اکوئیتی (Equity) در فارکس، مفهوم، فرمول و نقش آن در مدیریت ریسک

اکوئیتی (Equity) در واقع نشان‌دهنده ارزش واقعی و لحظه‌ای حساب معاملاتی شما در فارکس است و برخلاف موجودی حساب که فقط سرمایه ثابت را نمایش می‌دهد، Equity تمام سودها و زیان‌های شناور از معاملات باز را نیز در نظر می‌گیرد. در این مقاله، به بررسی جامع مفهوم اکوئیتی، نحوه محاسبه آن، اهمیت نظارت بر این شاخص و تفاوت‌های کلیدی آن با موجودی حساب خواهیم پرداخت.

اکوئیتی در فارکس چیست؟

اکوئیتی یا Equity به معنای ارزش کل حساب معاملاتی شما در هر لحظه از زمان است. این پارامتر نشان‌دهنده مقدار واقعی پولی است که در صورت بستن تمام معاملات باز، در حساب شما باقی خواهد ماند. به بیان ساده‌تر، Equity ترکیبی از موجودی ثابت حساب شما به اضافه یا منهای سودها و زیان‌های شناور از معاملاتی است که هنوز بسته نشده‌اند.

برای درک بهتر این مفهوم، فرض کنید ۱۰ هزار دلار به حساب معاملاتی خود واریز کرده‌اید. در این مرحله، هیچ معامله‌ای باز نکرده‌اید، بنابراین موجودی و اکوئیتی شما هر دو برابر با ۱۰ هزار دلار خواهد بود. اما به محض اینکه یک معامله روی جفت‌ارز EUR/USD باز می‌کنید و قیمت به نفع شما حرکت کرده و ۵۰۰ دلار سود شناور نشان می‌دهد، موجودی حساب همچنان ۱۰ هزار دلار باقی می‌ماند، اما اکوئیتی شما به ۱۰ هزار و ۵۰۰ دلار افزایش می‌یابد.

اکوئیتی یک عدد پویا و متغیر است که با هر تغییر قیمت در بازار، مقدار آن نیز تغییر می‌کند. به همین دلیل به آن «موجودی شناور» نیز گفته می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود که Equity نمایی دقیق و لحظه‌ای از وضعیت مالی حساب شما ارائه دهد، در حالی که موجودی حساب فقط نتیجه معاملات بسته‌شده را منعکس می‌کند. معنی equity در فارکس دقیقاً همین توانایی نمایش ارزش واقعی و به‌روز حساب است که برای تصمیم‌گیری‌های معاملاتی حیاتی می‌باشد.

نکته مهم دیگر این است که اکوئیتی تمام هزینه‌های معاملاتی از جمله اسپرد و کمیسیون را نیز در نظر می‌گیرد. همچنین اگر معامله‌ای را به شکل شبانه نگه دارید، هزینه سواپ به‌طور خودکار از اکوئیتی شما کسر خواهد شد.

نحوه محاسبه اکوئیتی

محاسبه اکوئیتی از فرمول ساده‌ای پیروی می‌کند که در ادامه توضیح می‌دهیم.

فرمول پایه محاسبه اکوئیتی:

Equity = Balance + Floating Profit – Floating Loss

در این فرمول، Balance همان موجودی حساب شماست که شامل سرمایه اولیه واریزی به اضافه سود یا منهای زیان معاملات بسته‌شده است. Floating Profit به سودهای شناور از معاملات بازی اشاره دارد که هنوز بسته نشده‌اند و Floating Loss نیز زیان‌های شناور از این معاملات را نشان می‌دهد.

برای درک بهتر این محاسبه، به چند مثال عملی توجه کنید. فرض کنید ۵ هزار دلار به حساب خود واریز کرده‌اید و هیچ معامله‌ای باز نکرده‌اید. در این حالت، اکوئیتی شما دقیقاً برابر با موجودی است یعنی ۵ هزار دلار. این ساده‌ترین حالت است که در آن تفاوتی بین دو پارامتر وجود ندارد.

حالا فرض کنید دو معامله باز می‌کنید. معامله اول روی جفت‌ارز GBP/USD است که در حال حاضر ۳۰۰ دلار سود شناور دارد و معامله دوم روی USD/JPY که ۱۵۰ دلار زیان شناور نشان می‌دهد. با توجه به اسپرد که هنگام باز کردن معامله کسر شده، محاسبه به این صورت خواهد بود:

Equity = 5000 + 300 – 150 = 5150

در این حالت موجودی حساب شما همچنان ۵ هزار دلار باقی می‌ماند، اما اکوئیتی شما ۵ هزار و ۱۵۰ دلار است. این ۱۵۰ دلار تفاوت، نتیجه خالص سود و زیان شناور معاملات باز شماست.

نکته حائز اهمیت این است که در محاسبه سود و زیان شناور، تفاوت بین قیمت فعلی و قیمت باز شدن معامله در نظر گرفته می‌شود و این تفاوت در تعداد قراردادها یا حجم معامله ضرب می‌شود. همچنین اسپرد به‌عنوان هزینه اولیه معامله از همان ابتدا از سود بالقوه کسر می‌گردد. به همین دلیل است که بلافاصله پس از باز کردن یک معامله، حتی قبل از هرگونه حرکت قیمت، Equity شما کمی کمتر از موجودی نشان داده می‌شود.

اکوئیتی مثبت چه معنایی دارد؟

اکوئیتی مثبت به وضعیتی اشاره دارد که مجموع سودهای شناور از معاملات باز شما بیشتر از زیان‌های آن‌ها باشد و در نتیجه اکوئیتی از موجودی حساب فراتر رود. این وضعیت نشان‌دهنده عملکرد مطلوب استراتژی معاملاتی شما و حرکت قیمت به نفع پوزیشن‌های باز است.

زمانی که اکوئیتی بالاتر از موجودی قرار می‌گیرد، به این معناست که اگر همه معاملات باز را در همان لحظه ببندید، موجودی حساب شما افزایش خواهد یافت و به رقم اکوئیتی فعلی خواهد رسید. این حالت برای تریدر دلگرم‌کننده است و نشان می‌دهد که تحلیل‌ها و تصمیمات وی در مسیر درستی قرار دارد.

اکوئیتی مثبت همچنین به معنای افزایش قدرت خرید و توانایی باز کردن معاملات جدید است. هرچه اکوئیتی شما بیشتر باشد، مارجین آزاد بیشتری در اختیار خواهید داشت که می‌توانید از آن برای ورود به فرصت‌های معاملاتی جدید استفاده کنید. این امر به ویژه برای معامله‌گرانی که از استراتژی‌های چندپوزیشنه استفاده می‌کنند، اهمیت بالایی دارد.

اکوئیتی منفی چه معنایی دارد؟

اکوئیتی منفی یا کمتر از موجودی، وضعیتی است که مجموع زیان‌های شناور از سودهای شناور بیشتر شده و ارزش واقعی حساب شما کاهش یافته است. این حالت هشداری جدی برای تریدر محسوب می‌شود و نیازمند توجه فوری است.

دو سناریوی رایج برای بروز اکوئیتی منفی وجود دارد:

• سناریوی اول مربوط به لحظه باز شدن معامله است. در همان ابتدا که یک پوزیشن را باز می‌کنید، بروکر اسپرد را به‌عنوان هزینه معامله در نظر می‌گیرد که به‌صورت خودکار در نتیجه مالی منعکس می‌شود. از آنجا که هنوز سودی حاصل نشده، این اسپرد به‌صورت زیان نمایش داده می‌شده و موجب کاهش موقت اکوئیتی می‌گردد. این وضعیت طبیعی است و با حرکت قیمت به نفع شما، Equity مجدداً افزایش خواهد یافت.
• سناریوی دوم و خطرناک‌تر زمانی رخ می‌دهد که معاملات شما زیان واقعی را تجربه می‌کنند. برای مثال، اگر سه معامله باز دارید که هرکدام ۱۰۰ دلار سود شناور دارند اما معامله چهارمی با زیان ۳۵۰ دلاری وجود دارد، در مجموع ۵۰ دلار زیان خواهید داشت. با موجودی هزار دلار، Equity شما به ۹۵۰ دلار کاهش می‌یابد.

خطر اصلی اکوئیتی منفی در این است که اگر این روند ادامه یابد و Equity به سطح خطرناکی نزدیک شود، بروکر برای محافظت از سرمایه خود و جلوگیری از بالانس منفی، ممکن است اقدام به صدور کال مارجین یا حتی بستن خودکار معاملات شما کند. این وضعیت می‌تواند حتی معاملات سودآور شما را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

چگونه از اکوئیتی منفی جلوگیری کنیم؟

• استفاده از حد ضرر یا استاپ لاس اولین و مهم‌ترین ابزار دفاعی است. تعیین حد ضرر مناسب برای هر معامله تضمین می‌کند که اگر بازار خلاف پیش‌بینی شما حرکت کرد، زیان شما محدود بماند و از گسترش آن جلوگیری شود.
• رعایت اصول مدیریت ریسک نیز مهم است. قانون رایج این است که هرگز بیش از ۱ تا ۲ درصد از سرمایه خود را در یک معامله به خطر نیندازید. این اصل به شما کمک می‌کند که حتی در صورت بروز زیان‌های متوالی، همچنان سرمایه کافی برای ادامه معاملات داشته باشید.
• کنترل حجم معامله نیز اهمیت بسزایی دارد. معامله با حجم‌های بزرگ و بیش از اندازه با استفاده از اهرم بالا می‌تواند به‌سرعت اکوئیتی شما را کاهش دهد. انتخاب حجم معامله متناسب با اندازه حساب و سطح ریسک قابل قبول، راهکاری منطقی برای حفظ پایداری حساب معاملاتی است.

چرا اکوئیتی در فارکس مهم است؟

اکوئیتی یکی از حیاتی‌ترین شاخص‌های حساب معاملاتی است و درک اهمیت این پارامتر و نظارت مستمر بر آن، در ترید فارکس اهمیت بالایی دارد.

ارزیابی سلامت حساب معاملاتی

اکوئیتی در واقع معیاری دقیق برای سنجش سلامت و وضعیت کلی حساب معاملاتی شماست. این پارامتر نشان می‌دهد که استراتژی معاملاتی شما چقدر کارآمد عمل می‌کند و آیا تصمیمات شما منجر به رشد سرمایه می‌شود یا خیر. مقایسه منظم اکوئیتی با دوره‌های قبلی به شما اجازه می‌دهد تا روند پیشرفت یا عقب‌نشینی خود را ببینید و در صورت لزوم تغییرات لازم را در رویکرد معاملاتی اعمال کنید. نرخ تغییرات Equity همچنین می‌تواند نشان‌دهنده میزان ریسک‌پذیری شما باشد؛ افت شدید و سریع اکوئیتی نسبت به موجودی هشداری است مبنی بر اینکه ممکن است ریسک زیادی کرده باشید.

مدیریت ریسک

مدیریت ریسک بدون دانستن میزان دقیق اکوئیتی تقریباً غیرممکن است. معامله‌گران حرفه‌ای همیشه بر اساس درصدی از Equity خود تصمیم‌گیری می‌کنند نه بر اساس اعداد مطلق. این رویکرد به آن‌ها کمک می‌کند تا حجم معاملات را متناسب با سرمایه واقعی موجود تنظیم کنند. زمانی که اکوئیتی شما در حال کاهش است، باید حجم معاملات را کاهش دهید تا از فرسایش بیشتر سرمایه جلوگیری کنید. برعکس، با افزایش Equity می‌توانید به تدریج حجم معاملات را افزایش داده و از رشد پایدار سرمایه استفاده کنید. قانون استاندارد فارکس توصیه می‌کند که مجموع ریسک تمام معاملات باز نباید از ۱۵ درصد اکوئیتی فراتر رود.

تصمیم‌گیری در مورد معاملات

نظارت بر اکوئیتی به شما در تصمیم‌گیری‌های لحظه‌ای کمک شایانی می‌کند. هنگامی که چندین معامله همزمان روی نمودارهای مختلف باز دارید، پیگیری همه آن‌ها به‌صورت جداگانه دشوار است. در چنین شرایطی، اگر متوجه شدید که نرخ تغییرات اکوئیتی به‌سرعت به ضرر شما در حال افزایش است، بایستی برای بررسی فوری تمام نمودارها و شناسایی معاملاتی که مشکل دارند دست بجنبانید. همچنین Equity به شما نشان می‌دهد که چقدر توان مالی برای باز کردن پوزیشن جدید دارید، بنابراین تصمیمات شما مبتنی بر واقعیت خواهد بود نه بر اساس حدس و گمان.

محاسبه مارجین استفاده‌شده و آزاد

مارجین استفاده‌شده به مقدار پولی اشاره دارد که بروکر برای نگه‌داشتن معاملات باز شما بلوکه کرده است. این مقدار بستگی به حجم معاملات و میزان اهرم دارد. مارجین آزاد نیز تفاوت بین اکوئیتی و مارجین استفاده‌شده است که نشان می‌دهد چه مقدار از سرمایه شما برای باز کردن معاملات جدید در دسترس است.

فرمول محاسبه:

Free Margin = Equity – Used Margin

برای مثال، اگر اکوئیتی شما ۱۰ هزار دلار باشد و ۳ هزار دلار از آن به‌عنوان مارجین برای معاملات باز بلوکه شده باشد، مارجین آزاد شما ۷ هزار دلار خواهد بود. این رقم تعیین‌کننده این است که چه حجمی از معاملات جدید را می‌توانید باز کنید. با کاهش Equity به دلیل زیان‌های شناور، مارجین آزاد نیز کاهش می‌یابد و توانایی شما برای ورود به معاملات جدید محدود می‌شود.

نقش اکوئیتی در جلوگیری از کال مارجین

کال مارجین هشداری است که بروکر هنگام کاهش شدید اکوئیتی نسبت به مارجین استفاده‌شده صادر می‌کند. این هشدار به معنای آن است که سطح مارجین شما به نقطه خطرناکی رسیده و نباید فوراً اقدام کنید. در این وضعیت، بروکر از شما می‌خواهد که یا سرمایه بیشتری به حساب خود واریز کنید یا برخی از معاملات را ببندید تا فشار بر حساب کاهش یابد.

سطح مارجین معیاری است که کارگزاران برای ارزیابی سلامت حساب استفاده می‌کنند و از فرمول زیر محاسبه می‌شود:

Margin Level = (Equity / Used Margin) × 100

زمانی که این سطح به ۱۰۰ درصد برسد، به این معنی است که Equity شما دقیقاً برابر با مارجین استفاده‌شده است و دیگر مارجین آزادی برای باز کردن پوزیشن جدید ندارید. اگر سطح مارجین به زیر ۱۰۰ درصد سقوط کند، وارد منطقه خطر شده‌اید. بسیاری از بروکرها در سطح ۵۰ تا ۸۰ درصد کار مارجین می‌دهند و در سطوح پایین‌تر مانند ۲۰ تا ۳۰ درصد، به‌صورت خودکار معاملات را می‌بندند که به آن استاپ اوت گفته می‌شود.

استاپ اوت وضعیتی بسیار نامطلوب است که در آن بروکر بدون اجازه شما شروع به بستن معاملات می‌کند. نکته تلخ این است که بروکر معمولاً از معاملاتی شروع می‌کند که بیشترین زیان را دارند، اما ممکن است معاملات سودآور شما نیز در این فرآیند بسته شوند.

برای جلوگیری از این وضعیت، باید همیشه اکوئیتی خود را در سطح ایمنی نگه دارید. این کار مستلزم رعایت چند اصل اساسی است:

• اولاً، هرگز کل سرمایه خود را در معاملات باز نگذارید و همیشه بخشی از آن را به‌عنوان ذخیره نگه دارید.
• ثانیاً، از حد ضرر برای تمام معاملات استفاده کنید تا زیان‌ها کنترل شوند.
• ثالثاً، حجم معاملات را متناسب با اندازه حساب و اهرم انتخاب کنید.

توجه داشته باشید که تقریباً تمام بروکرها برای محافظت از خود و مشتریان، سیستم‌هایی برای جلوگیری از بالانس منفی دارند. این بدان معناست که Equity شما نمی‌تواند به زیر صفر برسد، زیرا قبل از آن معاملات به‌صورت خودکار بسته می‌شوند.

تفاوت بالانس و اکوئیتی چیست؟

بالانس یا موجودی حساب، مقدار پولی است که در حساب شما ثبت شده و فقط نتیجه معاملات بسته‌شده را منعکس می‌کند. زمانی که برای اولین بار به حساب خود پول واریز می‌کنید، این مبلغ به‌عنوان بالانس ثبت می‌شود. پس از آن، هر پوزیشنی که ببندید، سود یا زیان آن به بالانس اضافه یا از آن کسر می‌گردد. نکته کلیدی این است که تا زمانی که معامله‌ای باز است، بالانس شما تغییر نمی‌کند و همچنان همان رقم اولیه را نشان می‌دهد.

در مقابل، اکوئیتی ارزش لحظه‌ای و واقعی حساب شماست که هم معاملات بسته‌شده و هم معاملات باز را در نظر می‌گیرد. اکوئیتی همان بالانس به اضافه یا منهای سودها و زیان‌های شناور از معاملات فعلی است. به بیان دیگر، Equity یک موجودی شناور است که با هر تغییر قیمت در بازار، مقدار آن نیز تغییر می‌کند.

برای درک بهتر این تفاوت، به سه مثال عملی توجه کنید:

مثال اول – بدون معامله باز: شما ۱۰۰۰ دلار به حساب خود واریز می‌کنید و هیچ معامله‌ای باز نمی‌کنید. در این حالت بالانس و Equity هر دو برابر با ۱۰۰۰ دلار هستند. این ساده‌ترین حالت است که تفاوتی بین دو پارامتر وجود ندارد.

مثال دوم – معاملات در سود: همان ۱۰۰۰ دلار موجودی را دارید و دو معامله باز می‌کنید. معامله اول ۶۰ دلار سود شناور دارد و معامله دوم ۴۰ دلار سود شناور نشان می‌دهد. در این وضعیت، بالانس همچنان ۱۰۰۰ دلار باقی می‌ماند، اما Equity شما برابر با ۱۰۰۰ + ۶۰ + ۴۰ = ۱۱۰۰ دلار خواهد بود. اگر هر دو پوزیشن را ببندید، بالانس شما به ۱۱۰۰ دلار افزایش می‌یابد و مجدداً با اکوئیتی برابر می‌شود.

مثال سوم – ترکیب سود و زیان: با همان ۱۲۰۰ دلار موجودی، دو معامله باز می‌کنید. معامله اول ۱۵ دلار سود و معامله دوم ۱۰ دلار زیان شناور دارد. بالانس همچنان ۱۲۰۰ دلار است، اما Equity برابر با ۱۲۰۰ + ۱۵ – ۱۰ = ۱۲۰۵ دلار می‌شود. با بستن هر دو معامله، بالانس شما به ۱۲۰۵ دلار تبدیل خواهد شد.

تفاوت اصلی این است که بالانس گذشته حساب شما را نشان می‌دهد، در حالی که اکوئیتی حال حاضر آن را منعکس می‌کند. بالانس به شما می‌گوید چقدر پول داشته‌اید، اما Equity نشان می‌دهد که اکنون چقدر پول دارید. این تفاوت زمانی بسیار مهم می‌شود که معاملات متعددی باز دارید، چرا که ممکن است بالانس بزرگی داشته باشید اما اکوئیتی بسیار کمتری، که نشان‌دهنده زیان‌های سنگین شناور است.

نکته: برای تصمیم‌گیری درباره معاملات خود باید به اکوئیتی توجه کنید نه به بالانس، زیرا اکوئیتی تصویر واقعی و به‌روز از وضعیت مالی شما را ارائه می‌دهد. همچنین مقدار پولی که می‌توانید از حساب برداشت کنید زمانی که معاملات باز دارید، برابر با اکوئیتی منهای مارجین استفاده‌شده است نه بالانس حساب.

جمع‌بندی

اکوئیتی یکی از مهم‌ترین پارامترهای حساب معاملاتی فارکس است که ارزش واقعی و لحظه‌ای سرمایه شما را نشان می‌دهد و شامل موجودی حساب به اضافه یا منهای سودها و زیان‌های شناور از معاملات باز می‌باشد. با رعایت اصول مدیریت سرمایه، استفاده از حد ضرر مناسب، کنترل حجم معاملات و حفظ Equity در سطوح ایمن، می‌توانید از وقوع کال مارجین و استاپ اوت جلوگیری کرده و مسیر رشد پایدار سرمایه را هموار سازید.