وضعیت بورس ایران ۱۴۰۴، آیا زمان مناسبی برای ورود به بازار است؟

در شرایط فعلی، سرمایه گذاری در بورس ایران با چالش‌های جدی و البته فرصت‌های نهفته روبرو است. با توجه به نوسانات سیاسی داخلی، وقوع جنگ در ایران، نگرانی‌ از احتمال فعال شدن دوباره تحریم‌ها و تورم بالا، بازار سهام تهران در وضعیت شکننده‌ای قرار گرفته است. شاخص کل بورس طی ماه‌های اخیر کاهش یافته، میزان عرضه بر تقاضا غلبه کرده و خروج نقدینگی حقیقی ادامه دارد؛ درحالی‌که برخی صنایع صادرات‌محور به دلیل افزایش نرخ ارز هنوز از مزایای نسبی برخوردارند. در این بستر، پرسش اصلی این است که آیا سرمایه گذاری در بورس خوب است؟ آیا مزایای سرمایه‌گذاری در این بازار نسبت به معایب آن بیشتر است یا فعلا باید نسبت به ورود احتیاط کرد؟

سرمایه‌گذاری در بورس ۱۴۰۴ در وضعیتی قرار دارد که نه می‌توان آن را کاملا صعودی دانست و نه رکودی. وضعیت شاخص کل، تغییر جریان نقدینگی و رفتار محتاط سرمایه‌گذاران باعث شده ارزیابی دقیق‌تر از گذشته لازم باشد. برای پاسخ به این پرسش که آیا بورس برای سرمایه‌گذاری مناسب است، باید مجموعه‌ای از عوامل از جمله تحلیل اقتصاد ایران و اثر آن بر بورس، تحلیل تورم و نرخ ارز بر بورس و بازدهی بورس نسبت به طلا و دلار بررسی شود. در این تحلیل تلاش می‌کنیم وضعیت فعلی بازار، ریسک سرمایه‌گذاری در بورس ایران و چشم‌انداز صنایع بورسی در سال ۱۴۰۴ را به‌صورت واقع‌بینانه ارزیابی کنیم.

سرمایه‌ گذاری در بورس چیست و چرا اهمیت دارد؟

سرمایه‌ گذاری در بورس به معنای خرید سهام یا اوراق بهادار شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار سرمایه ایران با هدف کسب سود از رشد ارزش سهام یا دریافت سود تقسیمی است. بورس به عنوان نهادی رسمی و قانونمند فعالیت کرده و امکان مشارکت مستقیم مردم در اقتصاد را فراهم می‌کند. این سازمان همچنین سرمایه‌های خرد را به سمت تولید و فعالیت‌های مولد هدایت می‌‌کند. 

اهمیت سرمایه گذاری در بورس از چند جنبه قابل بررسی است:

• نقش اقتصادی: بورس به تامین مالی شرکت‌ها و توسعه فعالیت‌های تولیدی کمک می‌کند.
• فرصت‌های سودآور: در شرایط تورمی، سرمایه‌ گذاری در بورس می‌تواند گزینه‌ای برای حفظ ارزش پول و حتی کسب بازده بالاتر باشد؛ البته به شرطی که طبق تحلیل داده‌ها و در زمان درست انجام شود.
• تنوع در انتخاب: وجود صنایع مختلف باعث می‌شود سرمایه‌گذار بتواند متناسب با سطح ریسک‌پذیری خود تصمیم بگیرد.
• مزیت‌های خاص نسبت به بازارهای دیگر: درحالی‌که بازارهایی مانند طلا و مسکن بیشتر جنبه سرمایه‌گذاری و ذخیره ارزش دارند، بورس بستری فراهم می‌کند تا سرمایه‌گذار هم از رشد سرمایه بهره‌مند شود و هم در اقتصاد ملی مشارکت کند.

به همین دلیل، پاسخ به پرسش «آیا سرمایه گذاری در بورس خوب است؟» صرفا به وضعیت مقطعی بازار محدود نمی‌شود؛ بجای آن باید هم نقش کلیدی بورس در اقتصاد و هم اهداف شخصی سرمایه‌گذار را بسنجیم تا به پاسخ درست برسیم.

بررسی وضعیت فعلی بورس ایران

برای اینکه بهتر متوجه شویم الان سهام بورسی بخریم یا نه، ابتدا باید وضعیت فعلی بازار را بررسی کنیم. وضعیت بورس ایران امروز ترکیبی از نوسان شاخص‌ها، رفتار پول هوشمند در بورس، جابه‌جایی نقدینگی میان صنایع و رفتار سرمایه‌گذاران است. در این بخش با تمرکز بر داده‌های اخیر، روند وضعیت شاخص کل و شاخص هم‌وزن، ورود و خروج پول هوشمند، تغییرات حجم معاملات و ورود نقدینگی به بورس بررسی می‌کنیم.

وضعیت شاخص کل و شاخص هم‌وزن

در ابتدای سال ۱۴۰۴ شاخص کل بورس با جهشی پرقدرت وارد مسیر صعودی شد و تا اواخر اردیبهشت روندی یک‌دست و مثبت داشت. 

در این دوره، شاخص کل از محدوده حدود ۲,۷۰۰,۰۰۰ واحد تا نزدیک ۳,۲۶۰,۰۰۰ واحد رشد کرد؛ اما از خردادماه روند بازار تغییر جهت داد و شاخص وارد اصلاح شد. افت شدید در تیر و مرداد باعث شد بخش زیادی از رشد ابتدای سال از بین برود. این اصلاح عمدتا تحت‌تاثیر خروج نقدینگی از نمادهای بزرگ، فشار فروش حقوقی‌ها و نبود تقاضای پایدار در سهام شاخص‌ساز بود که رقم شاخص کل را به محدوده ۲,۴۰۰,۰۰۰ تومان رساند.

در مهرماه، بازار باری دیگر رشد کرد و شاخص کل مجددا تا محدوده ۳,۶۵۰,۰۰۰ واحد افزایش یافت؛ اما در آبان‌ماه بار دیگر نشانه‌هایی از ضعف تقاضا دیده شد و شاخص به محدوده ۳,۱۰۰,۰۰۰ واحد بازگشت. 

شاخص هم‌وزن نیز رفتاری مشابه داشت و رشد پرقدرت تا اردیبهشت، اصلاح سنگین در تابستان و سپس بازگشت نسبی در پاییز را پشت سر گذاشت.

نکته مهم این است که شیب رشد شاخص هم‌وزن کمتر از شاخص کل بوده و این موضوع نشان می‌دهد رشد اخیر بیشتر تحت‌تاثیر نمادهای بزرگ و دلاری بوده است، نه کلیت بازار. برای بررسی بهتر وضعیت توصیه می‌شود تحلیل شاخص‌های بورس را مطالعه کنید.

روند ورود و خروج پول هوشمند

بررسی رفتار پول هوشمند در بورس از ابتدای سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد جریان نقدینگی در بازار رفتار یک‌دستی نداشته است. در فروردین و اردیبهشت شاهد ورود محسوس پول هوشمند به صنایع دلاری مانند فلزات و پتروشیمی‌ها بودیم که هم‌زمان با رشد سریع شاخص کل اتفاق افتاد. با آغاز افت بازار در خرداد و تیر، خروج سنگینی از این گروه‌ها مشاهده شد و تمرکز پول‌های خرد به سمت صنایع کوچک‌تر مانند غذایی، دارویی و فناوری جابه‌جا شد.

در نیمه دوم سال، بخشی از نقدینگی مجددا به نمادهای بزرگ بازگشت؛ اما حجم آن نسبت به ابتدای سال کمتر بود. رفتار فعلی پول هوشمند بیشتر جنبه نوسان‌گیری دارد و هنوز نشانه‌ای از ورود پایدار سرمایه دیده نمی‌شود.

بررسی حجم معاملات و نقدینگی بازار

در ماه‌های ابتدایی سال و هم‌زمان با رشد شاخص‌ها، میانگین حجم روزانه معاملات از حدود ۶ میلیارد سهم تا بیش از ۹۸ میلیارد سهم افزایش یافت؛ اما از خرداد به بعد، با شدت‌گرفتن اصلاح قیمت‌ها، میانگین حجم به شکل قابل‌توجهی کاهش یافت و در تیر و مرداد به کمترین مقدار سال در حدود ۵ میلیارد سهم رسید.

در مهرماه و اوایل آبان هم‌زمان با بازگشت نسبی بازار، حجم معاملات رشد کرد اما هنوز به سطوح پرحجم ابتدای سال نرسیده است و همچنان در حدود سطح ۱۰ تا ۳۰ میلیارد سهم است. این رفتار نشان می‌دهد نقدینگی جدید وارد بازار نشده و معاملات فعلی بیشتر حاصل جابه‌جایی سرمایه‌های موجود است.

عوامل کلیدی تاثیرگذار بر بورس ایران

ارزیابی وضعیت بورس ایران امروز با بررسی متغیرهای اثرگذار بر آن شامل عوامل اقتصادی، سیاستی و پولی امکان‌پذیر است که به‌طور مستقیم بر رفتار سرمایه‌گذاران، ارزش شرکت‌ها و روند شاخص کل اثر می‌گذارند. در میان این متغیرها، نرخ ارز، تورم، سیاست‌های مالی دولت و نرخ بهره از مهم‌ترین مؤلفه‌هایی هستند که مسیر بازار را در سال ۱۴۰۴ شکل می‌دهند. در ادامه این بخش به معرفی هر فاکتور و تاثیر آن بر پیش‌بینی بورس ایران می‌پردازیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که آیا بورس برای سرمایه‌گذاری مناسب است یا خیر.

نرخ ارز و سناریوهای آن

نرخ ارز در اقتصاد ایران مهم‌ترین متغیری است که جهت حرکت بورس را تعیین می‌کند. تغییرات آن مستقیما بر سودآوری شرکت‌های صادرات‌محور، ارزش دارایی‌های ریالی و حتی انتظارات تورمی اثر می‌گذارد. از آنجا که بخش قابل توجهی از شرکت‌های بورسی در صنایع پتروشیمی، فلزی و معدنی فعالیت می‌کنند، نوسانات نرخ ارز می‌تواند به‌طور مستقیم بر درآمد و ارزش بازار این گروه‌ها تاثیرگذار باشد. در حال حاضر بازار با چند سناریوی محتمل در مورد نرخ ارز مواجه است:

• سناریوی تثبیت نسبی: در صورت تداوم سیاست کنترل ارزی و استفاده از منابع ارزی برای مهار نرخ دلار، بازار ممکن است با ثبات نسبی مواجه شود. در این شرایط، رشد سود شرکت‌های صادراتی محدود شده و توجه سرمایه‌گذاران به صنایع داخلی و خدماتی افزایش می‌یابد.
• سناریوی رشد تدریجی: اگر نرخ ارز متناسب با تورم عمومی افزایش یابد، ارزش جایگزینی دارایی‌ها و ارزش اسمی سهام رشد خواهد کرد. این وضعیت معمولا به افزایش تدریجی شاخص کل و جذب بخشی از نقدینگی منجر می‌شود.
• سناریوی جهش ارزی: در صورت بروز شوک‌های سیاسی یا کاهش دسترسی به منابع ارزی، احتمال جهش نرخ ارز وجود دارد. این سناریو در کوتاه‌ مدت موجب افزایش ارزش دارایی‌های دلاری شرکت‌ها و رشد اسمی بازار می‌شود؛ اما در ادامه با فشار تورمی و رکود معاملاتی همراه خواهد بود.
• سناریوی کاهشی: در صورت توافقات سیاسی و گشایش در مبادلات بین‌المللی، احتمال کاهش محدود نرخ ارز وجود دارد. چنین وضعیتی به‌طور موقت بر شرکت‌های صادراتی فشار وارد می‌کند؛ اما از منظر ثبات اقتصادی می‌تواند بر ریسک سرمایه‌گذاری در بورس ایران اثر مثبت بگذارد.

بیشتر بخوانید: تحلیل تکنیکال و فاندامنتال دلار

تورم و اثر آن بر ارزش سهام

در بحث تورم در اقتصاد ایران باید بدانید که افزایش سطح عمومی قیمت‌ها معمولا باعث رشد اسمی شاخص کل می‌شود؛ اما این رشد الزاما به معنی افزایش واقعی ارزش دارایی‌ها نیست. در محیط تورمی، شرکت‌هایی که دارای دارایی‌های فیزیکی یا موجودی کالای قابل ارزش‌گذاری مجدد هستند، معمولا عملکرد بهتری نسبت به صنایع خدماتی یا شرکت‌های با هزینه وارداتی بالا دارند. 

تحلیل تورم و نرخ ارز بر بورس در سال ۱۴۰۴ موجب می‌شود سرمایه‌گذاران برای حفظ ارزش سرمایه خود بیشتر تلاش کنند، با این حال فشار هزینه‌ای بر تولید و کاهش قدرت خرید مصرف‌کننده می‌تواند سودآوری عملیاتی برخی صنایع را محدود کند. 

بنابراین اثر تورم بر بورس ایران دوگانه است: 

• از یک سو انگیزه ورود نقدینگی به بازار را تقویت می‌کند.
• از سوی دیگر ثبات سودآوری شرکت‌ها را تحت فشار قرار می‌دهد.

سیاست‌های دولت و بودجه سالانه

سیاست‌های دولت و نحوه تدوین و اجرای بودجه سالانه از عوامل کلیدی جهت‌دهنده به وضعیت بورس ایران محسوب می‌شوند. ترکیب منابع و مصارف بودجه، میزان وابستگی به درآمدهای نفتی، سیاست‌های مالیاتی و نحوه تخصیص یارانه‌ها مستقیما بر نقدینگی، نرخ ارز و انتظارات تورمی اثر می‌گذارند. 

در بودجه سال ۱۴۰۴، موضوعاتی مانند تداوم کسری ساختاری، افزایش مالیات بر شرکت‌ها و تلاش برای کنترل هزینه‌های جاری، می‌توانند بر جریان نقدی بنگاه‌های بورسی اثر منفی داشته باشند. در مقابل، سیاست‌های حمایتی از صنایع انرژی‌بر، پروژه‌های عمرانی و توسعه بازار سرمایه، می‌توانند بخشی از اثر منفی بودجه انقباضی را جبران کنند. از سوی دیگر، نحوه تامین مالی دولت از طریق انتشار اوراق بدهی یا استقراض از بانک مرکزی، میزان ورود نقدینگی به بورس و رفتار پول هوشمند را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

نرخ بهره و تاثیر آن بر بازار سرمایه

نرخ بهره رابطه‌ای معکوس با تمایل سرمایه‌گذاران به خرید سهام دارد. افزایش نرخ بهره معمولا باعث جذاب‌تر شدن سپرده‌گذاری بانکی و اوراق با درآمد ثابت می‌شود و در نتیجه بخشی از نقدینگی از بازار سهام خارج می‌گردد. در مقابل، کاهش نرخ بهره، زمینه رشد تقاضا برای سهام را فراهم می‌کند. 

با توجه به سیاست‌های بانک مرکزی و تلاش برای کنترل تورم در سال ۱۴۰۴، احتمال حفظ نرخ‌های بهره در سطوح نسبتا بالا وجود دارد که تاکنون بین ۲۳.۶ تا ۲۴ درصد بوده است و می‌تواند بر روند ورود نقدینگی به بورس و رفتار پول هوشمند اثر محدودکننده داشته باشد.

بررسی صنایع مهم و پربازده در شرایط فعلی

تحلیل وضعیت بورس ایران امروز بدون بررسی عملکرد صنایع اصلی کامل نیست؛ زیرا مسیر شاخص کل و رفتار سرمایه‌گذاران تا حد زیادی از تحولات همین گروه‌ها تاثیر می‌گیرد. در ادامه، صنایع مهم بورسی را با جزئیات بیشتر بررسی می‌کنیم.

صنعت کامودیتی‌محور (فلزات، پتروشیمی، پالایشی)

در ماه‌های اخیر، صنعت کامودیتی‌محور شامل فلزات اساسی، پتروشیمی و پالایشی در بورس ایران با نوساناتی متاثر از تغییرات نرخ ارز، قیمت جهانی کالاها و سیاست‌های صادراتی مواجه بوده است. 

کاهش نسبی قیمت جهانی مس و فولاد همراه با افت تقاضای چین باعث فشار بر سودآوری شرکت‌های فلزی شده؛ درحالی‌‌که در گروه پتروشیمی، ثبات نسبی نرخ ارز نیمایی و رشد تقاضای داخلی بخشی از زیان‌های ناشی از افت نرخ متانول و اوره را جبران کرده است. در بخش پالایشی نیز افزایش قیمت نفت برنت تا محدوده ۸۵ دلار و سیاست جدید دولت در مورد نرخ تسعیر ارز پالایشگاه‌ها، موجب تعدیل مثبت سودآوری این صنعت شده است. 

در ماه‌های اخیر، سهامی مانند فملی، فولاد، شستا، شپنا، شبندر و نوری با نوساناتی هماهنگ با قیمت‌های جهانی و تغییرات نرخ ارز مواجه بوده‌اند. کاهش نرخ جهانی فلزات باعث فشار بر گروه فلزات اساسی شده؛ اما رشد نرخ دلار آزاد تا محدوده بالاتر از ۷۰ هزار تومان تا حدی از افت سودآوری این شرکت‌ها کاسته است. 

در گروه پالایشی، ابلاغ فرمول جدید تسعیر ارز از سوی دولت و ثبات نسبی قیمت نفت، باعث بهبود انتظارات نسبت به عملکرد فصلی شرکت‌ها شده است. 

در پتروشیمی‌ها نیز وضعیت متغیر قیمت خوراک و محدودیت‌های صادراتی موجب احتیاط سرمایه‌گذاران شده است. 

بنابراین سهام کامودیتی‌محور در حال حاضر از منظر تحلیل بنیادی بازار سرمایه در محدوده‌ای از تعادل قرار دارند و ادامه مسیر آن‌ها به رفتار پول هوشمند در بورس و روند ورود نقدینگی به بورس در ماه‌های آینده بستگی دارد.

صنعت بانکی و اثر نرخ بهره

وضعیت صنعت بانکی ۱۴۰۴ ایران تحت تاثیر نرخ بهره بالا و سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی قرار گرفته است. طبق اطلاعات منتشرشده در سایت رسمی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، نرخ سود بین‌بانکی در محدوده ۲۳.۶ تا ۲۴ درصد ثابت مانده و همین موضوع باعث افزایش هزینه تامین منابع برای بانک‌ها شده است. بانک‌ها برای جذب سپرده مجبور به پرداخت سودهای بالاتر شده‌اند و در نتیجه حاشیه سود خالص (NIM) کاهش یافته است. با وجود رشد قابل‌توجه تسهیلات‌دهی، افزایش هزینه پول و نگرانی از بازپرداخت وام‌ها، کیفیت دارایی‌ها را تحت فشار قرار داده است. 

عملکرد سهام بانکی در سال ۱۴۰۴ بسیار متفاوت بوده است، به‌گونه‌ای که برخی بانک‌ها مانند بانک اقتصاد نوین و بانک سامان تا نیمه آبان رشد قابل‌توجهی در حدود ۱۰۰ درصد داشته‌اند؛ درحالی‌‌که بانک‌هایی مثل ایران‌ زمین با افت بیش از ۶۰ درصدی مواجه بوده‌اند. گزارش‌های مالی نشان می‌دهد بانک‌هایی نظیر ملت و تجارت توانسته‌اند از محل افزایش درآمد تسهیلات اعطایی و مدیریت بهتر منابع، وضعیت سودآوری خود را تقویت کنند. از سوی دیگر، افزایش نرخ بهره بانکی باعث رشد هزینه‌های تجهیز منابع و کاهش حاشیه سود برخی بانک‌ها شده است.

صنعت فناوری و رشدهای جدید

صنعت فناوری در بورس ایران با وجود سهم نسبتا کوچک از کل بازار، یکی از بخش‌های در حال رشد و مورد توجه تحلیلگران است. افزایش تمرکز بر شرکت‌های داده‌محور، فین‌تک‌ و کسب‌وکارهای هوش مصنوعی باعث شده نمادهای این حوزه در ماه‌های اخیر فعال‌تر شوند و در برخی موارد بازدهی بالاتری نسبت به میانگین بازار داشته باشند. 

تحلیل‌ها نشان می‌دهد آینده بازار سرمایه ایران به‌ میزان زیادی به پیشرفت فناوری وابسته است که مواردی مانند توکن‌سازی دارایی‌های واقعی و قابلیت تحلیل داده‌های بزرگ برای تزریق به ساختار تصمیم‌گیری مالی را در بر می‌گیرد. با این حال، ضعف در زیرساخت‌های دیجیتال، محدودیت‌های قانونی و کمبود نقدینگی همچنان چالش‌های اصلی این صنعت محسوب می‌شوند. بدین ترتیب، صنعت فناوری در سال ۱۴۰۴ در مسیر رشد تدریجی قرار دارد؛ اما این رشد بیش از هر چیز به بهبود فضای کلان اقتصادی و سیاست‌گذاری‌های حمایتی وابسته است.

صنعت خودرویی و سیاست‌های دولتی

صنعت خودروی ایران در سال ۱۴۰۴،با چالش‌های متعددی از جمله کاهش تولید، محدودیت نقدینگی و تداوم سیاست‌های دستوری دولت روبه‌رو بوده است. آمارها نشان می‌دهد تولید خودرو در نیمه نخست سال حدود ۱۳ درصد کاهش یافته که علت اصلی آن کمبود قطعات، ضعف تقاضای مصرفی و مشکلات مالی در زنجیره تامین بوده است. دخالت‌های دولت در قیمت‌گذاری و حمایت انحصاری از خودروسازان بزرگ نیز مانع اصلی رشد رقابت و بهبود کیفیت در این صنعت به شمار می‌رود. 

اما در بازار سرمایه، سهام شرکت‌های خودرویی مانند ایران‌ خودرو و سایپا با نوسان بالا و بازدهی محدود همراه بوده‌اند؛ هرچند برخی افزایش سرمایه‌ها و طرح‌های اصلاح ساختار مالی، تا حدی از فشار زیان کاسته است. بنابراین صنعت خودرویی بیش از آنکه در مسیر رشد پایدار باشد، تحت‌تاثیر تصمیمات دولتی و سیاست‌های قیمتی قرار دارد.

آیا الان زمان مناسبی برای ورود به بورس است؟

پرسش اصلی بسیاری از سرمایه‌گذاران در سال ۱۴۰۴ این است که الان بورس بخریم یا نه. پاسخ به این موضوع بدون بررسی رفتار تاریخی بازار، مقایسه بازدهی بورس با سایر دارایی‌ها و تحلیل شرایط فعلی ممکن نیست. در این بخش به ارزیابی این موارد می‌پردازیم. یا در حال حاضر بورس ایران انتخاب خوبی برای سرمایه‌گذاری است؟

پاسخ به این پرسش که «آیا سرمایه گذاری در بورس خوب است و الان زمان مناسبی برای ورود محسوب می‌شود؟» نیازمند بررسی هم‌زمان فرصت‌ و ریسک‌های این بازار است. از یک سو، نرخ بالای تورم و رشد مداوم نرخ ارز باعث شده بسیاری از دارایی‌های بورسی، به‌ویژه شرکت‌های صادرات‌محور، پتانسیل رشد ارزش ریالی داشته باشند. همچنین افت اخیر شاخص‌ها موجب شده قیمت بسیاری از سهام در سطوحی پایین‌تر از ارزش ذاتی خود معامله شوند و برای سرمایه‌گذاران صبور، فرصت‌های میان‌مدت و بلندمدت فراهم کنند.

با این حال، ریسک‌هایی نیز وجود دارد. ناپایداری در سیاست‌های اقتصادی، ابهام در سرنوشت تحریم‌ها و کمبود نقدینگی در بازار می‌تواند روند بورس را در کوتاه‌مدت شکننده کند. 

از نظر تورمی، اقتصاد ایران همچنان با یکی از بالاترین نرخ‌های تورم در سطح جهانی مواجه است. چنین تورمی اگرچه در کوتاه‌مدت ارزش دارایی‌ها را فرسایش می‌دهد، اما برای برخی صنایع بورسی به‌ویژه آن‌هایی که درآمد ارزی دارند، می‌تواند فرصتی برای افزایش ارزش ریالی فروش ایجاد کند.

نرخ ارز نیز متغیر کلیدی دیگری است که به‌شدت با روند بورس ایران گره خورده است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد دلار در سناریوهای مختلف می‌تواند از ۱۱۵ هزار تا حتی ۱۶۵ هزار تومان نوسان کند. افزایش نرخ ارز هزینه‌های صنایع واردات‌محور را بالا برده و حاشیه سود را کاهش می‌دهد. 

توجه داشته باشید که ورود هیجانی و بدون تحلیل در چنین فضایی احتمال زیان را افزایش می‌دهد. بنابراین، توصیه می‌کنیم سرمایه گذاری در بورس با احتیاط، انتخاب سهم‌های بنیادی، مدیریت ریسک و ترجیحا به‌صورت پله‌ای و تدریجی انجام گیرد.

بررسی رفتار بازار در سیکل‌های گذشته

نمودار شاخص کل بورس ایران از سال ۱۳۸۰ تا ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که بازار طی این بازه چند سیکل رشد و اصلاح را پشت سر گذاشته است. رشدهای قابل‌توجه بازار معمولا با افزایش نرخ ارز، تورم بالا و ورود نقدینگی جدید هم‌زمان بوده‌اند؛ درحالی‌که دوره‌های رکود و اصلاح بیشتر در زمان ثبات اقتصادی و سیاست‌های انقباضی دولت رخ داده است. 

بزرگ‌ترین جهش تاریخی بازار در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ اتفاق افتاد و پس از آن، فاز اصلاحی عمیقی تا سال ۱۴۰۲ ادامه یافت. از اواخر ۱۴۰۳ نشانه‌هایی از تعادل و بازگشت تدریجی تقاضا در برخی صنایع مشاهده می‌شود؛ اما هنوز حجم معاملات و رفتار پول هوشمند در سطوح محتاطانه قرار دارد. 

با بررسی این نمودار مشاهده می‌شود که الگوی حرکتی شاخص کل در بلند مدت صعودی است اما مسیر کوتاه مدت آن نوسانی و متکی بر شرایط کلان اقتصادی است.

مقایسه بازدهی بورس با طلا، دلار و مسکن

مقایسه روند بازدهی بازارها در سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که بورس ایران با وجود رشد ۱۴ درصدی شاخص کل، در مقایسه با طلا و مسکن عملکرد ضعیف‌تری داشته است. 

طبق نمودار نخست، طلای ۱۸ عیار در همین بازه حدود ۴۰ درصد رشد داشته که نشان‌دهنده‌ برتری واضح بازار طلا از نظر حفظ ارزش سرمایه در برابر تورم و نوسانات ارزی است. در حالی‌که شاخص کل بورس پس از دوره‌ای از افت، تنها بخشی از زیان‌های گذشته را جبران کرده است. 

در عکس دوم مقایسه روند بازار بورس با بازار دلار نشان می‌دهد که قیمت دلار حدود ۲۲٪ افزایش یافته است. این اختلاف نشان می‌دهد که واکنش بازار ارز نسبت به متغیرهای کلان مانند تورم و انتظارات سیاسی سریع‌تر و مستقیم‌تر بوده؛ درحالی‌که بورس به‌صورت تدریجی و با تاخیر نسبت به این تغییرات واکنش نشان داده است.

نمودار سوم حاکی از آن است که بازار مسکن روندی نسبتا باثبات، رشد تدریجی و بدون نوسان شدید داشته است؛ هرچند نقدشوندگی پایین و نیاز به سرمایه بالا مانع ورود گسترده سرمایه‌گذاران خرد به این بازار شده است.

بررسی این داده‌ها نشان می‌دهد که در بازه اخیر، بازدهی بورس نسبت به طلا و دلار و مسکن پایین‌تر اما نوسان آن بیشتر بوده است.

شرایط فعلی: فرصت یا ریسک؟

در شرایط فعلی اقتصاد ایران، بازار سهام در نقطه‌ای میان فرصت و ریسک قرار دارد. از یک سو، بخشی از سهام در محدوده‌های ارزنده قیمتی معامله می‌شوند و ثبات نسبی نرخ ارز، رشد تدریجی نقدینگی و انتظار برای بهبود بودجه شرکت‌ها در سال ۱۴۰۴ می‌تواند زمینه‌ساز حرکت آرام صعودی بازار بورس شود. 

از سوی دیگر، عواملی مانند نرخ بهره بالا، کسری بودجه مزمن دولت و نگرانی از بابت سیاست‌های ارزی و مالی، ریسک سرمایه‌گذاری در بورس ایران را بالا نگه داشته است. رفتار پول هوشمند در ماه‌های اخیر نیز نشان می‌دهد که ورود نقدینگی به بورس با احتیاط و در مقیاس محدود انجام می‌شود، به‌ویژه در صنایع صادرات‌محور که وابسته به نرخ ارز هستند. 

در چنین شرایطی، پاسخ به این پرسش که آیا بورس برای سرمایه‌گذاری مناسب است وابسته به دید سرمایه‌گذار است. برای ترید کوتاه‌ مدت، ریسک نوسانات بالا است؛ اما برای سرمایه‌گذاران میان‌ مدت با رویکرد تحلیلی و انتخاب سهم‌های بنیادی، بازار همچنان ظرفیت رشد منطقی دارد.

مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در بورس ایران در شرایط کنونی

تحلیل وضعیت بورس ایران امروز نشان می‌دهد که بازار پس از یک دوره نوسان، در مرحله‌ای از تعادل نسبی قرار گرفته است. با وجود برخی نشانه‌های بازگشت نقدینگی و بهبود تدریجی شاخص‌ها، همچنان عوامل بنیادی و ریسک‌های سیستماتیک نقش تعیین‌کننده‌ای در مسیر بازار دارند. چنین فضایی نیازمند شناخت هم‌زمان مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در بورس ۱۴۰۴ است که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

مزایا

تحلیل بورس ایران در سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که در شرایطی که تورم بالا و ثبات نسبی نرخ ارز ادامه دارد، بخش‌هایی از بازار سهام پتانسیل بازدهی جذاب‌تری نسبت به سایر دارایی‌ها دارند. در ادامه، مهم‌ترین مزایای فعلی سرمایه‌گذاری در بورس ۱۴۰۴ را بررسی می‌کنیم.

امکان رشد با تورم

در اقتصاد ایران که سال‌هاست با تورم ساختاری و نوسانات نرخ ارز مواجه است، شرکت‌های بورسی به‌ویژه در صنایع کالایی، پتروشیمی، فلزات و معادن معمولا از رشد تورم منتفع می‌شوند. افزایش نرخ ارز باعث می‌شود درآمد ریالی شرکت‌های صادرات‌محور رشد کند و ارزش دارایی‌های ثابت و موجودی کالا در ترازنامه آن‌ها به‌صورت طبیعی تعدیل شود. این روند موجب می‌شود ارزش اسمی سهام افزایش یافته و شاخص کل در دوره‌های تورمی رشد کند. 

با این حال، تورم بالا به‌طور هم‌زمان هزینه‌های تولید و تامین مالی را افزایش می‌دهد و به سود صنایع داخلی و مصرف‌محور فشار وارد می‌کند. 

بنابراین، رشد بورس در دوره‌های تورمی در ایران بیشتر به نفع صنایع دلاری است و سرمایه‌گذاران باید میان تورم مثبت برای دارایی‌ها و منفی برای هزینه‌ها تمایز قائل شوند.

فرصت خرید در قیمت‌های اصلاح‌شده

پس از ریزش شدید بازار در سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲، بسیاری از سهام در بورس تهران به سطوح قیمتی رسیدند که با ارزش بنیادی آن‌ها فاصله داشت. نسبت‌های P/E در بخش قابل‌توجهی از صنایع به زیر میانگین تاریخی کاهش یافت. 

این شرایط اکنون برای سرمایه‌گذاران میان‌ مدت و بلند مدت فرصتی فراهم کرده تا در قیمت‌های اصلاح‌شده وارد شوند؛ مشروط بر آنکه انتخاب بر اساس تحلیل دقیق صورت‌های مالی، پایداری سودآوری و جریان نقدی انجام گیرد. 

بازدهی بلند مدت بهتر از بازارهای رقیب

مرور داده‌های ۱۵ سال اخیر نشان می‌دهد که شاخص بورس ایران در بلند مدت، علی‌رغم نوسانات شدید، بازدهی مناسبی داشته است. در دوره‌های جهش نرخ ارز و تورم، ارزش دارایی شرکت‌های بورسی متناسب با شرایط اقتصادی رشد کرده و شاخص کل در مجموع نوسانات مناسبی داشته است. البته این موضوع تنها در افق بلند مدت معنا دارد؛ زیرا در بازه‌های کوتاه‌ مدت، عواملی مانند ریسک سیاسی، تغییر سیاست‌های ارزی و رفتار هیجانی بازار می‌توانند موجب نوسان شدید قیمت‌ها شوند. 

معایب

بررسی وضعیت بورس ایران امروز نشان می‌دهد که نوسانات شدید، وابستگی به متغیرهای سیاسی و ضعف در ثبات سیاست‌گذاری اقتصادی باعث شده بازار سهام در معرض ریسک‌های فراتر از عوامل مالی قرار گیرد. در ادامه، مهم‌ترین چالش‌ها و محدودیت‌های ساختاری بورس ایران را بررسی می‌کنیم.

ریسک‌های سیستماتیک و سیاسی

ریسک‌های سیستماتیک و سیاسی در بازار سرمایه ایران نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری روند شاخص‌ها دارند. تغییر ناگهانی سیاست‌های دولت در حوزه نرخ ارز، مالیات، قیمت‌گذاری انرژی یا حتی محدودیت‌های صادراتی می‌تواند بر سودآوری شرکت‌ها و وضعیت شاخص کل تاثیر مستقیم بگذارد. 

از آنجا که این نوع ریسک‌ها قابل پیش‌بینی یا کنترل توسط سرمایه‌گذاران نیستند، اثر آن‌ها معمولا به‌صورت هم‌زمان بر کل بازار وارد می‌شود. در نتیجه، حتی صنایع بنیادی و صادرات‌محور نیز از نوسان در امان نمی‌مانند.

نوسانات بالا

عواملی مانند حجم پایین نقدینگی، رفتار هیجانی معامله‌گران خرد و تاخیر در واکنش سیاست‌گذار به شرایط اقتصادی موجب شده‌اند تغییرات شاخص کل در بازه‌های کوتاه‌ مدت بسیار شدید باشد. در چنین شرایطی، حتی اخبار غیر‌مهم یا شایعات نیز می‌توانند باعث تغییرات ناگهانی قیمت در سطح بازار شوند. 

توجه داشته باشید که نوسانات بالا، ضمن افزایش ریسک کوتاه‌ مدت باعث دشواری در تحلیل بازار می‌شوند؛ زیرا تغییرات احساسی قیمت‌ها اغلب ارتباطی با وضعیت واقعی شرکت‌ها ندارند. به همین دلیل، تحلیل بورس ایران بدون در نظر گرفتن دامنه نوسان و اثر روانی آن بر رفتار بازار، ناقص خواهد بود.

رفتار هیجانی بازار و بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران

رفتار هیجانی از مهم‌ترین دلایل شکل‌گیری چرخه‌های غیرمنطقی رشد و سقوط در بورس ایران است. بخش عمده‌ای از فعالان بازار، به‌ویژه سرمایه‌گذاران خرد، تصمیم‌های خود را بر مبنای شایعات، سیگنال‌های شبکه‌های اجتماعی یا روندهای کوتاه‌ مدت می‌گیرند و این موضوع موجب افزایش دامنه نوسان و فاصله گرفتن قیمت سهام از ارزش واقعی آن می‌شود. 

در پی این رفتارها، ریزش‌های مقطعی بازار و زیان گسترده برای بخشی از سرمایه‌گذاران، اعتماد عمومی به بورس را کاهش داده است. خروج پی‌درپی نقدینگی، کاهش مشارکت حقیقی‌ها و افت معاملات خرد نشانه‌ای از این بی‌اعتمادی است. 

چه کسانی در حال حاضر نباید وارد بورس شوند؟

با توجه به وضعیت بورس ایران امروز و نوسانات مداوم شاخص‌ها، ورود به بازار بدون شناخت کافی از ریسک‌ها می‌تواند منجر به زیان جدی شود. هرچند در تحلیل‌های میان‌ مدت، بخشی از سهام در محدوده ارزندگی قرار دارند؛ اما شرایط فعلی برای همه گروه‌های سرمایه‌گذار مناسب نیست. در ادامه، دسته افرادی که در مقطع کنونی بهتر است از ورود به بورس خودداری کنند را معرفی می‌کنیم.

افراد بدون استراتژی و مدیریت ریسک

در شرایط فعلی که وضعیت بورس ایران امروز با نوسانات شدید و تصمیم‌های غیرقابل پیش‌بینی همراه است، افرادی که استراتژی مشخص و برنامه مدیریت ریسک ندارند، نباید وارد بازار شوند. نبود چارچوب تحلیلی باعث می‌شود تصمیم‌های خرید و فروش صرفا بر اساس جو روانی گرفته شود و سرمایه‌گذار در دوره‌های اصلاح قیمتی دچار زیان سنگین شود. 

افرادی که دنبال سود کوتاه‌ مدت هستند

بازار سرمایه در وضعیت فعلی بیشتر مناسب سرمایه‌گذاران میان‌ مدت و بلند مدت است، نه کسانی که به دنبال سود سریع یا نوسان‌گیری روزانه‌اند. در فضای بی‌ثبات کنونی، پیش‌بینی دقیق روند کوتاه‌ مدت دشوار است و تصمیم‌های هیجانی معمولا با زیان همراه می‌شوند. 

بسیاری از افراد با تصور رشد فوری سرمایه وارد بورس می‌شوند؛ اما در برابر اصلاحات قیمتی توان تحمل ندارند و از بازار خارج می‌شوند. در واقع، تحلیل بورس ایران در سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که حرکت‌های قیمتی بیش از آنکه تابع سودآوری شرکت‌ها باشد، تحت‌تاثیر عوامل کلان و انتظارات اقتصادی قرار دارند.

سرمایه‌گذارانی که پول اضطراری دارند

یکی از اصول پایه‌ای در سرمایه‌گذاری در بورس ۱۴۰۴ این است که سرمایه مورد استفاده نباید بخشی از منابع اضطراری یا کوتاه‌ مدت فرد باشد. بورس ایران با توجه به ساختار نقدشوندگی و احتمال توقف نمادها، بازار مناسبی برای افرادی نیست که ممکن است در آینده نزدیک به پول خود نیاز پیدا کنند. زمان‌هایی که شاخص کل وارد فاز اصلاح می‌شود نیز نقد کردن دارایی بدون زیان قابل‌توجه دشوار است. 

علاوه‌بر این، ریسک سرمایه‌گذاری در بورس ایران نسبت به بازارهایی مانند سپرده بانکی یا اوراق با درآمد ثابت به‌مراتب بالاتر است و نیازمند توان مالی و روانی برای تحمل نوسان است.

چه کسانی می‌توانند از شرایط فعلی بورس سود ببرند؟

موفقیت در بازار بورس به مهارت در تحلیل، صبر سرمایه‌گذاری و انتخاب درست صنایع وابسته است. به بیان دیگر، بهترین زمان ورود به بورس برای همه یکسان نیست و تنها افرادی که استراتژی مشخص و رویکرد حرفه‌ای دارند می‌توانند از نوسانات فعلی سود ببرند. در ادامه، سه گروه از سرمایه‌گذاران که در شرایط فعلی بیشترین شانس کسب سود از بازار بورس را دارند معرفی می‌کنیم.

افراد با دید بلند مدت

در شرایط فعلی اقتصاد ایران، که متغیرهایی مانند نرخ ارز، تورم و سیاست‌های مالی دولت در وضعیت ناپایدار قرار دارند، سرمایه‌گذارانی که دید بلند مدت دارند بیش از سایرین شانس موفقیت خواهند داشت. تاریخ بازار سرمایه نشان داده که در شرایط مطلوب ۳ تا ۵ ساله، بورس توانسته بازدهی مناسبی داشته باشد.

این گروه از سرمایه‌گذاران با تمرکز بر تحلیل بنیادی و تکنیکال بازار سرمایه و شناسایی شرکت‌هایی که از رشد تورم و افزایش نرخ ارز منتفع می‌شوند، می‌توانند در بلند مدت از رشد ارزش دارایی خود بهره‌مند شوند.

کسانی که تحلیل تکنیکال و بنیادی می‌دانند

افرادی که با تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی آشنا هستند، می‌توانند میان حرکات قیمتی کوتاه‌ مدت و ارزش ذاتی سهام تمایز قائل شوند. این گروه با استفاده از داده‌های واقعی مانند صورت‌های مالی، نسبت‌های سودآوری و روند نقدینگی صنایع، توانایی تشخیص زمان مناسب خرید و فروش را دارند. 

علاوه‌بر آن، تحلیل‌گران تکنیکال می‌توانند رفتار قیمتی سهم‌ها را بر اساس حجم معاملات و رفتار پول هوشمند در بورس ارزیابی کنند تا نقاط ورود و خروج بهینه را بیابند. در نتیجه، در شرایطی که بسیاری از معامله‌گران بدون تحلیل در حال زیان هستند، افراد مسلط به تحلیل دوگانه (تکنیکال و بنیادی) می‌توانند از نوسانات فعلی برای کسب بازدهی منطقی استفاده کنند.

افرادی که سبد متنوع می‌چینند

یکی از راه‌های اصلی کنترل ریسک سرمایه‌گذاری در بورس ایران، تنوع‌بخشی در پرتفوی است. سرمایه‌گذارانی که سبد خود را میان صنایع مختلف پخش می‌کنند، کمتر در معرض نوسانات شدید یک بخش خاص قرار می‌گیرند. تنوع در سبد به‌ویژه در سال ۱۴۰۴ اهمیت بیشتری دارد، زیرا تحلیل اقتصاد ایران و اثر آن بر بورس نشان می‌دهد که صنایع مختلف با سرعت‌های متفاوتی از شرایط اقتصادی تاثیر می‌پذیرند. انتخاب ترکیبی از سهام بنیادی، شرکت‌های دلاری و سهام ریالی با رشد پایدار می‌تواند باعث شود سرمایه‌گذار از رشد تدریجی بازار منتفع شود و در معرض ریسک کمتری باشد.

استراتژی پیشنهادی برای ورود به بورس در شرایط فعلی

با توجه به وضعیت بورس ایران امروز و روند متغیر شاخص‌ها، ورود به بازار بورس نیازمند رویکردی مرحله‌ای و تحلیلی است. بنابراین انتخاب استراتژی مناسب می‌تواند ریسک زیان را کاهش داده و احتمال کسب بازدهی منطقی را افزایش دهد. در ادامه، چهار اصل کلیدی برای ورود هوشمندانه به بازار سرمایه در سال ۱۴۰۴ را بررسی می‌کنیم.

خرید پله‌ای و مدیریت ریسک

در شرایطی که وضعیت شاخص کل نوسان بالایی دارد است، ورود تدریجی به بازار یا همان خرید پله‌ای می‌تواند بهترین روش برای مدیریت ریسک باشد. در این رویکرد، سرمایه‌گذار کل سرمایه خود را به‌صورت مرحله‌ای و در نقاط اصلاحی وارد بازار می‌کند تا میانگین قیمت خرید کاهش یافته و اثر نوسانات کوتاه‌ مدت کمتر شود. 

این روش به‌ویژه در شرایطی که بازار تحت‌تاثیر اخبار سیاسی و تصمیم‌های ناگهانی قرار دارد، کارایی بالایی دارد. علاوه‌بر زمان‌بندی خرید، تعیین حد ضرر و تقسیم سرمایه میان چند صنعت نیز از اصول حیاتی مدیریت ریسک در بورس ایران محسوب می‌شوند.

انتخاب سهم‌های بنیادی با P/E مناسب

یکی از معیارهای اصلی در تحلیل بنیادی بازار سرمایه، ارزیابی نسبت قیمت به سود (P/E) شرکت‌هاست. در بازار کنونی، بسیاری از سهام با نسبت P/E پایین‌تر از میانگین تاریخی خود معامله می‌شوند که می‌تواند نشانه‌ای از ارزندگی نسبی باشد، البته به‌شرط پایداری سودآوری شرکت. سرمایه‌گذاران حرفه‌ای در چنین شرایطی باید به‌دنبال شرکت‌هایی باشند که سود آن‌ها ناشی از عملیات واقعی و قابل تداوم است، نه از تغییرات موقتی نرخ ارز یا سیاست‌های دولتی. بررسی ترازنامه، جریان نقدی و حاشیه سود عملیاتی در صنایع بزرگ مانند فلزات، پتروشیمی و بانک‌ها می‌تواند تصویر روشنی از ارزندگی واقعی سهم ارائه دهد. 

توجه به جریان نقدینگی صنایع

در تحلیل بورس ایران، رصد جریان نقدینگی یکی از شاخص‌های کلیدی برای شناسایی روندهای اصلی بازار محسوب می‌شود. رفتار اخیر بازار نشان داده که ورود یا خروج نقدینگی حقیقی در سطح صنایع نقش مهمی در جهت‌دهی شاخص‌ها دارد. برای مثال، در دوره‌هایی که پول هوشمند به سمت صنایع صادرات‌محور مانند پتروشیمی یا فلزات حرکت کرده، بازدهی آن‌ها از متوسط بازار بالاتر بوده است. بنابراین، سرمایه‌گذاران باید با بررسی روزانه ارزش معاملات، حجم ورود پول و نسبت‌های گردش نقدینگی، مسیر احتمالی رشد صنایع را شناسایی کنند

اهمیت کنترل احساسات و مدیریت سرمایه

بسیاری از سرمایه‌گذاران به‌دلیل تصمیم‌های هیجانی در دوره‌های رشد یا افت شدید، بخش بزرگی از سرمایه خود را از دست داده‌اند. مدیریت سرمایه به معنای تعیین حد ضرر، تقسیم بهینه منابع و رعایت اصول انضباط مالی است؛ در‌حالی‌که کنترل احساسات به توانایی حفظ تصمیم منطقی در زمان اضطراب یا هیجان بازار اشاره دارد. در فضای فعلی که اخبار کوتاه‌ مدت می‌تواند مسیر شاخص‌ها را تغییر دهد، حفظ آرامش و پایبندی به استراتژی از پیش‌تعیین‌شده حیاتی است.

آینده بورس ایران در نیمه دوم ۱۴۰۴

پیش‌بینی آینده بورس ایران در نیمه دوم ۱۴۰۴ به شدت به متغیرهایی مانند نرخ ارز، تورم و سیاست‌های اقتصادی دولت وابسته است. بازار در وضعیت حساسی قرار دارد و هر تغییر در این عوامل می‌تواند جهت شاخص کل را مشخص کند. برای درک بهتر شرایط، سه سناریوی صعودی، خنثی و نزولی را بررسی می‌کنیم.

سناریوی صعودی

در سناریوی صعودی، فرض بر آن است که نرخ ارز به‌صورت کنترل‌شده رشد کند، تورم در محدوده‌ای قابل پیش‌بینی باقی بماند و دولت سیاست‌های انبساطی برای تشویق تولید و حمایت از بازار سرمایه در پیش گیرد. در این شرایط، صنایع دلاری و صادرات‌محور احتمالا رشد می‌کنند. بازگشت پول هوشمند، افزایش حجم معاملات و بهبود انتظارات سرمایه‌گذاران نیز می‌تواند شاخص کل را به سطوح بالاتر از ۴ میلیون واحد برساند.

سناریوی خنثی

در سناریوی خنثی، بازار در محدوده‌ای از تعادل نوسان دارد و نه نشانه‌ای از صعود پرقدرت دیده می‌شود و نه ریزش شدید. نرخ ارز در این حالت نسبتا ثابت می‌ماند، تورم کنترل‌شده ادامه دارد و نقدینگی تازه‌ای وارد بازار نمی‌شود. در چنین وضعی، رشد صنایع عمدتا به عملکرد درون‌زا و گزارش‌های فصلی شرکت‌ها وابسته خواهد بود. بازدهی بورس در این سناریو نزدیک به میانگین تورم سالانه و کمتر از بازار طلا و مسکن خواهد بود.

سناریوی نزولی

در سناریوی نزولی، تشدید سیاست‌های انقباضی، افزایش نرخ بهره، یا شوک منفی سیاسی می‌تواند باعث خروج نقدینگی از بازار و افت شاخص کل شود. کاهش نرخ ارز یا محدودیت‌های جدید صادراتی نیز فشار مضاعفی بر صنایع بزرگ وارد می‌کند. در این حالت، معاملات کاهش یافته، رفتار پول هوشمند محتاط می‌شود و سرمایه‌گذاران خرد تمایل خود را برای ماندن در بازار از دست می‌دهند. در نتیجه، بورس وارد فاز رکودی با نوسانات منفی و بازدهی پایین می‌شود.

جمع‌بندی: آیا الان ورود به بورس تصمیم درستی است؟

پاسخ به اینکه آیا بورس برای سرمایه‌گذاری مناسب است، وابسته به نوع نگاه و استراتژی ورود سرمایه‌گذار است. بازار در نیمه دوم ۱۴۰۴ نه در وضعیت بحرانی قرار دارد و نه در فاز رونق کامل؛ بنابراین، ورود هیجانی یا ترید کوتاه‌ مدت می‌تواند پرریسک باشد. از سوی دیگر، برای سرمایه‌گذاران میان‌ مدت که بر پایه تحلیل بنیادی بازار سرمایه، تورم، نرخ ارز و چشم‌انداز صنایع بورسی تصمیم می‌گیرند، شرایط فعلی فرصت‌هایی برای خرید پله‌ای و تدریجی فراهم کرده است. توجه داشته باشید که زمان ورود به بازار باید با لحاظ ریسک سرمایه‌گذاری در بورس ایران و انتخاب صنایع مستعد رشد همراه باشد و نباید صرفا با تکیه بر نوسانات کوتاه‌ مدت شاخص کل معامله کرد.