استیتمنت (Statement) چیست؟ راهنمای کامل ساخت و تحلیل استیتمنت معاملاتی

معمولا در زمان رشد بازارهای مالی و شرایط‌های مطلوب، سرمایه‌گذاران بیشتر درگیر سودگیری از بازار هستند و این خیال را در ذهن دارند که موفقیت تنها به پیش‌بینی حرکات بازار و آزمون و خطا کردن خلاصه می‌شود. اما در حقیقت، مدیریت دقیق سرمایه و داشتن کارنامه‌ای از حساب معاملاتی کلیدی‌ترین نقش را در این میان ایفا می‌کند. به این کارنامه معاملاتی در بازارهای مالی «استیتمنت» گفته می‌شود. متاسفانه بسیاری از معامله‌گران تمام تمرکز خود را بر نمودارها و اندیکاتورها می‌گذارند و بدون برنامه‌ریزی و آگاهی از جزئیات معاملات خود، کورکورانه بازار را دنبال می‌کنند. در این میان توجه به استیتمنت و روند سودآوری یا زیان، برای تداوم موفقیت در معاملات ضروری است. این مقاله فراز شما را با مفهوم استیتمنت در بازارهای مالی و انواع آن آشنا می‌کنیم. سپس به سراغ معرفی اجزای آن می‌رویم و نحوه تهیه استیتمنت معاملاتی با استفاده از ابزارهای مختلف را آموزش می‌دهیم.

استیتمنت در بازار مالی چیست؟

استیتمنت یا صورت مالی به معنای کارنامه معاملاتی هر تریدر است که در بازارهای مالی کاربرد زیادی دارد. استیتمنت در حقیقت گزارشی جامع است که وضعیت حساب معاملاتی تریدر یا سرمایه‌گذار را به‌صورت کلی نمایش می‌دهد. این گزارش به اطلاعات دقیقی در مورد سود و زیان، برآیند کلی تاریخچه معاملاتی، میزان دارایی خالص و سرمایه ورودی و خروجی حساب را در طی دوره‌های مشخص نشان می‌دهد. 

جالب است بدانید استیتمنت به‌عنوان رزومه تریدر نیز عمل می‌کند. بدین ترتیب اگر آن شخص قصد داشته باشد در پوزیشن شغلی معامله‌گر در موسسات مختلف مشغول به کار شود، به احتمال زیاد از او خواسته می‌شود که استیتمنت معاملاتی خود را نشان دهد.

تفاوت استیتمنت مالی سنتی و استیتمنت معاملاتی 

باید بدانید که به‌طور کلی ۲ نوع استیتمنت وجود دارند: 

• استیتمنت‌های مالی سنتی
• استیتمنت معاملاتی شخصی

استیتمنت مالی سنتی مربوط به کسب‌وکارها است و گزارشی رسمی از عملکرد و وضعیت مالی یک شرکت در یک بازه زمانی مشخص ارائه می‌دهد. این نوع گزارش‌، دیدگاه جامعی از  ترازنامه، صورت سود و زیان، دارایی‌ها، بدهی‌ها، درآمدها، هزینه‌ها و گردش پول نقد در را شرکت ارائه می‌دهد. استیتمنت‌های مالی سنتی اغلب توسط سازمان‌های دولتی و حسابداران به‌منظور اطمینان از صحت اطلاعات و برای اهداف مالیاتی یا سرمایه گذاری حسابرسی می‌شوند. در این میان تریدرها با استفاده از اطلاعات استیتمنت هر شرکت می‌توانند سلامت مالی و کارایی عملیاتی آن را ارزیابی کنند و به عبارتی تحلیل فاندامنتال را بر سهام یا دارایی که قصد معامله آن را دارند انجام دهند.

در مقابل، استیتمنت معاملاتی بیشتر جنبه شخصی دارد و بر فعالیت‌های معاملاتی فردی و برآیند آنها تمرکز می‌کند. این گزارش اطلاعاتی شامل سود و زیان تریدرها، تعداد معاملات موفق و ضررده، وین ریت و مواردی از این قبیل است. 

انواع استیتمنت در بازار مالی

همان‌طور که دنیای معاملات بسیار گسترده است، استیتمنت‌های مربوط به آن نیز مختلف هستند. در حقیقت هر یک از این استیتمنت‌های معاملاتی نقش خاصی برای بررسی فعالیت‌های مالی و عملکرد تریدر دارند. در ادامه توضیحات کامل و جامع درباره انواع استیتمنت در بازار مالی را بررسی می‌کنیم.

استیتمنت فعالیت 

استیتمنت فعالیت گزارشی جامع از تمام تراکنش‌های مالی انجام شده در یک حساب معاملاتی طی یک دوره مشخص است. این گزارش شامل تمامی جزئیات مربوط به خرید و فروش دارایی‌های مختلف، واریز، برداشت‌ و کارمزدهای پرداختی است. در استیتمنت فعالیت، سود و زیان‌های تحقق‌یافته (مربوط به معاملات بسته‌شده) و تحقق‌نیافته (مربوط به معاملات باز) نیز نمایش داده می‌شود. به این ترتیب، سرمایه‌گذاران می‌توانند وضعیت سود یا زیان بالقوه خود را بهتر بررسی کنند.

استیتمنت مدل‌های سرمایه‌گذاری 

استیتمنت مدل‌های سرمایه‌گذاری به‌طور خاص برای سرمایه‌گذارانی طراحی شده است که از پرتفوی مبتنی بر مدل استفاده می‌کنند. این گزارش اطلاعات دقیقی درباره عملکرد مدل‌های مختلف سرمایه‌گذاری مانند معاملات آپشن، مارجین، قراردادهای فیوچرز لانگ و شورت و نحوه تخصیص سرمایه در این مدل‌ها ارائه می‌دهد. سرمایه‌گذاران و مشاوران مالی از این گزارش برای بررسی و مقایسه عملکرد مدل‌های سرمایه‌گذاری مختلف استفاده می‌کنند. این گزارش به سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا درک بهتری از میزان تاثیرگذاری هر مدل در عملکرد کلی پرتفو داشته باشد.

استیتمنت ارزش‌گذاری روزانه 

استیتمنت ارزش‌گذاری روزانه نمایی از ارزش واقعی موقعیت‌های باز در حساب را بر اساس قیمت‌های فعلی بازار ارائه می‌دهد. این گزارش نشان می‌دهد اگر تمام موقعیت‌های باز در همان لحظه بسته شوند، چقدر ارزش خواهند داشت. استیتمنت ارزش‌گذاری روزانه همچنین محاسبات ارزش خالص دارایی (NAV) را نشان می‌دهد که شامل تفاوت بین مجموع دارایی‌ها و بدهی‌های حساب است. سرمایه‌گذاران از این گزارش برای بررسی تاثیر نوسانات بازار بر پرتفوی خود استفاده می‌کنند تا در مواقع لزوم، تغییرات سریع و مناسبی در استراتژی خود ایجاد کنند.

استیتمنت سود و زیان تحقق‌یافته

این استیتمنت گزارشی مختصر و مفید است که صرفاً بر سود و زیان‌های واقعی معاملات بسته‌شده در یک بازه زمانی مشخص تمرکز دارد. برخلاف گزارش ارزش‌گذاری روزانه که وضعیت موقعیت‌های باز را نشان می‌دهد، این گزارش تنها به معاملات کامل‌شده می‌پردازد و دید واضحی از عملکرد مالی واقعی ارائه می‌دهد. توجه داشته باشید که استیتمنت سود و زیان تحقق‌یافته برای ارائه به اداره مالیات بسیار مهم است؛ چراکه اطلاعات دقیق درباره سود و زیان‌هایی که باید گزارش شوند را در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌دهد.

استیتمنت تاییدیه معاملات 

استیتمنت تاییدیه معاملات، گزارشی است که بلافاصله پس از انجام هر معامله صادر می‌شود و مشخصات دقیق آن معامله را تایید می‌کند. این گزارش شامل اطلاعاتی مانند نوع دارایی، تعداد عرضه معامله‌شده، قیمت معامله و هزینه‌های مربوطه است. همچنین زمان دقیق معامله و تاریخ تسویه در این گزارش ذکر می‌شود.

این نوع استیتمنت به‌عنوان مدرک رسمی برای هر معامله عمل می‌کند و برای تریدرهایی که قصد دارند از استیتمنت به عنوان رزومه کاری استفاده کنند بسیار کاربردی است.

استیتمنت هزینه‌ها و کارمزدهای تجمیعی 

این گزارش نمایی جامع از تمام هزینه‌های اعمال‌شده در یک حساب طی یک بازه زمانی مشخص ارائه می‌دهد. این هزینه‌ها شامل کارمزدهای کارگزاری یا صرافی، هزینه‌های مدیریتی (مربوط به صندوق‌های سرمایه‌گذاری)، هزینه‌های معامله (مانند معاملات آپشن) و نرخ بهره (در مواردی مانند قراردادهای فیوچرز) است.

دانستن مجموع هزینه‌های مرتبط با معاملات برای ارزیابی سودآوری کلی استراتژی سرمایه‌گذاری بسیار مهم است. در برخی موارد، هزینه‌های بالا می‌توانند تاثیر زیادی بر بازده سرمایه‌گذاری داشته باشند. بدین ترتیب استیتمنت هزینه‌ها و کارمزدهای تجمیعی در شناسایی هزینه‌های غیرضروری و کاهش آن‌ها موثر است.

انواع استیتمنت مالی سنتی

همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، استیتمنت کسب‌و‌کارها نیز برای انجام تحلیل فاندامنتال توسط تریدرها بسیار کاربردی هستند. باید بدانید که این نوع استیتمنت نیز انواع مختلفی دارد که هرکدام اطلاعات متفاوتی درباره جنبه‌های مالی مختلف شرکت ارائه می‌دهند و در کنار هم تصویری جامع از سلامت مالی سازمان ترسیم می‌کنند. بنابراین آشنایی با این نوع استیتمنت‌ها نیز خالی از لطف نیست و اگر سرمایه‌گذاران با آن‌ها آشنایی داشته باشند می‌توانند تحلیل فاندامنتال بهتری انجام دهند. در ادامه به توضیح انواع استیتمنت در بازار مالی می‌پردازیم:

استیتمنت سود و زیان 

استیتمنت سود و زیان یا صورت درآمد یکی از مهم‌ترین صورت‌های مالی است که عملکرد مالی کسب‌وکار را در یک بازه زمانی مشخص نشان می‌دهد. این صورت مالی درآمد کسب‌شده، مخارج و سود و زیان کلی شرکت را بررسی می‌کند و در نهایت مشخص می‌کند که آیا کسب‌وکار در آن بازه زمانی سودآور بوده یا ضرر کرده است.

اجزای اصلی استیتمنت سود و زیان عبارتند از:

• درآمد (Revenue): مجموع درآمد حاصل از فعالیت‌های اصلی شرکت.
• بهای تمام‌شده کالای فروش‌رفته (COGS): هزینه‌های مستقیم مرتبط با تولید کالا یا خدمات ارائه‌شده.
• سود ناخالص (Gross Profit): اختلاف بین درآمد و بهای تمام‌شده کالای فروش‌رفته.
• هزینه‌های عملیاتی (Operating Expenses): شامل هزینه‌های اداری، حقوق و دستمزد، تبلیغات و سایر هزینه‌ها.
• سود یا زیان خالص (Net Profit or Loss): عدد نهایی که پس از کسر تمام هزینه‌ها از درآمد به‌دست می‌آید و نشان‌دهنده عملکرد واقعی شرکت است.

استیتمنت جریان نقدینگی

استیتمنت جریان نقدینگی تراکنش خرج کردن یا دریافت وجوه نقدی در یک بازه زمانی را نشان می‌دهد. این استیتمنت برخلاف استیتمنت سود و زیان که تا حدودی بر اساس احتمالات است، فقط تراکنش‌های نقدی لحظه‌ای را ثبت می‌کند و برای مدیریت سرمایه بسیار حیاتی است. استیتمنت جریان نقدینگی به سه بخش تقسیم می‌شود:

• فعالیت‌های عملیاتی: جریان‌های نقدی مرتبط با فعالیت‌های اصلی شرکت، مانند وجه دریافتی از فروش و پرداخت وجه به تأمین‌کنندگان.
• فعالیت‌های سرمایه‌گذاری: جریان‌های نقدی مربوط به خرید یا فروش دارایی‌های بلندمدت مانند تجهیزات یا سرمایه‌گذاری‌ها.
• فعالیت‌های تأمین مالی: جریان‌های نقدی ناشی از دریافت وام، فروش سهام یا پرداخت سود سهام.

ترازنامه

ترازنامه تصویری کلی از وضعیت مالی شرکت در یک زمان مشخص ارائه می‌دهد. تحلیل ترازنامه به سرمایه‌گذاران و مدیران کمک می‌کند تا وضعیت ثبات مالی و توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌های بلندمدت را ارزیابی کنند. این صورت مالی شامل سه بخش اصلی دارایی‌، بدهی‌ و حقوق صاحبان سهام است و به شکل زیر محاسبه می‌شود:
دارایی‌ = بدهی + حقوق صاحبان سهام

• دارایی‌ها: آنچه شرکت در اختیار دارد، مانند وجه نقد، موجودی کالا، حساب‌های دریافتنی و املاک.
• بدهی‌ها: تعهدات مالی شرکت، مانند وام‌ها، حساب‌های پرداختنی و هزینه‌های معوقه.
• حقوق صاحبان سهام: ارزش خالص شرکت پس از کسر بدهی‌ها از دارایی‌ها، که نمایانگر سهم مالکان در شرکت است.

یادداشت‌های توضیحی استیتمنت‌های مالی 

یادداشت‌های توضیحی اطلاعات تکمیلی و جزئیات بیشتری درباره داده‌های موجود در استیتمنت‌های مالی ارائه می‌دهند. طبق استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS) ارائه این اطلاعات اجباری است و به درک بهتر وضعیت مالی شرکت کمک می‌کند. این یادداشت‌ها می‌توانند شامل اطلاعات زیر باشند:

• توضیح در مورد دارایی‌های ذکرشده در ترازنامه و نحوه ارزش‌گذاری آن‌ها.
• سیاست‌ها و روش‌های حسابداری استفاده‌شده در تهیه استیتمنت‌های مالی.
• جزئیات مربوط به تعهدات مالی، بدهی‌ها و دعاوی حقوقی احتمالی.
• اطلاعات درباره معاملات با اشخاص مرتبط.

استیتمنت‌ تغییرات در حقوق صاحبان سهام 

استیتمنت‌ تغییرات در حقوق صاحبان سهام، تغییرات ایجادشده در حقوق صاحبان سهام شرکت طی یک دوره زمانی را نشان می‌دهد. این استیتمنت‌ نشان می‌دهد که چگونه سرمایه، سود انباشته و ذخایر در طول زمان تغییر کرده‌اند. این صورت برای انواع مختلف کسب‌وکار به شکل‌های متفاوتی تهیه می‌شود:

• در شرکت‌های فردی، تغییرات در سرمایه مالک نشان داده می‌شود.
• در شرکت‌های مشارکتی، تغییرات در سهم هر یک از شرکا مشخص می‌شود.
• در شرکت‌های سهامی، تغییرات در حقوق سهامداران، شامل انتشار سهام جدید، پرداخت سود سهام و تغییرات در سود انباشته، به نمایش گذاشته می‌شود.

چرا استیتمنت برای تریدرها مهم است؟

استیتمنت‌های معاملاتی دیدی دقیق‌تر و جزئی‌ از فعالیت‌های معامله‌گران ارائه می‌دهند. این گزارش‌ها ابزارهای ضروری برای ردیابی عملکرد، تحلیل معاملات و بهینه‌سازی استراتژی‌های معاملاتی هستند. اهمیت این استیتمنت‌ها را می‌توان به موارد زیر نسبت داد»

• ردیابی عملکرد معاملاتی: مواردی مانند استیتمنت فعالیت و استیتمنت سود و زیان تحقق‌یافته اطلاعات کاملی درباره عملکرد هر معامله ارائه می‌دهند بلکه تریدرها بتوانند معاملات موفق و ناموفق خود را شناسایی کنند و استراتژی‌های خود را بهبود بخشند.
• مدیریت نقدینگی: گزارش‌های معاملاتی بخش جریان نقدی روزانه حساب معاملاتی را نشان می‌دهند. این اطلاعات برای معامله‌گرانی که با اهرم (Leverage) کار می‌کنند حیاتی است. معامله‌گران می‌توانند میزان نقدینگی موجود برای معاملات آتی یا پوشش بدهی‌های خود را کنترل کنند.
• تحلیل هزینه‌ها و کنترل مخارج: تمامی معاملات شامل هزینه‌های پنهانی مانند کارمزد صرافی با کارگزاری، اسپرد، هزینه‌های تراکنش و مواردی از این قبیل هستند. استیتمنت هزینه‌های تجمیعی تمام این هزینه‌ها را به‌طور دقیق نمایش می‌دهند که برای بهینه‌سازی سود خالص بسیار ضروری هستند.
• ایجاد رزومه و ارائه مدارک قانونی: گزارش‌های معاملاتی مانند تاییدیه‌های معاملات مدرکی رسمی برای هر معامله به‌شمار می‌روند که به عنوان رزومه برای سرمایه‌گذاران بسیار کاربردی هستند و می‌توانند به آن‌ها در گرفتن پوزیشن شغلی مدنظر کمک کنند.
• تصمیم‌گیری سریع در شرایط بازار: استیتمنت ارزش‌گذاری روزانه برای تصمیم‌گیری سریع در بازارهای پرنوسان حیاتی هستند. این گزارش‌ها ارزش موقعیت‌های باز را بر اساس قیمت‌های فعلی بازار نشان می‌دهند. معامله‌گران می‌توانند با استفاده از این اطلاعات تصمیم بگیرند که موقعیت‌های خود را حفظ کنند، ببندند یا تغییراتی در آن‌ها ایجاد کنند.

اجزای اصلی یک استیتمنت ترید

همان‌طور که تا این قسمت از مطلب متوجه شده‌اید، استیتمنت انواع بسیاری دارد که هرکدام اطلاعات بسیار ارزشمند و ارزنده‌ای را به معامله‌گران ارائه می‌دهند. در ادامه این بخش به بررسی اجزای اصلی یک استیتمنت ترید می‌پردازیم:

اطلاعات زمانی معاملات

این بخش به ارائه زمان دقیق انجام شدن هر معامله  مربوط است:

• تاریخ معامله (Trade Date): این تاریخ زمانی است که معامله انجام می‌شود می‌رسد. به عبارت دیگر، این تاریخ نشان‌دهنده روزی است که معامله‌گر خرید یا فروش دارایی مدنظر را ثبت می‌کند، حتی اگر انتقال پول در همان روز انجام نشود. 
• تاریخ تسویه (Settlement Date): این تاریخ زمانی است که معامله به‌صورت رسمی و نهایی انجام می‌شود. در این تاریخ، خریدار دارایی مدنظر را دریافت کرده و فروشنده وجه نقد معامله را دریافت می‌کند..

اطلاعات دارایی خریداری‌شده

این بخش اطلاعات دقیق درباره نوع و مشخصات دارایی معامله‌شده را ارائه می‌دهد. این اطلاعات شامل:

• نام دارایی (مانند سهام شرکت اپل یا ارز دیجیتال یا جفت ارز در فارکس)
• نوع دارایی (سهام، اوراق قرضه، ارز دیجیتال، کالا، ارز، قراردادهای آپشن یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری)
• نماد معاملاتی یا کد شناسایی منحصربه‌فرد آن دارایی

تعداد دارایی معامله‌شده

تعداد معامله‌شده نشان‌دهنده تعداد واحدهایی است که در معامله خریداری یا فروخته شده است. برای سهام و رمزارزها، این مقدار تعداد دارایی خریداری‌شده یا فروخته‌شده را به صورت عددی نشان می‌دهد. برای اوراق قرضه، این عدد معمولاً ارزش اسمی اوراق (مثلاً ۱۰,۰۰۰ دلار) را مشخص می‌کند.

قیمت واحد 

قیمت واحد، مبلغی است که برای هر واحد از دارایی  معامله‌شده پرداخت شده است. قیمت واحد عامل مهمی در تعیین ارزش کلی معامله است و به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا کارایی و میزان سودمندی معاملات خود را بررسی کنند. مقایسه قیمت واحد با قیمت بازار نیز برای سنجش عملکرد معامله‌گر ضروری است.

مبلغ کل معامله

مبلغ معامله کل ارزش معامله قبل از کسر کارمزدها و هزینه‌های دیگر است. این مبلغ با ضرب تعداد معامله‌شده در قیمت واحد به دست می‌آید:
مبلغ معامله = تعداد معامله × قیمت واحد

این مقدار نشان‌دهنده ارزش کلی معامله است و دید واضحی از میزان سرمایه‌گذاری یا نقدینگی مورداستفاده در معامله فراهم می‌کند.

کمیسیون و کارمزدها 

این بخش شامل تمامی هزینه‌های مربوط به اجرای معامله است، مانند:

• کارمزد صرافی یا کارگزاری: مبلغی که موسسه صرافی یا کارگزار برای انجام معامله دریافت می‌کند.
• هزینه‌های بورس: هزینه‌هایی که توسط بورس اوراق بهادار اعمال می‌شود.

مبلغ خالص معاملات

مبلغ خالص، ارزش نهایی معامله پس از کسر کمیسیون‌ها و هزینه‌های دیگر است. این مقدار نشان‌دهنده مبلغ واقعی است که به حساب معامله‌گر واریز یا از آن کسر می‌شود.

مبلغ خالص = مبلغ معامله – کمیسیون‌ها و هزینه‌ها

مبلغ خالص برای سرمایه‌گذاران بسیار مهم است، زیرا سود یا زیان واقعی معامله را نشان می‌دهد.

نوع معاملات

این بخش نشان می‌دهد که معامله از چه نوعی بوده است:

• خرید (Buy): خرید دارایی برای اضافه کردن به پرتفوی.
• فروش (Sell): فروش دارایی برای کاهش موجودی پرتفوی.
• خرید لانگ (Long): خرید یک دارایی با انتظار افزایش قیمت آن در آینده، با هدف فروش آن در قیمت بالاتر و کسب سود.
• فروش استقراضی (Short): فروش دارایی قرض‌گرفته‌شده با هدف خرید آن‌ها در آینده با قیمت پایین‌تر.

ارز معامله 

این بخش نشان می‌دهد که معامله با چه ارزی انجام شده است. معمولاً در معاملات بین‌المللی، ارزهای مختلفی مانند دلار آمریکا (USD)، یورو (EUR)، یا پوند انگلیس (GBP) استفاده می‌شوند.

در معاملاتی که با ارزهای خارجی انجام می‌شوند، نوسانات نرخ ارز می‌تواند بر ارزش نهایی معامله تأثیر بگذارد. برخی گزارش‌های معاملاتی نرخ تبدیل ارز را نیز نشان می‌دهند.

سود و زیان تحقق‌یافته و تحقق‌نیافته

گزارش‌های معاملاتی معمولاً بین سود و زیان تحقق‌یافته و تحقق‌نیافته تفاوت قائل می‌شوند:

• سود و زیان تحقق‌یافته: این سود یا زیان زمانی به وجود می‌آید که معامله نهایی شده و موقعیت بسته شده باشد. 
• سود و زیان تحقق‌نیافته: این سود یا زیان منعکس‌کننده تغییرات ارزش موقعیت‌های باز بر اساس قیمت‌های فعلی بازار است. این سود و زیان تا زمانی که معامله نهایی نشود، بر جریان نقدی تأثیر نمی‌گذارد.

اطلاعات مربوط به حساب مارجین 

در حساب‌های مارجین، این بخش شامل جزئیاتی درباره میزان مارجین استفاده‌شده و نرخ بهره مارجین است. برخی از اطلاعات کلیدی در این بخش عبارتند از:

• مقدار مارجین اولیه: حداقل مبلغ لازم برای باز کردن یک موقعیت معاملاتی.
• مارجین نگهداری: حداقل مبلغی که باید در حساب نگه داشته شود تا موقعیت باز باقی بماند.
• بهره مارجین: نرخ بهره‌ای که برای استفاده از اعتبار مارجین اعمال می‌شود.

مدیریت صحیح مارجین برای جلوگیری از مارجین کال (Margin Call) بسیار مهم است. استفاده بیش‌ازحد از مارجین می‌تواند ریسک مالی بالایی به همراه داشته باشد.

اطلاعات مربوط به قراردادهای فیوچرز 

در معاملات فیوچرز، این بخش شامل جزئیاتی درباره شرایط قرارداد، مقدار وجه تضمین و تاریخ انقضا است. برخی از اطلاعات کلیدی در این بخش عبارتند از:

• وجه تضمین اولیه: حداقل مبلغی که برای باز کردن یک موقعیت فیوچرز باید سپرده شود.
• تاریخ انقضا: زمان مشخصی که در آن قرارداد تسویه می‌شود یا باید بسته شود.
• اهرم (Leverage): نسبت سرمایه‌ای که معامله‌گر می‌تواند در مقایسه با موجودی خود کنترل کند.

مدیریت صحیح وجه تضمین و آگاهی از تاریخ انقضا برای جلوگیری از لیکوئید شدن (Liquidation) ضروری است. استفاده نادرست از اهرم می‌تواند ریسک معاملات را به‌طور چشمگیری افزایش دهد.

چگونه یک استیتمنت ترید تحلیل کنیم؟

تحلیل استیتمنت ترید یک گام مهم برای معامله‌گران است تا بتوانند عملکرد خود را درک کنند و نقاط ضعف و قوت را شناسایی کنند. در ادامه این بخش نحوه تحلیل استیتمنت ترید را به شما آموزش می‌دهیم:

بررسی خلاصه حساب

موجودی حساب را در ابتدای دوره مدنظر و در انتهای آن بررسی کنید. این بررسی به شما نشان می‌دهد که حساب شما در طول دوره چه رشد یا کاهشی داشته است. اگر موجودی پایان دوره بیشتر از ابتدای دوره باشد، به این معنی است که سود کرده‌اید و اگر کمتر باشد، نشان‌دهنده زیان است. 

همچنین، سود و زیان خالص (P&L) را تحلیل کنید که مجموع سودها و زیان‌های شما در طول دوره است. عدد مثبت نشان‌دهنده سود و عدد منفی نشان‌دهنده ضرر است که می‌تواند به شما در ارزیابی کلی عملکرد کمک کند.

بررسی جزئیات تراکنش‌ها

تاریخچه معاملات شامل جزئیات هر معامله‌ای است که در طول دوره انجام داده‌اید. به هر معامله نگاه کنید و نقاط ورود و خروج، حجم معامله، جهت (خرید یا فروش) و نتیجه آن را بررسی کنید. بررسی نسبت ریسک به ریوارد به شما کمک می‌کند تا ببینید چند درصد از معاملات شما سودآور بوده‌اند و چند درصد ضرر داشته‌اید. هرچه این نسبت بیشتر باشد، تصمیمات شما موفق‌تر بوده است. همچنین، میانگین سود و زیان را مقایسه کنید تا ببینید آیا میانگین سود شما بیشتر از میانگین ضرر است یا خیر. این موضوع می‌تواند به شما نشان دهد که آیا استراتژی شما به‌درستی عمل می‌کند یا خیر.

بررسی شاخص‌های ریسک

نسبت ریسک به ریوارد یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها در مدیریت ریسک است. این نسبت نشان می‌دهد که برای هر واحد ریسک، چقدر پاداش احتمالی دارید. مثلاً اگر نسبت ریسک به پاداش ۱:۳ باشد، شما به ازای هر یک واحد ریسک، سه واحد سود می‌گیرید. همچنین، بیشترین افت (Max Drawdown) را بررسی کنید تا ببینید در بدترین شرایط بازار، موجودی حساب شما تا چه حد کاهش یافته است. این موضوع به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید که در چه حد از ریسک استفاده کرده‌اید. 

حجم موقعیت‌ها نیز باید مورد بررسی قرار گیرد، زیرا حجم‌های بزرگ ممکن است ریسک زیادی به همراه داشته باشند در حالی که حجم‌های کوچک می‌توانند سود شما را محدود کنند.

بررسی هزینه‌ها و کارمزدها

در هنگام تحلیل استیتمنت مالی، هزینه‌ها و کارمزدهایی که در طول دوره پرداخت کرده‌اید باید بررسی شوند. هزینه‌های بالای معاملاتی می‌توانند سود شما را کاهش دهند، بنابراین باید آن‌ها را هنگام ارزیابی عملکرد در نظر بگیرید. این هزینه‌ها شامل کارمزدها، اسپردها، یا هر هزینه دیگری هستند که در طول معاملات پرداخته شده‌اند. کاهش هزینه‌ها می‌تواند به افزایش سودآوری شما کمک کند.

تحلیل عملکرد در طول زمان

به ثبات کلی سود و زیان‌های خود توجه کنید. رشد ثابت و مداوم بهتر از نوسانات زیاد است. نوسانات زیاد ممکن است نشان‌دهنده نداشتن یک استراتژی ثابت یا نیاز به اصلاح در روش‌های معاملاتی باشد. همچنین زمان‌بندی معاملات خود را بررسی کنید. در معاملات کوتاه‌مدت ممکن است شاهد پیروزی‌ها و شکست‌های کوچک اما مکرر باشید، در حالی که در سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت ممکن است تغییرات کم‌تری در موجودی حساب مشاهده کنید، اما تغییرات بزرگ‌تری در نتیجه نهایی به وجود آید.

بررسی شرایط بازار

شرایط بازار تأثیر زیادی بر نتایج معاملات شما دارند. بررسی کنید که آیا بازار در طول دوره در روند صعودی، نزولی یا در نوسان بوده است. این موضوع می‌تواند به شما کمک کند تا ببینید آیا استراتژی شما در شرایط مختلف بازار عملکرد مناسبی داشته است یا خیر. همچنین، به ارزیابی استراتژی معاملاتی خود بپردازید و ببینید که آیا شما به طور مداوم استراتژی خود را دنبال کرده‌اید یا از آن منحرف شده‌اید. اگر استراتژی شما در شرایط خاصی به‌خوبی عمل نکرده باشد، ممکن است نیاز به تغییرات داشته باشد.

عوامل روانی و رفتاری

تحلیل تصمیمات معاملاتی خود از نظر روانی بسیار مهم است. بررسی کنید که آیا احساساتی مانند ترس و طمع در تصمیمات شما تأثیر گذاشته‌اند. اگر چنین بوده، ممکن است نیاز به تغییر در شیوه اجرای معاملات داشته باشید. علاوه بر این، بررسی کنید که آیا شما در طول دوره بیش از حد معامله کرده‌اید یا کمتر از حد معمول. معامله بیش از حد می‌تواند منجر به ضرر شود و کم‌تجارت کردن ممکن است باعث از دست دادن فرصت‌های سودآور گردد.

مقایسه با معیارهای استاندارد

برای ارزیابی عملکرد خود، مقایسه کردن آن با شاخص‌های مرجع مانند شاخص بورس (S&P 500) یا قیمت کالاها مفید است. این مقایسه به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید که آیا عملکرد شما در مقایسه با سایر بازارها رقابتی است یا خیر. این مقایسه می‌تواند به شما در تعیین نقاط قوت و ضعف استراتژی شما کمک کند.

کیس استادی

در ادامه این بخش چندین نمونه از استیتمنت‌های ترید را بررسی می‌کنیم:

این استیتمنت مربوط به معاملات خودکار انجام‌شده با استفاده از اپلیکیشن ForexTeam در پلتفرم متاتریدر است و تاریخ آن ۱۵ ژوئن ۲۰۱۷ می‌باشد. در ادامه این تحلیل، اطلاعات کلیدی را مورد بررسی قرار می‌دهیم:

• این استیتمنت شامل معاملات خرید و فروش متنوعی در جفت‌ارزهای EUR/USD، GBP/USD و USD/JPY است.
• تمرکز اصلی روی جفت‌ارز EUR/USD بوده و چندین معامله مشابه با اندازه‌های یکسان در این جفت‌ارز باز شده است. این نشان‌دهنده استفاده از استراتژی اسکالپینگ یا گرید تریدینگ (Grid Trading) است، که در آن سودهای کوچک از حرکات جزئی قیمت به دست می‌آید.
• معامله USD/JPY بیشترین سود را به همراه داشته که نشان می‌دهد تنوع در معاملات لحاظ شده است.
• در ساعت بسته شدن معاملات، یک الگوی خاص دیده می‌شود: بیشتر معاملات EUR/USD به‌صورت هم‌زمان در ۱۰.۳۰ صبح بسته شده‌اند که نشان می‌دهد این معاملات یا به طور خودکار توسط سیستم بسته شده‌اند یا استراتژی خروج از بازار به‌صورت هم‌زمان اجرا شده است.

عملکرد مالی و سودآوری به شرح زیر است:

• معاملات به‌طور کلی سودآور بوده‌اند. سود کل معاملات بسته‌شده: ۲۲۰.۱۵ دلار
• پس از کسر کمیسیون و هزینه‌های سوآپ، سود نهایی: ۲۱۷.۶۳ دلار
• تنوع در انتخاب جفت‌ارزها مشاهده می‌شود، که به کاهش ریسک کلی کمک می‌کند.
• استفاده از معاملات خودکار نشان‌دهنده به‌کارگیری استراتژی‌های از پیش تعریف‌شده است.
• در هیچ‌یک از معاملات، مقدار حد ضرر (S/L) یا حد سود (T/P) ثبت نشده است، که می‌تواند خطر از دست دادن سرمایه در نوسانات شدید بازار را افزایش دهد.

این استیتمنت نشان‌دهنده عملکرد معاملاتی یک معامله‌گر در بازار فارکس است که اطلاعات جامعی درباره میزان سود، ضرر، معاملات انجام‌شده و تحلیل آماری ارائه می‌دهد.

خلاصه اطلاعات حساب به شرح زیر است:

• واریز اولیه: ۱,۰۰۰ دلار
• سود و زیان بسته‌شده: ۳۰۱.۰۴ دلار
• موجودی نهایی: ۱,۳۰۱.۰۴ دلار
• سود ناخالص: ۱,۸۴۸.۷۳ دلار
• ضرر ناخالص: ۱,۵۴۷.۶۹ دلار
• سود خالص نهایی: ۳۰۱.۰۴ دلار
• فاکتور سوددهی (Profit Factor): ۱.۱۹ → نشان‌دهنده نسبت سود به ضرر، که مقدار بالاتر از ۱ نشان‌دهنده معاملات سودآور در بلندمدت است.
• انتظار سود (Expected Payoff): ۲.۰۵ دلار در هر معامله
• افت سرمایه نسبی (Relative Drawdown): ۳۶.۵۲٪ → بالاترین افت ارزش سرمایه نسبت به بیشترین موجودی حساب

تحلیل معاملات به شرح زیر است:

• تعداد کل معاملات: ۱۴۷
• معاملات فروش (Short) انجام‌شده: ۷۸ معامله (۴۷.۴۴٪)، از این تعداد ۵۵.۷۸٪ سودآور بوده است.
• معاملات خرید (Long) انجام‌شده: ۶۹ معامله (۵۲.۵۶٪)، از این تعداد ۶۵.۲۲٪ سودآور بوده است.
• تعداد معاملات سودآور: ۸۲ معامله (۵۵.۷۸٪ کل معاملات)
• تعداد معاملات زیان‌ده: ۶۵ معامله (۴۴.۲۲٪ کل معاملات)
• بزرگ‌ترین معامله سودآور: ۱۲۲.۴۰ دلار
• میانگین سود هر معامله: ۲۲.۵۵ دلار
• بزرگ‌ترین معامله زیان‌ده: ۱۴۳.۵۴ دلار
• میانگین ضرر هر معامله: ۲۳.۸۱ دلار
• بیشترین سود پیوسته: ۹ معامله متوالی به ارزش ۱۴۳.۶۰ دلار
• بیشترین ضرر پیوسته: ۷ معامله متوالی به ارزش ۱۶۷.۳۳ دلار
• بیشترین ضرر متوالی در مجموع: ۵۰۱.۲۷ دلار

این صورت‌حساب نشان‌دهنده یک استراتژی معاملاتی سودآور اما همراه با ریسک بالا است. سود خالص ۳۰۱.۰۴ دلار نشان می‌دهد که در مجموع استراتژی استفاده‌شده موفق بوده است، اما مقدار افت سرمایه ۳۶.۵۲٪ نسبتاً زیاد است و نشان می‌دهد که در برخی مواقع، سرمایه با افت شدیدی مواجه شده است.

 افت سرمایه زیاد نشان می‌دهد که مدیریت ریسک باید بهبود یابد. توصیه می‌شود از حد ضرر (Stop Loss) برای جلوگیری از ضررهای بزرگ استفاده شود. بیشترین ضرر متوالی (۵۰۱.۲۷ دلار) تقریباً نصف سرمایه اولیه است، که نشان می‌دهد در برخی معاملات، احتمالاً ریسک بالایی پذیرفته شده است.

ابزارهای تهیه استیتمنت در بازار مالی

 چه شما در بازارهای مالی سنتی معامله کنید، از پلتفرم‌هایی مانند متاتریدر استفاده کنید یا در صرافی‌های ارز دیجیتال فعال باشید، دریافت و تولید صورت‌حساب معاملاتی برای پیگیری عملکرد، مدیریت ریسک و نگهداری سوابق دقیق برای مسائل مالی یا مالیاتی ضروری است.

دریافت استیتمنت از پلتفرم‌های معاملاتی مانند متاتریدر

متاتریدر، یکی از پلتفرم‌های پرکاربرد برای معاملات در فارکس و سایر ابزارهای مالی، این امکان را به کاربران می‌دهد که به راحتی صورت‌حساب معاملاتی خود را ایجاد کنند. برای دریافت صورت‌حساب معاملاتی از متاتریدر، باید مراحل زیر را دنبال کنید:

1.  ابتدا پلتفرم متاتریدر (MT4 یا MT5) را باز کرده و با اطلاعات کاربری خود وارد شوید.
2. در پلتفرم متاتریدر، به پنجره “Terminal” بروید و تب “Account History” را انتخاب کنید. این قسمت فهرستی از تمام معاملاتی که در حساب شما انجام شده است را نمایش می‌دهد.
3. با کلیک راست در داخل تب “Account History”، گزینه “Custom Period” را انتخاب کنید تا تاریخ شروع و پایان برای صورت‌حساب خود را مشخص کنید. می‌توانید بازه زمانی روزانه، هفتگی یا دلخواه را انتخاب کنید.
4. پس از انتخاب بازه زمانی مناسب، مجدداً روی تاریخچه کلیک راست کرده و گزینه “Save as Report” یا “Save as Detailed Report” را انتخاب کنید. این کار تاریخچه معاملات شما را به فرمت‌های HTML یا CSV ذخیره می‌کند که می‌توان آن را در مرورگر وب یا نرم‌افزارهای صفحه‌گسترده مانند Excel باز کرد.
5. گزارش تولید شده شامل یک خلاصه دقیق از تمام معاملات است، از جمله تاریخ‌ها، جفت‌ارزها، حجم‌ها، قیمت‌های ورود/خروج و سود/زیان هر معامله. شما همچنین می‌توانید اطلاعات اضافی مانند سواپ‌ها، کمیسیون‌ها و نتایج نهایی را مشاهده کنید.

دریافت استیتمنت از صرافی‌های ارز دیجیتال

افرادی که در صرافی‌های ارز دیجیتال مانند بایننس یا کوین‌بیس معامله می‌کنند، باید بدانند که هر پلتفرم یک فرایند خاص برای تولید صورت‌حساب یا تاریخچه معاملات دارد. در ادامه این بخش یک روش عمومی برای بیشتر صرافی‌ها را به شما معرفی می‌کنیم:

1. ابتدا وارد حساب کاربری خود در صرافی ارز دیجیتال مورد نظر شوید.
2. به دنبال بخشی با عنوان “Orders”، “Trade History” یا “Transactions” بگردید. این قسمت تمام سفارش‌های خرید و فروش قبلی شما را نشان می‌دهد.
3. مشابه با متاتریدر، بیشتر صرافی‌های ارز دیجیتال امکان فیلتر کردن تاریخچه بر اساس بازه زمانی را فراهم می‌کنند. تاریخ شروع و پایان مورد نظر خود را انتخاب کنید تا تنها معاملات مربوط به آن دوره نمایش داده شوند.
4. پس از فیلتر کردن معاملات، بیشتر صرافی‌ها گزینه‌ای برای صادرات داده‌های معاملاتی دارند. معمولاً می‌توانید فایل داده‌ها را به فرمت CSV یا Excel دانلود کنید که شامل جزئیات مربوط به هر معامله است، مانند ارز دیجیتال معامله‌شده، مقدار، قیمت، هزینه‌ها و ارزش کل معامله.
5. پس از دانلود فایل، آن را در برنامه‌ای مانند Excel یا Google Sheets باز کنید. این فایل یک تحلیل دقیق از معاملات شما ارائه می‌دهد که شامل هزینه‌های کلی، سود/زیان‌ها و هرگونه کارمزد دریافت‌شده توسط صرافی است.

نوشتن استیتمنت معاملاتی به صورت دستی

اگر قادر به دریافت صورت‌حساب از پلتفرم معاملاتی خود نیستید یا ترجیح می‌دهید صورت‌حساب را خودتان بنویسید، می‌توانید به‌صورت دستی صورت‌حساب معاملاتی خود را ایجاد کنید. این ممکن است برای افرادی که با حساب‌های معاملاتی کوچک شخصی درگیر هستند یا معاملات خاصی انجام می‌دهند که به‌طور مستقیم در پلتفرم‌ها ثبت نمی‌شود، کاربردی باشد.

1. ابتدا تمام جزئیات مربوط به معاملات خود را جمع‌آوری کنید. این موارد شامل تاریخ معامله، شماره مرجع معامله، نوع معامله (خرید/فروش)، دارایی یا ابزار معامله‌شده (مانند سهام، فارکس یا ارز دیجیتال)، مقدار دارایی، قیمت ورود، قیمت خروج و هرگونه هزینه اضافی (مانند هزینه‌های بروکر، هزینه‌های صرافی) می‌شود.
2. داده‌ها را در قالبی منطقی و قابل‌فهم سازماندهی کنید. یک قالب ساده به‌صورت جدول می‌تواند کمک‌کننده باشد که در آن هر معامله با ستون‌هایی برای موارد زیر قرار گیرد. این کار یک خلاصه دقیق از تمام معاملات شما در یک فایل ارائه می‌دهد.
   • تاریخ معامله
   • دارایی
   • مقدار
   • قیمت ورود
   • قیمت خروج
   • هزینه‌ها
   • ارزش کل
   • سود/زیان
3. برای هر معامله، سود یا زیان را محاسبه کنید، با توجه به تفاوت قیمت ورود و خروج، و محاسبه هرگونه هزینه‌های معاملاتی. این کار می‌تواند در آخرین ستون جدول انجام شود که سود یا زیان خالص هر معامله را نشان می‌دهد.
4. پس از فهرست کردن تمام معاملات، مفید است که مجموع تعداد معاملات، مجموع سود/زیان و هر معیار کلیدی دیگری را خلاصه کنید. این می‌تواند شامل حجم کل، میانگین قیمت هر معامله یا میانگین سود/زیان به ازای هر معامله باشد.

سخن پایانی

استیتمنت‌های معاملاتی ابزارهای ضروری برای تریدرها هستند تا فعالیت‌های معاملاتی خود را پیگیری و تحلیل کنند و از دقت ثبت‌ سوابق برای ارزیابی عملکرد اطمینان حاصل کنند. چه این صورت‌حساب‌ها به‌طور خودکار از پلتفرم‌هایی مانند متاتریدر و صرافی‌های ارز دیجیتال دریافت شوند یا به‌صورت دستی تنظیم گردند، یک صورت‌حساب معاملاتی منظم و دقیق، اطلاعات ارزشمندی در مورد سودآوری، مدیریت ریسک و اثربخشی استراتژی معاملاتی ارائه می‌دهد. با آگاهی از نحوه دریافت یا ایجاد این صورت‌حساب‌ها، معامله‌گران می‌توانند دید کلی از معاملات خود داشته باشند، روندها را شناسایی کنند و تصمیمات بهتری برای آینده اتخاذ کنند.