوزیشن لانگ برای بیت کوین باز می‌کند. در عمل، او معامله‌ای معادل ۱۰ هزار دلار انجام داده است. اگر قیمت کمی رشد کند، سود مارجین ۱۰ برابر نسبت به سودی است که از خرید معمولی بیت کوین با سپرده اصلی حاصل می‌شود. اما اگر قیمت چند درصد کاهش داشته باشد، ضرر ۱۰ برابر بیشتر از حالت عادی خواهد بود و ممکن است وثیقه به کلی از دست برود و پوزیشن بسته شود. 

نکاتی که باید در مارجین تریدینگ رعایت کرد

در مارجین تریدینگ رعایت اصول مشخص اهمیت زیادی دارد، زیرا این روش ریسک بالایی دارد و کوچک‌ترین اشتباه می‌تواند باعث زیان شود. با دنبال کردن نکات زیر قادر خواهید بود که سرمایه خود را کنترل کنید و معاملات مارجین موفقیت‌آمیزتری داشته باشید:

• مدیریت ریسک: پیش از ورود به هر معامله، معامله‌گر باید میزان ریسک قابل‌قبول خود را مشخص کند. مدیریت ریسک شامل تعیین درصدی از سرمایه کل است که در هر معامله به خطر می‌افتد. تنظیم حجم پوزیشن بر اساس این درصد باعث می‌شود حتی در صورت حرکت بازار برخلاف پیش‌بینی، سرمایه اصلی حفظ و خطر لیکویید شدن کاهش یابد.
• انتخاب اهرم مناسب: اهرم میزان بزرگی معامله نسبت به وثیقه اصلی را مشخص می‌کند. اهرم‌های بالاتر سود احتمالی را افزایش می‌دهند؛ اما ریسک ضرر نیز به همان نسبت افزایش می‌یابد. انتخاب اهرم منطقی و متناسب با تجربه و میزان ریسک‌پذیری، از اهمیت بالایی برخوردار است و استفاده از اهرم‌های بسیار بالا می‌تواند به سرعت باعث از بین رفتن سپرده شود.
• تعیین حد ضرر و حد سود: برای هر معامله باید حد ضرر و حد سود مشخص شود. این اقدامات باعث می‌شود معامله‌گر در شرایط تغییر ناگهانی قیمت، از زیان غیرقابل کنترل جلوگیری و در عین حال سود احتمالی را برداشت کند. 
• بررسی بازار قبل از معامله: قبل از ورود به پوزیشن، لازم است تحلیل دقیق بازار انجام شود. بررسی روند قیمت، حجم معاملات و نوسان بازار، تصمیم‌گیری درباره پوزیشن لانگ یا شورت را دقیق‌تر می‌کند و احتمال خطا در پیش‌بینی جهت حرکت قیمت کاهش می‌یابد.
• پیگیری وثیقه و موجودی حساب: وضعیت وثیقه و موجودی حساب باید به صورت مستمر کنترل شود. کاهش ارزش وثیقه می‌تواند منجر به لیکویید شدن پوزیشن شود، بنابراین معامله‌گر باید به‌طور مرتب موجودی حساب و نسبت آن به حجم پوزیشن را بررسی کند تا در صورت نیاز وثیقه موجود در قرارداد را افزایش دهد.
• شروع با سرمایه محدود: توصیه می‌شود معامله‌گران تازه‌کار ابتدا با حجم کم و اهرم پایین وارد بازار معاملات مارجین شوند تا بتوانند بدون ریسک زیاد، تجربه کافی کسب کنند.
• ثبت و مرور معاملات: معامله‌گر با ثبت تجربه‌های معاملاتی خود می‌تواند اشتباهات گذشته را شناسایی و الگوهای موفق خود را مرور کند. این فرآیند باعث بهبود استراتژی معاملاتی و تصمیم‌گیری منطقی‌تر در آینده می‌شود.

مزایای مارجین تریدینگ

مفهوم مارجین تریدینگ در بازار ارز دیجیتال علاوه بر ریسک‌هایش، چند مزیت مشخص دارد که بسیاری از معامله‌گران از آن‌ها استقبال می‌کنند. این مزیت‌ها شامل افزایش توان معاملاتی، کسب سود بیشتر و انعطاف‌پذیری در انتخاب استراتژی‌ها هستند. در ادامه هر یک از این موارد را بررسی می‌کنیم.

امکان استفاده از اهرم یا لوریج

یکی از مهم‌ترین مزایای مارجین تریدینگ، امکان استفاده از «اهرم» یا «لوریج» (Leverage) است. معامله‌گر با استفاده از اهرم می‌تواند حجم معامله را چند برابر سرمایه واقعی خود تنظیم و پوزیشن بزرگ‌تری باز کند. این موضوع زمانی خیلی به کار می‌آید که سرمایه محدود است اما معامله‌گر می‌خواهد از نوسان بازار بیشترین سود را بگیرد. البته هرچه اهرم بالاتر باشد، ریسک زیان نیز افزایش می‌یابد.

افزایش سود معاملات

با استفاده از اهرم، حتی تغییرات کوچک قیمت نیز می‌توانند سودآوری قابل‌توجهی برای معامله‌گر داشته باشند؛ زیرا حجم پوزیشن بزرگ‌تر از سرمایه واقعی است. این ویژگی باعث می‌شود معامله‌گر در فرصت‌های مناسب بازار بتواند بازدهی بالاتری نسبت به سرمایه اولیه خود به دست آورد. با این حال، همزمان با افزایش سود، ریسک زیان نیز بیشتر می‌شود و معامله‌گر باید همواره کنترل دقیقی روی پوزیشن و میزان سپرده داشته باشد.

انعطاف‌پذیری

در مارجین تریدینگ، انعطاف‌پذیری یکی از مزایای مهم است. معامله‌گر می‌تواند از پوزیشن لانگ برای سودگیری از احتمال افزایش قیمت و از پوزیشن شورت برای سودگیری از احتمال کاهش قیمت استفاده کند. همچنین می‌تواند حجم معامله و سطح اهرم را با توجه به تجربه و شرایط بازار تنظیم کند. بدین ترتیب کنترل بیشتری روی معاملات و ریسک خواهد داشت.

ریسک‌های مارجین تریدینگ

مارجین تریدینگ می‌تواند سود بالایی ایجاد کند؛ اما ریسک‌های قابل‌توجهی نیز دارد که هر معامله‌گر باید آن‌ها را بشناسد. این ریسک‌ها شامل هزینه‌های اضافی، نیاز به مدیریت دقیق سپرده و احتمال از دست رفتن سرمایه هستند. در ادامه، ریسک‌های مارجین تریدینگ را بررسی می‌کنیم تا بهتر با جنبه منفی این نوع معاملات آشنا شوید.

پرداخت سود به کارگزاری

یکی از ریسک‌های مارجین تریدینگ، پرداخت سود و کارمزد به کارگزاری یا صرافی است. وقتی معامله‌گر با اهرم وارد معامله می‌شود، مبلغی را قرض می‌گیرد تا حجم پوزیشن خود را بزرگ‌تر کند. این مبلغ قرضی همراه با نرخ سود یا کارمزد است که باید به کارگزاری یا صرافی پرداخت شود. 

در کارگزاری‌های سنتی، این هزینه معمولا به صورت درصدی از مبلغ قرض گرفته شده یا بر اساس روز محاسبه می‌شود و بسته به مدت زمان باز بودن پوزیشن افزایش می‌یابد. در صرافی‌های ارز دیجیتال نیز شرایط مشابه است؛ صرافی برای هر روز نگهداری پوزیشن مارجین یا برای کل مدت زمان معامله کارمزد یا بهره دریافت می‌کند. این هزینه‌ها می‌توانند در معاملات بلندمدت جمع شوند و حتی در صورت سودده بودن معامله، بازده نهایی را کاهش دهند. 

مارجین کال

یکی دیگر از ریسک‌های مهم مارجین تریدینگ، مارجین کال است. وقتی معامله‌گر با اهرم معامله می‌کند و ارزش سرمایه یا وثیقه او نسبت به حجم پوزیشن کاهش پیدا می‌کند، پلتفرم معاملاتی به او هشدار می‌دهد که سرمایه کافی برای پوشش ریسک موجود نیست. این هشدار به معنای نیاز فوری به افزایش سپرده است. اگر معامله‌گر نتواند مبلغ مورد نیاز را تامین کند، ممکن است کل پوزیشن او به طور خودکار بسته شود تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود. این وضعیت می‌تواند حتی در نوسانات کوچک بازار رخ دهد، به ویژه وقتی اهرم بالا استفاده شده باشد و باعث از دست رفتن سرمایه بیشتر از مقدار اولیه سپرده شود.

لیکویید شدن حساب

لیکویید شدن حساب زمانی رخ می‌دهد که ارزش سپرده یا وثیقه معامله‌گر نسبت به حجم پوزیشن به حدی کاهش یابد که پلتفرم معاملاتی پوزیشن را به طور خودکار ببندد. هدف از این اقدام جلوگیری از ضرر بیشتر برای طرفین است؛ اما در عمل باعث می‌شود معامله‌گر یک بخش یا تمام سرمایه خود را از دست بدهد. 

توجه داشته باشید که لیکویید شدن معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که نوسان بازار شدید باشد یا اهرم بالایی استفاده شده باشد، زیرا کوچک‌ترین تغییر قیمت می‌تواند باعث کاهش سریع سپرده شود.

افزایش احتمال ضرردهی

استفاده از اهرم باعث می‌شود کوچک‌ترین تغییر قیمت تاثیر بزرگی روی نتیجه معامله داشته باشد. در نتیجه، حتی حرکت‌های جزئی بازار می‌توانند باعث زیان قابل توجه شوند و سرمایه اولیه به سرعت کاهش یابد. این ریسک در معاملات با اهرم بالا یا پوزیشن‌های بزرگ بیشتر است و نیاز به مدیریت دقیق دارد.

نحوه محاسبه مارجین

نحوه محاسبه مارجین یکی از مباحث کلیدی در مارجین تریدینگ است، زیرا بدون دانستن این موضوع، مدیریت ریسک و تصمیم‌گیری درباره حجم پوزیشن دشوار می‌شود. مارجین در واقع مبلغی از سرمایه است که معامله‌گر به عنوان سپرده کنار می‌گذارد تا بتواند با اهرم وارد معامله شود.

توجه داشته باشید که محاسبه مارجین به حجم پوزیشن، قیمت دارایی، سطح اهرم و نوع معامله (لانگ یا شورت) بستگی دارد. روش ساده محاسبه به صورت زیر است:

مارجین مورد نیاز = حجم پوزیشن مدنظر ÷ اهرم انتخابی 

فرض کنید می‌خواهید روی بیت‌ کوین معامله انجام دهید و قصد دارید یک پوزیشن ۱۰ هزار دلاری با اهرم ۵ باز کنید. به این منظور، مارجین مورد نیاز به این صورت محاسبه می‌شود:

مارجین = ۱۰,۰۰۰ دلار ÷ ۵ = ۲,۰۰۰ دلار

یعنی برای باز کردن پوزیشن ۱۰ هزار دلاری با اهرم ۵، باید ۲ هزار دلار سپرده داشته باشید.

نکته مهم این است که هرچه اهرم بالاتر باشد، مبلغ مارجین کمتر می‌شود؛ اما به همان میزان ریسک معامله نیز افزایش می‌یابد. همچنین اگر قیمت دارایی برخلاف انتظار حرکت کند، ممکن است نیاز به شارژ مجدد مارجین یا حتی لیکویید شدن حساب ایجاد شود. ​

انواع معاملات مارجین

انواع معاملات مارجین معمولا به دو دسته اصلی مارجین ایزوله (Isolated Margin) و مارجین کراس (Cross Margin) تقسیم می‌شوند که هر یک ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند و معامله‌گر باید تفاوت آن‌ها را بشناسد تا ریسک و مدیریت سرمایه به شکل بهینه انجام شود.

• مارجین ایزوله: در این نوع مارجین، سرمایه‌ای که برای یک پوزیشن اختصاص داده می‌شود، محدود و جداگانه است. اگر پوزیشن ضرر کند و به حد لیکویید برسد، تنها همان مقدار اختصاص داده شده از بین می‌رود و باقی سرمایه حساب محفوظ می‌ماند. این روش برای مدیریت دقیق ریسک مفید است و معامله‌گر می‌تواند هر پوزیشن را مستقل از سایر پوزیشن‌ها کنترل کند.
• مارجین کراس: در مارجین کراس، تمام موجودی حساب برای پوشش ریسک همه پوزیشن‌ها در نظر گرفته می‌شود. اگر یک پوزیشن ضرر کند، موجودی کل حساب می‌تواند برای جلوگیری از لیکویید شدن استفاده شود. این روش امکان حفظ پوزیشن‌ها در شرایط نوسان شدید بازار را بیشتر می‌کند، اما در صورت ضرر بزرگ، ممکن است تمام سپرده حساب از بین برود.
• مارجین ترکیبی یا هیبرید (در برخی صرافی‌ها موجود است): برخی صرافی‌ها حالت ترکیبی ارائه می‌دهند که ویژگی‌های ایزوله و کراس را با هم دارد. معامله‌گر می‌تواند بخشی از سرمایه را ایزوله کند و بخشی را کراس نگه دارد تا کنترل ریسک و انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشد.

سخن پایانی

مارجین تریدینگ یک روش پیشرفته معاملاتی است که امکان افزایش حجم معاملات و کسب سود بالاتر نسبت به سرمایه اولیه را فراهم می‌کند؛ اما در عین حال ریسک قابل‌توجهی به دنبال دارد. نکات مهمی که هر معامله‌گر باید مدنظر داشته باشد شامل مدیریت ریسک، انتخاب اهرم مناسب، تعیین حد ضرر و حد سود، بررسی وضعیت بازار قبل از ورود به پوزیشن، پیگیری موجودی حساب، شروع با سرمایه محدود و ثبت و مرور معاملات است. مزایای این روش شامل استفاده از اهرم، افزایش سود بالقوه و انعطاف‌پذیری در انتخاب پوزیشن‌ها است. از سوی دیگر، ریسک‌های اصلی شامل پرداخت سود یا کارمزد به کارگزاری یا صرافی، مارجین کال، لیکویید شدن حساب و افزایش احتمال ضرردهی هستند. همچنین، آشنایی دقیق نحوه محاسبه مارجین و شناخت انواع معاملات مارجین برای مدیریت بهینه سرمایه و کاهش ریسک اهمیت زیادی دارد. با رعایت این اصول، معامله‌گر می‌تواند تصمیمات معاملاتی آگاهانه‌تری بگیرد و با دیدی روشن وارد معاملات مارجین شود.