شاید یکی از ساده‌ترین مفاهیم در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی، «خط روند» (Trendline) باشد که در گفتار به آن «ترند لاین» هم می‌گویند. با خط روند بیشتر آشنا شویم …
تعریف – خط روند چیست؟
تعریف خط روند نیز مانند خود آن ساده است: اگر روند بازار را همان قیمت در نظر بگیریم، آنگاه خط روند، جهت حرکت بازار را به ما نشان خواهد داد.
به بیان ساده‌تر، خطوط روند توسط معامله‌گرها روی چارت ترسیم می‌شوند و نقاط مختلف قیمت را به هم وصل می‌کنند. حاصل این کار، درک بهتر چارت و جهت حرکت قیمت است. خط روند تا حد زیادی در پیش‌بینی قیمت نیز می‌تواند به ما کمک کند.
ترند لاین یا همان خط روند، محدود به تایم‌فریم خاصی نیست و در عین سادگی، یکی از ابزارهای مهم در تحلیل تکنیکال به حساب می‌آید.
خطوط روند، نمود بصری سطوح حمایت (Support) و مقاومت (Resistance) در بازار هستند، که جهت و سرعت قیمت را [شفاف‌تر] نشان می‌دهند و همینطور الگوها را می‌سازند.
یک خط روند که به‌عنوان سطح حمایتی در طولانی‌مدت عمل کرده است.
بررسی انواع خط روند
درست مانند سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال، خط روند نیز می‌تواند شکل‌های مختلفی به خود بگیرد. البته این دسته‌بندی‌ها بیشتر برای فهم بهتر مطلب به کار گرفته می‌شوند.
خط روند صعودی
حالت اول، یعنی خط روند صعودی را زمانی مشاهده می‌کنیم که یک روند صعودی روی چارت داشته باشیم. مشخصۀ این حالت این است که با دقت به چارت، خواهیم دید که قیمت مدام در حال ساختن قله‌ها یا سقف‌های جدید است (High)؛ یا به عبارت دیگر، هر دره (Low)، نسبت به دره قبل خودش، بالاتر قرار می‌گیرد.
البته، لزوما قرار نیست تمام قله‌ها نسبت به قله قبلی خود بالاتر باشند! بلکه باید دورنمای کلی روند و قله‌ها را در نظر بگیریم و به این نتیجه برسیم.
قله‌های متوالی پی در پی نشان‌دهندۀ روند صعودی بازار است.
بنابراین، با وصل کردن قله‌ها / دره‌های متوالی صعودی به یکدیگر، می‌توانیم روند صعودی را بهتر ببینیم.
خط روند نزولی
خط روند نزولی، دقیقا برعکس حالت قبل است. اگر قیمت سقف و کف‌های پایین‌تر را شکل دهد، آنگاه می‌گوییم روند بازار نزولی است. با وصل کردن، دره‌ها (و یا قله‌ها)، روند نزولی به خوبی مشخص خواهد بود.
دره‌های متوالی، نشان‌دهندۀ روند نزولی بازار هستند.
نکته: بازارهای مالی، به طور کلی، در صعود و بالا رفتن، رفتاری آرام از خود نشان می‌دهند، اما در ریزش‌ها، بازار با نوسانات بیشتری می‌ریزد. پس میتوان اینطور نتیجه گرفت که روند‌های نزولی، همواره پرتلاطم هستند و قیمت نوسانات زیادی را تجربه می‌کند.
خط روند خنثی یا جانبی
حالت آخر، روند خنثی یا جانبی است، که در این حالت بازار آن قاطعیت صعودی یا نزولی را ندارد و قیمت جای مشخصی نمی‌رود. می‌گوییم بازار بدون روند است و پیش‌بینی رفتار قیمت در این حالت بسیار دشوار است.
معمولا در چنین شرایطی، قیمت بین یک سطح حمایت و مقاومت، بالا و پایین می‌شود و اصطلاحا رنج (Range) می‌زند. معامله کردن در چنین شرایطی، نیاز به تجربه و مهارت بالایی دارد و البته پرریسک است!
بازار روند خاصی ندارد و دائما بین یک سطح حمایت و مقاومت در نوسان است.
ترسیم یک خط روند خوب
ترسیم خط روند سخت است؟ قطعا خیر. برای کشیدن یک خط روند، نیاز به دانش خاصی نداریم، بلکه فقط باید چند مورد بسیار ساده را رعایت کنیم.
اولین نکته این است که در تایمفریمهای پایین مانند ۱ دقیقه و ۵ دقیقه، چندان نباید دنبال کشیدن خط روند معتبر باشیم، چراکه قیمت در این بازه‌های زمانی دائم در حال تغییر است و زیاد شاهد یک روند خوب و طولانی‌مدت نیستیم.
دومین مطلب اینکه ابتدا سعی کنیم در تایمفریمهای بالاتر مانند ۴ ساعته و روزانه و هفتگی، خطوط روند را ترسیم کنیم. از آنجایی که بازار در تایمفریمهای بالا تغییرات زیادی ندارد [و ثبات بیشتر است]، خطوط روندی که ترسیم می‌کنیم، اعتبار و عملکرد بیشتر و بهتری دارند.
برای ترسیم یک خط روند خوب …
- ابتدا حداقل دو نقطه (یا همان قله یا دره) را روی چارت پیدا می‌کنیم.
- سپس دو نقطه را با کمک ابزارهایی که در انتهای این مطلب معرفی کرده‌ایم، مانند ابزار “Trend Line”، به هم متصل می‌کنیم و خط روند را در دو جهت راست و چپ ادامه می‌دهیم.
- سپس نوبت به ریزه‌کاری‌ها می‌رسد. دقت خط روند را بر اساس بدنه کندل‌ها یا سایه آنها تنظیم می‌کنیم.
البته همیشه بر سر این ریزه‌کاری‌ها اختلاف نظر هست که در ادامه به این موارد اشاره کرده‌ایم.
توجه داشته باشید که خط روند شما باید حداقل ۳ قله یا دره را لمس کند، یا به بیان دیگر، ۳ بار قیمت به خط روند رسیده باشد.
بد نیست کمی گذشته بازار را بررسی کنیم. آن‌هم به این صورت که آیا خط روند ما، در گذشته بازار نیز نقاط حساس را لمس کرده است یا خیر. به بیان دیگر، آیا قیمت در گذشته به این خط روند واکنشی داشته است؟ آیا این خط روند در گذشته به‌عنوان حمایت یا مقاومت عمل کرده است؟ در صورتی که جواب مثبت باشد، خط روند اعتبار بیشتری دارد.
همانطور که می‌بینید، قیمت در گذشته نیز به خط روند واکنش داشته است.
سایه کندل‌ها را در نظر بگیریم یا بدنه کندل‌ها را؟
این سوال برای همه پیش می‌آید که در ترسیم خطوط روند، آیا باید سایه یا شدو (Shadow) کندل‌ها را در نظر بگیریم، به طوری که خط روند مماس با سایه کندل باشد، یا در نظر گرفتن بدنه یا همان باز شدن و بسته شدن کندل کافیست؟
پاسخ قطعی برای این سوال وجود ندارد، اما … در ترسیم خط روند، سخت یا گاهی ناممکن است که بتوانیم خط روند را دقیق از روی سایه کندل‌ها عبور دهیم و همه چیز عالی باشد!
بنابراین اگر خط روندی ترسیم شد و سایه کندل، خط روند را قطع کرد، یا آن را لمس نکرد، ایرادی وجود ندارد و دلیل بر نامعتبر بودن ترند لاین نیست! اما برای اطمینان خاطر، بهتر است دو شرط را همیشه مد نظر قرار دهیم.
شرط اول) بعد از ترسیم خط روند، [ترجیحا] هیچ کندل نباید بالاتر یا پایین‌تر از خط روند بسته شود.
شرط دوم) خط روند، از وسط کندل عبور نکند و به عبارتی کندلی با خط روند نصف نشود!
این خط روند کاملا معتبر است و قرار نیست همه چیز عالی باشد!
در این تصویر مشاهده می‌کنید که دو شرط ذکرشده برقرار هستند و خط روند کاملا معتبر است. (نیازی به وسواس زیاد نیست!)
راه حل بهتر ترسیم خط روند: نمودار لاین
اگر از آن دسته افراد حساس هستید و می‌خواهید به کمال خط روند بکشید، می‌توانید نمودار خود را روی حالت خطی یا همان لاین (Line) قرار دهید و آنگاه قله‌ها یا دره‌ها را با خط روند مماس کنید. در این حالت دیگر سایه کندل نداریم – مانند تصویر زیر – و چیزی مزاحم شما نیست.
استفاده از نمودار لاین می‌تواند برای ترسیم خط روند ایده‌ی خوبی باشد.
به اجبار خط روند نکشید!
این نکته را در ذهن داشته باشید که تسلط یک معامله‌گر روی چارت، امری تجربی است؛ هرکس زمان بیشتری را به رصد بازار (Watch Market) اختصاص دهد، بهتر چارت و روند حرکت یک سهم را درک خواهد کرد. در اصطلاح، چشم به دیدن الگوها، روندها، و علائم مهم روی نمودار عادت می‌کند.
حال باید به این مسئله توجه داشته باشیم که قرار نیست با وصل کردن هر قله یا دره‌ای به قله / دره دیگر، یک خط روند بکشیم و خط روند ما حتما معتبر و عالی باشد! به نکاتی که در پاراگراف‌های قبلی گفتیم، توجه کنید. کشیدن خط روند، هرچند کار ساده‌ای است، اما ممکن است شما را فریب بدهد!
در یک جمله، خط روندی معتبر است که قیمت بارها به آن واکنش نشان داده باشد و بتوان آن را یک سطح حمایت یا مقاومت در نظر گرفت. به عبارت دیگر، خط روند باید به راحتی روی نمودار قابل تشخیص باشد.
این خط روند قرار است به کجا برسد؟
خط روند به ما چه می‌گوید؟ تحلیل چارت با ترند لاین‌ها
خطوط روند، در تحلیل تکنیکال کاربرد دارند. بنابراین اگر روی تکنیکال حساب می‌کنید، حتما از خطوط روند استفاده کنید.
خط روند در واقع واکنش سرمایه‌گذارها به نوسانات قیمت یک سهم یا جفت‌ارز یا هر نوع دارایی دیگری را نشان می‌دهد. تعبیر دیگر این موضوع این است که، خطوط روند زمان خرید / فروش یک دارایی را به‌نوعی مشخص می‌کنند.
اگر به یک چارت در بازۀ زمانی بلندمدت نگاه کنید، یک نمودار سینوسی رو به صعود می‌بینید – که البته هرگز خط صاف نیست و نخواهد بود – و با کمی دقت، سقف‌ها یا قله‌ها و دره‌ها یا همان کف‌های قیمتی را مشاهده خواهید کرد. هرگاه قیمت به قله می‌رسد، سرمایه‌گذارهای حرفه‌ای، فرصت را برای فروش و نقد کردن دارایی‌ها غنیمت می‌شمارند. بالعکس، هر زمان قیمت در دره است، فرصت خوبی برای خرید مهیا شده که باید به آن رسیدگی کرد.
حال یک خط روند، به خوبی می‌تواند این وظیفه را بر عهده بگیرد و این نقاط را بهتر روی چارت مشخص کند و نقاط احتمالی [سقف و کف] در آینده را نیز پیش‌بینی نماید.
کاربرد دیگر و شاید اصلی‌تر خطوط روند، در نظر گرفتن آنها به‌عنوان سطوح حمایت و مقاومت است. قیمت معمولا زمانی که به سطوح حمایت / مقاومت می‌رسد از خود واکنش نشان می‌دهد.
این واکنش معمولا به صورت بازگشت روند یا شکست سطح حمایتی / مقاومتی است. در حالت اول، خط روند مانند یک سد عمل می‌کند و قیمت پس از تماس با آن، برمی‌گردد. در این شرایط می‌توانیم منتظر تایید بازگشت روند باشیم و نقطه مناسب ورود به معامله را به‌دست بیاوریم. حد ضرر معمولا کمی پایین‌تر از خط روند می‌تواند قرار بگیرد.
خط روند به‌خوبی می‌تواند به‌عنوان سطح حمایت / مقاومت عمل کند.
حالت دوم زمانی اتفاق می‌اُفتد که قیمت، خط روند را می‌شکند. در این صورت، دو سناریو محتمل است:
- قیمت پرقدرت به حرکت خود ادامه می‌دهد؛ که در این صورت خط روند تقریبا نامعتبر می‌شود.
- قیمت خط روند را می‌شکند، که در اصطلاح به آن برک‌اوت (Breakout) نیز می‌گویند، اما مجدد به حالت قبل برمی‌گردد (پولبک / Pullback) و شکست روند کامل اتفاق نمی‌اُفتد.
رسیدن قیمت به سطوح حمایت (Support) یعنی فشار فروش بالا و اگر قیمت سطح حمایت را بشکند، یعنی فروشندگان پیروز شده‌اند. قصه در سطوح مقاومت (Resistance) دقیقا برعکس است.
حالت سومی هم میتوان متصور شد … اینکه قیمت بین یک سطح حمایت و مقاومت (در یک کانال)، دائما نوسان کند و بازار در اصطلاح رنج باشد.
این نکتۀ تکمیلی را به خاطر بسپارید که تایم‌فریم مهم است! در تایم‌های بالا، روندها معمولا استوار و ثابت هستند و تغییر شدید نداریم، در حالی که در تایمفریمهای پایین، روند ممکن است سریع باطل شود یا بازار تغییر جهت بدهد.
و اما کانال … ؟!
خطوط روند در برابر کانال‌ها
کانال‌ها در واقع همان خطوط روند بیشتر موازی هستند، که مسیر حرکت قیمت در آینده را میتوان با آنها بهتر مشخص کرد. هر کدام از این ابزارها—ترند لاین و کانال—کاربردهای خاص خود را دارند و تفاوت و شباهت‌هایی میتوان برای آنها قائل شد.
در خصوص کاربرد خطوط روند، به‌اندازه‌ی کافی صحبت کرده‌ایم. حال به بررسی بیشتر کانال بپردازیم و بیشتر با این مفهوم آشنا شویم.
کانال، و شباهت و تفاوت آن با خط روند
کانال‌ها را نیز مانند خطوط روند، در تایمفریمهای بالا و با دید طولانی‌مدت ترسیم کنید. برای ترسیم یک کانال، دو راه داریم. یا از ابزارهای موجود در پلتفرم‌های تحلیلی مانند پلتفرم فراز استفاده نمایید که در ادامه نشان داده شده است.
یا ابتدا یک خط روند را به همان شیوه‌ای که گفتیم ترسیم و دره‌ها یا قله‌ها را به هم متصل کنید؛ سپس از این خط روند کپی بگیرید، و خط دوم را به موازات خط اول، روی دره‌ها یا قله‌های نظیر قرار دهید (مانند عکس زیر).
دو کانال صعودی و نزولی روی چارت
وقتی قیمت داخل یک کانال قرار می‌گیرد، مسیر حرکت آن و همینطور سقف و کف قیمت، تا حد زیادی مشخص است و شاید بتوان تحلیل بهتری ارائه داد. در حالی که خط روند، از نظر بصری، در این حد کامل نیست.
کانال، همزمان سطوح حمایت و مقاومت را برای ما مشخص می‌کند. در عین حال، هم کانال و هم خط روند، در صورتی که قیمت آنها را بشکند و از آنها عبور کند (Breakout)، باطل می‌شوند. هرچند قیمت ممکن است در آینده مجدد به همان کانال برگردد.
از آنجایی که کانال، به‌نوعی همان ترند لاین است و در واقع خطوط روند، کانال را می‌سازند، بنابراین توصیه می‌شود از کانال‌ها در تحلیل تکنیکال بیشتر استفاده کنید. یک کانال، مسیر حرکت قیمت و سطوح حمایت و مقاومت را بهتر نمایش می‌دهد.
ترسیم ترند لاین – ابزارهای کاربردی در پلتفرم فراز
فراز، در پلتفرم خود، چارت بازارهای مالی – از جمله بازار سهام، فارکس، کریپتو، طلا و … – را به‌صورت یکجا ارائه می‌دهد. همزمان امکانات پرمیوم و متنوعی مانند بار ریپلی (Bar-reply)، بک‌تست، حالت مولتی‌چارت و …، ابزارهای کاملی برای ترسیم ترند لاین و کانال ارائه شده‌اند.
سه مدل از کاربردی‌ترین این ابزارها عبارت‌اند از:
- خط روند (Trend Line)
- خط روند ادامه‌دار (Ray)
- کانال موازی (Parallel Channel)
برای دسترسی به این ابزارها، در داشبورد فراز، از پنل ابزارهای سمت چپ، روی آیتم دوم کلیک کنید و در لیستی که باز می‌شود، ابزار مناسب را انتخاب نمایید. سپس، نقاط مد نظر را مشخص کرده و ترند لاین یا کانال خود را ترسیم و آن را دقیق تنظیم کنید.
ابزارهای ترسیم خط روند
هر یک از این ابزارها تنظیمات گرافیکی خود را دارد که می‌تواند برای درک بهتر، رنگ و ضخامت خطوط را تغییر دهید. با کلیک روی گزینۀ چرخ‌دنده به تنظیمات دسترسی خواهید داشت.
سفارشی‌سازی خط روند و کانال
سوالات متداول
نقطه ضعف خط روند چیست؟
هر کس بنا بر دانسته‌ها و تجربۀ خود، خطوط روند را ترسیم می‌کند. ترسیم خط روند بسیار ساده است، اما شاید نبود یک فرمول واحد برای خط روند، و بصری بودن این موضوع، نقطه ضعف باشد. در نهایت نمی‌توانیم بگوییم چه کسی خط روند را درست ترسیم کرده است!
معامله کردن در بازارهای مالی، ریسک‌های خاص خود را دارد. لطفا مراقب باشید!
دسترسی به چارت بازارهای مالی از جمله بورس ایران، بازار طلا، فارکس، کریپتو و … به صورت همزمان در پلتفرم فراز
