الگوی پرچم [Flag Pattern] در بازارهای مالی – به خصوص فارکس و کریپتو – یک الگوی قیمتی است و زمانی که قیمت یک دارایی به‌شدت صعودی یا نزولی می‌شود، این الگو شکل می‌گیرد. معمولا تریدرها از الگوی پرچم (پرچم صعودی و نزولی) برای ورود به معاملات (یا خروج از آنها) و همینطور تعیین حد سود و حد ضرر استفاده می‌کنند.
در این مطلب قصد داریم با این الگو و کاربردهای آن بیشتر آشنا شویم.
الگوی پرچم (FLAG) چیست؟
الگوی پرچم، یکی از الگوهای پرطرفدار در تحلیل تکنیکال است که آن را جزو الگوهای ادامه‌ی روند (Trend-Continuation Patterns) طبقه‌بندی می‌کنند. به این معنی که با دیدن این الگو روی نمودار، معمولاً باید انتظار داشته باشیم روند در همان جهت قبلی به حرکت خود ادامه دهد.
البته گاهی خلاف این موضوع اتفاق می‌اُفتد که طبیعی است، زیرا هیچ قطعیتی در بازار وجود ندارد!
این الگو را از آن جهت پرچم نامگذاری کرده‌اند که [روی چارت] دقیقاً به شکل یک پرچم مثلثی یا مستطیل شکل مشاهده می‌شود. الگوها، بر این عقیده که «بازارها گذشتۀ خود را تکرار می‌کنند»، شکل گرفته‌اند. از نظر تحلیلگرها، به‌ویژه آنهایی که به تکنیکال علاقه دارند، الگوی پرچم صعودی و نزولی، یکی از بهترین و قوی‌ترین الگوها به حساب می‌آید.
الگوی پرچم، پس از یک صعود یا ریزش نسبتاً قوی، به شکل یک کانال کوچک در خلاف جهت [و در میانه‌ی روند]، ظاهر می‌شود. به عبارت دیگر، یک حرکت انفجاری قوی رو به بالا یا پایین را باید ببینیم که به این حرکت «میله‌ی پرچم» می‌گویند؛ سپس، روند خود را کمی اصلاح می‌کند و دوباره [معمولاً] در جهت میله‌ی پرچم به حرکت خود ادامه می‌دهد.
اما گفتیم میله‌ی پرچم …
الگوی پرچم از چه بخش‌هایی تشکیل شده است؟
دو بخش. الگوی پرچم بسیار ساده و در عین حال کارآمد است.
۱) میله‌ی پرچم (Flagpole): حرکت قوی صعودی یا نزولی قیمت و،
۲) پرچم: کانالی که قیمت در آن نوسان می‌کند.
الگوی پرچم به زبان ساده
همانطور که در عکس بالا مشاهده می‌کنید، کانال پرچم گاهی به شکل مستطیل دیده می‌شود که در این حالت، قیمت در کانال اصطلاحاً رنج (Range) می‌زند تا از آن خارج شود.
گاهی نیز شاهد تجمیع قیمت (Consolidation) هستیم که پس از آن با یک برک‌اوت قیمت به روند قبلی خود بازمی‌گردد. در هر دو صورت، می‌بینید که حرکت قیمت در کانال پرچم، برخلاف جهت روند است.
چرا الگوی پرچم تشکیل می‌شود؟
دلیل تشکیل پرچم صعودی و نزولی این است که پس از شکل‌گیری یک روند قوی صعودی یا نزولی در بازار، گروهی از معامله‌گرها، معاملات خود را با سود می‌بندند و گروهی دیگر، با این پیش‌فرض که روند بازار به‌زودی تغییر می‌کند، وارد پوزیشن معکوس می‌شوند.
بدین ترتیب، روند اصلاح می‌شود و برای مثال در یک روند صعودی، شاهد اصلاح و ریزش موقت قیمت هستیم. در این حالت، معامله‌گرها منتظر تجمیع قیمت و زمان مناسب می‌مانند تا قیمت پس از برطرف شدن خستگی، مانند فنر رها شود و آنها مجدد وارد معامله شوند.
چنانچه کانال پرچم (برای مثال در روند نزولی) شکسته نشود، و قیمت به روال سابق برنگردد، آنگاه می‌گوییم قدرت گروه مخالف (در اینجا خریدارها) بیشتر بوده و کنترل بازار را در دست گرفته‌اند.
اما چگونه از الگوی پرچم در ترید استفاده کنیم؟
ترید بر اساس الگوی پرچم صعودی و نزولی
تمام صحبت‌ها را گفتیم تا به اصل کار، یعنی ترید با الگوی پرچم برسیم. استراتژی کسب سود با استفاده از الگوی پرچم، بسیار ساده است، اما باید در اجرای آن دقت و صبر داشته باشیم.
در یک روند صعودی
اگر روند بازار صعودی باشد، زمانی که قیمت وارد شیب نزولی می‌شود، و در یک کانال نوسان می‌کند، احتمال شکل‌گیری الگوی پرچم وجود دارد.
در این حالت، بهتر است صبر کنیم تا قیمت از کانال کاملاً خارج شود:
- قیمت سقف پرچم را بشکند.
- قیمت به سقف پرچم پولبک بزند.
شکسته شدن سقف پرچم و پولبک که نقطه‌ی مناسبی برای ورود به معامله خرید است.
تصویر بالا مربوط به سهم بیت‌کوین/تتر در تایم‌فریم ۵ دقیقه است. برک‌اوت در پرچم صعودی اتفاق اُفتاده و سپس قیمت پولبک را تجربه کرده و سقف پرچم را مجدد دیده است. این نقطه برای ورود به معامله‌ی خرید، بسیار مناسب بوده، و همانطور که می‌بینید، قیمت رشد خود را ادامه داده است.
در یک روند نزولی
ترید در روند نزولی در بازارهای دوطرفه (CFD) مانند فارکس میسر است. در این حالت، ریزش سنگین قیمت را داریم که در میانه‌ی راه، اصلاح صعودی شکل می‌گیرد. قیمت مدتی در یک کانال نوسان می‌کند و سپس آن را می‌شکند.
- بعد از شکست کف پرچم،
- و بعد از پولبک زدن به کف پرچم،
می‌توانیم معامله‌ی فروش انجام دهیم.
در مثال زیر، از پلتفرم فراز، و نماد طلا (XAU/USD) استفاده کرده‌ایم. همانطور که می‌بینید، قیمت پس از یک ریزش شدید، وارد کانال صعودی شده، و در نهایت، کف پرچم شکسته است. شکست کف پرچم می‌تواند سیگنالی برای ورود به معامله‌ی فروش باشد.
ورود به معامله فروش استقراضی با کمک الگوی پرچم نزولی
منظور از پولبک (Pullback) چیست؟ در لغت به معنی بازگشت است، اما در تحلیل تکنیکال، گاهی بعد از شکسته شدن یک سطح حمایت یا مقاومت (مانند همین سقف پرچم)، قیمت مجدد برمی‌گردد و سطحی که از آن عبور کرده را لمس می‌کند و دوباره در مسیر قبلی خود ادامه می‌دهد. به این بازگشت مجدد به سطح شکسته‌شده، پولبک می‌گویند.
حد سود و حد ضرر را کجا قرار دهیم؟
خوشبختانه مشخص کردن حد سود و حد ضرر در الگوی پرچم صعودی و نزولی، چندان دشوار نیست. ابتدا سراغ حد سود می‌رویم.
حد سود را کجا قرار دهیم؟
معمولاً اینطور گفته می‌شود که ابتدا باید میله پرچم را اندازه بگیریم، و از نقطه‌ی شکست کانال پرچم، به‌اندازه‌ی میله‌ی پرچم، انتظار سود داشته باشیم. اما بنا بر احتیاط، بهتر است حد سود را ۲ قسمت کنیم. حد سود اول را به اندازه‌ی نصف میله‌ی پرچم در نظر می‌گیریم، و سپس تارگت بعدی را دنبال می‌کنیم.
قرار دادن حد سود بر اساس ارتفاع میله پرچم
حد ضرر را کجا قرار دهیم؟
حد ضرر موضوعی است که کاملاً به مدیریت سرمایه و ریسک شما بستگی دارد. ۳ حالت مختلف را پیشنهاد می‌دهیم که می‌توانید با توجه به مدیریت سرمایه و ریسک، حد ضرر معاملات خود را در الگوی پرچم صعودی یا نزولی، تنظیم کنید.
یک) حد ضرر نزدیک سقف / کف کانال پرچم
سطوح بالایی و پایینی کانال پرچم، نوعی حمایت و مقاومت هستند که می‌توان برای تعیین حد ضرر روی آنها حساب کرد.
در صورت ورود به معامله، می‌توان از سقف یا کفی که قیمت آن را شکسته کمک گرفت و حد ضرر را نزدیک آن – کمی بالاتر یا پایین‌تر (بسته به نوع معامله) – قرار داد.
دو) حد ضرر با توجه به کندل قبلی
روش دوم این است که نقطه ورود به معامله را در نظر بگیریم و کندل قبل آن را بررسی کنیم. با توجه به جهت معامله (خرید یا فروش)، می‌توانیم حد ضرر را بالاتر / پایین‌تر از سایۀ (Shadow) کندل قبلی قرار دهیم. تصویر زیر، مثالی از هر دو حالت است.
حد ضرر را کجا قرار دهیم؟
البته همانطور که اشاره کردیم، حد ضرر باید متناسب با مدیریت ریسک و سرمایه تعیین شود، و گاهی استفاده از روش‌های گفته‌شده باعث می‌شود حد ضرر شما معقول نباشد که در این صورت باید از آن معامله صرف نظر کرد یا ریسک آن را پذیرفت!
الگوی پرچم را چطور تشخیص دهیم؟
برای اینکه بتوانید از الگوی پرچم صعودی و نزولی در ترید نهایت استفاده را ببرید، چند توصیه به شما داریم.
- اگر مبتدی هستید، حتماً در حساب دمو این الگو را جستجو و تمرین کنید.
- به اجزای پرچم، میله و شکل پرچم دقت کنید، تا در تشخیص الگو دچار خطا نشوید.
- به یاد داشته باشید که هر روندی لزوماً به الگوی پرچم ختم نمی‌شود!
- الگوی پرچم صعودی یا نزولی همیشه دقیق و کارآمد نیست!
- هرگز قبل از خروج قیمت از کانال پرچم، وارد معامله نشوید!
سوالات متداول دربارۀ الگوی پرچم صعودی و نزولی
آیا الگوهای پرچم صعودی و نزولی قطعیت دارند؟
خیر. هیچ الگو و هیچ سبکی در بازارهای مالی تا به امروز قطعیت نداشته‌اند و هرگز نمی‌توان به هیچ الگویی ۱۰۰% اطمینان کرد.
آیا الگوی پرچم محدود به تایم‌فریم خاصی است؟
خیر، در تمام تایم‌فریم‌ها این الگو را می‌توان پیدا و بر اساس آن معامله کرد، اما در تایم‌فریم‌های بالا، معمولاً بازار ثبات بهتری در روندها دارد.
از کجا بدانم این الگو، الگوی پرچم است؟
شکل ظاهری شامل میله‌ی پرچم و حرکت رنج قیمت یا تجمیع آن، مهمترین فاکتورهایی هستند که باید به آنها دقت، و الگوی پرچم را شناسایی کنیم.
