عرضه اولیه در بورس چیست؟ آموزش شرکت در عرضه اولیه بورس از شرایط تا نکات مهم
دسته‌بندی نشده
عرضه اولیه یا IPO رویدادی است که در آن یک شرکت برای اولین بار سهام خود را در بورس ایران به عموم ارائه می‌دهد. ازجایی‌که عرضه اولیه معمولا با قیمت‌گذاری معقولی انجام می‌شود و معمولا تا چندین روز رشد مناسبی دارد، بسیار از افراد آن را فرصتی مناسب برای خرید سهام و کسب سود می‌دانند. در سال‌های اخیر، مخصوصا بعد از دوران کرونا، توجهات زیادی به لیست عرضه اولیه جلب شده و بسیاری از سرمایه‌گذاران فهرست عرضه اولیه را دنبال می‌کنند تا بدانند آخرین موارد مربوط به کدام شرکت هستند، قیمت مبنا هر سهم چقدر است و حداکثر سهمیه هر کد معاملاتی چقدر در نظر گرفته شده است.
بنابراین آشنایی عرضه اولیه برای کسانی که قصد دارند در بازار بورس فعال باشند، اهمیت زیادی دارد؛ زیرا بخشی از نقدینگی بازار هنگام این رویداد جابه‌جا می‌شود. در ادامه این مقاله با فراز همراه باشید تا با سازوکار عرضه اولیه بیشتر آشنا شوید و روش‌های خرید آن را به خوبی یاد بگیرید.
لیست عرضه های اولیه اخیر بورس
این بخش به مرور لیست جدیدترین عرضه اولیه در سال ۱۴۰۴ می‌پردازیم. اطلاعات هر عرضه اولیه شامل جزئیات اصلی مربوط به سهام، سهمیه، قیمت‌ها، زمان عرضه و برآورد نقدینگی است. توجه داشته باشید که این لیست بر اساس اخرین عرضه اولیه تا موارد قدیمی‌تر چیده شده است.
شرکت تولیدی کوچین؛ نماد «کوچین» (۱ آذر ۱۴۰۴)
مشخصات اصلی این نماد طبق اطلاعات موجود، به شرح زیر است:
- تاریخ عرضه: ۱ آذر ۱۴۰۴
- روش عرضه: دو مرحله‌ای (حراج / قیمت ثابت)
- مرحله اول: ۶۰ میلیون سهم، حداکثر خرید ۷۵۰ هزار سهم، قیمت ارزش‌گذاری ۱۵٬۱۷۴ ریال
- مرحله دوم: ۱۲۰ میلیون سهم، حداکثر خرید ۲۴۰ سهم، قیمت برابر قیمت کشف‌شده
- نقدینگی لازم: حدود ۱۶۵ هزار تومان با فرض مشارکت ۱.۱ میلیون نفر
- فعالیت شرکت: تولید سس، لواشک، ترشی و شوری
شرکت آترا زیست آرای؛ نماد «داترا» (۲۸ آبان ۱۴۰۴)
مشخصات اصلی این نماد طبق اطلاعات موجود، به شرح زیر است:
- تاریخ عرضه: ۲۸ آبان ۱۴۰۴
- روش عرضه: ثبت دفتری
- حداکثر سهمیه: ۱٬۱۸۵ سهم
- دامنه قیمت: ۳٬۳۳۶ تا ۳٬۷۹۶ ریال
- فعالیت شرکت: تولید صنعتی و عرضه محصولات تولیدی
شرکت سرمایه گذاری و توسعه صنایع لاستیک؛ نماد «پتوسعه» (۱۰ آبان ۱۴۰۴)
مشخصات اصلی این نماد طبق اطلاعات موجود، به شرح زیر است:
- تاریخ عرضه: ۱۰ آبان ۱۴۰۴
- روش عرضه: ثبت سفارش
- حداکثر سهمیه: ۳۶۰ سهم
- قیمت مبنا: ۸٬۷۴۳ ریال
- فعالیت شرکت: تولید و توسعه محصولات لاستیکی و اجرای پروژه‌های صنعتی مرتبط با صنعت لاستیک
شرکت گروه مالی مهرگان تامین پارس؛ نماد «مهرگان» (۷ آبان ۱۴۰۴)
مشخصات اصلی این نماد طبق اطلاعات موجود، به شرح زیر است:
- تاریخ عرضه: ۷ آبان ۱۴۰۴
- روش عرضه: ثبت سفارش
- حداکثر سهمیه: ۷۰۰۰ سهم
- قیمت مبنا: ۴٬۷۸۱ ریال
- فعالیت شرکت: ارائه خدمات مالی و سرمایه‌گذاری در حوزه مدیریت دارایی و پروژه‌های بازار سرمایه
صنایع غذایی رضوی؛ نماد «نان» (۱۸ خرداد ۱۴۰۴)
مشخصات اصلی این نماد طبق اطلاعات موجود، به شرح زیر است:
- تاریخ عرضه: ۱۸ خرداد ۱۴۰۴
- روش عرضه: ثبت سفارش
- حداکثر سهمیه: ۱۲۰۰ سهم
- قیمت ارزش‌گذاری: ۳٬۰۴۴ ریال
- فعالیت شرکت: تولید محصولات غذایی بسته‌بندی و فعالیت در حوزه تامین مواد خوراکی
شرکت پویا؛ نماد «رپویا» (۱۳ خرداد ۱۴۰۴)
مشخصات اصلی این نماد طبق اطلاعات موجود، به شرح زیر است:
- تاریخ عرضه: ۱۳ خرداد ۱۴۰۴
- روش عرضه: دو مرحله‌ای (حراج / قیمت ثابت)
- مرحله اول: ۱۵ میلیون سهم، حداکثر خرید ۲۰۰ هزار سهم، قیمت ارزش‌گذاری ۲۵,۰۷۴ ریال
- مرحله دوم: ۳۲ میلیون سهم، حداکثر خرید ۶۰ سهم، قیمت برابر قیمت کشف‌شده
- فعالیت شرکت: تولید محصولات صنعتی و فعالیت در بخش فنی و تخصصی مرتبط
لیزینگ اقتصاد نوین؛ نماد «ولنوین» (۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴)
مشخصات اصلی این نماد طبق اطلاعات موجود، به شرح زیر است:
- تاریخ عرضه: ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
- روش عرضه: ثبت سفارش
- حداکثر سهمیه: ۲۰۰۰ سهم
- قیمت مبنا: ۲٬۲۹۲ ریال
- حداکثر نقدینگی لازم: حدود ۴۸۸ هزار تومان
- فعالیت شرکت: ارائه خدمات لیزینگ و قراردادهای اعتباری در حوزه تجهیزات و خودرو
سرمایه‌گذاری مهر؛ نماد «مهر» (۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۴)
مشخصات اصلی این نماد طبق اطلاعات موجود، به شرح زیر است:
- تاریخ عرضه: ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۴
- روش عرضه: ثبت سفارش
- حداکثر سهمیه: ۶۰۰ سهم
- قیمت ارزش‌گذاری: ۳٬۱۱۳ ریال
- فعالیت شرکت: سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مالی و صنعتی و مدیریت پرتفوی سهام
سرمایه‌گذاری پایا تدبیر پارسا؛ نماد «وپایا» (۲۵ فروردین ۱۴۰۴)
مشخصات اصلی این نماد طبق اطلاعات موجود، به شرح زیر است:
- تاریخ عرضه: ۲۵ فروردین ۱۴۰۴
- روش عرضه: ثبت سفارش
- حداکثر سهمیه: ۲۰۰۰ سهم
- قیمت ارزش‌گذاری: ۱٬۲۳۶ ریال
- فعالیت شرکت: مدیریت دارایی و مشارکت در پروژه‌های اقتصادی در حوزه بازار سرمایه
عرضه اولیه چقدر سود دارد؟
میزان سود عرضه اولیه عدد ثابتی نیست و برای هر نماد تفاوت زیادی دارد. معمولا تصور عمومی این است که عرضه اولیه همیشه رشد می‌کند؛ اما در واقع نتیجه آن به چند عامل وابسته است که شامل قیمت‌گذاری، شرایط بازار، میزان نقدینگی، تعداد شرکت‌کنندگان و ارزش بنیادی شرکت می‌شود. اگر قیمت عرضه پایین تعیین شود، احتمال رشد در روزهای بعد بیشتر است؛ اما اگر ارزش‌گذاری نزدیک به قیمت واقعی باشد، ممکن است رشد محدودی دیده شود یا حتی بعد از چند روز کاهش قیمت اتفاق بیفتد.
در سال‌های مختلف نیز رفتار جدیدترین عرضه اولیه متفاوت بوده است. زمانی که نقدینگی بیشتری در بازار جریان دارد، رشد چندروزه یا چندصد درصدی رایج است؛ اما زمانی که بازار در وضعیت رکود قرار می‌گیرد، بعضی از عرضه‌ها بدون بازده معامله می‌شوند و حتی امکان دارد زیر قیمت عرضه اولیه قرار بگیرند. همچنین سهمیه افراد بر سود ریالی اثر می‌گذارد؛ اگر سهمیه کم باشد، حتی رشد درصدی بالا نیز به سود قابل توجهی منجر نمی‌شود.
روش‌های عرضه اولیه سهام
در بازار سرمایه، عرضه اولیه سهام از چند روش مختلف انجام می‌شود و هر روش ساختار، شرایط و شیوه قیمت‌گذاری خاص خود را دارد. شناخت این روش‌ها اهمیت دارد، زیرا نحوه ثبت سفارش، میزان سهمیه، فرآیند کشف قیمت و گروه‌های مجاز برای مشارکت در هر کدام متفاوت است. در ادامه، رایج‌ترین شیوه‌های برگزاری عرضه اولیه را معرفی می‌کنیم.
عرضه اولیه به روش ثبت دفتری (Book Building)
در این روش، قیمت نهایی سهم بر اساس ثبت سفارش‌های سرمایه‌گذاران و میزان تقاضا تعیین می‌شود. شرکت، یک بازه قیمتی اعلام می‌کند و خریداران سفارش‌های خود را در همین محدوده ثبت می‌کنند. سپس با بررسی حجم و قیمت سفارش‌ها، عددی انتخاب می‌شود که بیشترین هماهنگی بین تقاضا و تعداد سهام قابل‌عرضه را دارد. توجه داشته باشید که در این شیوه، سرعت ثبت سفارش اهمیتی ندارد و معمولا شرکت‌ها سقف قیمت را به‌عنوان مبنای نهایی قبول می‌کنند؛ زیرا تقاضا در عرضه اولیه بالا است و قیمت‌های پایین‌تر شانس تخصیص ندارند. البته این موضوع را نیز می‌توان تاحدودی جزو معایب عرضه اولیه یا اصطلاحا «باگ»های آن دانست.
ویژگی‌های مهم عرضه اولیه به روش ثبت دفتری
ویژگی‌های اصلی این روش به شرح زیر است:
- قیمت‌گذاری توسط کارشناسان انجام می‌شود و بازه قیمتی معمولا اختلاف محدودی دارد.
- سرمایه‌گذاران باید حساب معاملاتی خود را به اندازه تعداد سهم ضرب در سقف قیمت شارژ کنند.
- تخصیص سهام معمولا یک یا چند روز بعد از ثبت سفارش صورت می‌گیرد.
- اطلاعیه عرضه اولیه حداقل ۴۸ ساعت قبل از عرضه در سایت‌های رسمی منتشر می‌شود.
- امکان خرید هر عرضه اولیه با هر کد بورسی فقط یکبار امکان‌پذیر است؛ به این معنی که شما نمی‌توانید به صورت همزمان در چند کارگزاری سفارش عرضه اولیه ثبت کنید.
- سرمایه‌گذاران نهادی نقش مهمی در شکل‌گیری قیمت روش دفتری دارند و به همین دلیل، این روش در بسیاری از بازارهای پیشرفته استاندارد اصلی جدیدترین عرضه‌های اولیه محسوب می‌شود.
عرضه اولیه به روش حراج (Auction)
در روش حراج، سهام به خریداری می‌رسد که بالاترین قیمت پیشنهادی را ثبت کرده باشد. این روش در اصل مشابه مزایده عمل می‌کند و بیشتر برای اوراق دولتی یا سهام شرکت‌هایی که در مسیر خصوصی‌سازی هستند استفاده می‌شود؛ اما در عرضه اولیه جدید، شرکت‌ها کمتر سراغ این شیوه می‌روند، چون معمولا روش ثبت دفتری برای کشف قیمت مناسب‌تر ارزیابی می‌شود.
ویژگی‌های مهم عرضه اولیه به روش حراج
ویژگی‌های مهم این نوع عرضه اولیه شامل موارد زیر است:
- شرکت یک بازه قیمتی یا قیمت پایه اعلام می‌کند.
- سرمایه‌گذاران قیمت پیشنهادی و تعداد سهام موردنظر را وارد می‌کنند.
- سفارش‌ها بررسی می‌شود و سهام به بیشترین قیمت‌های ثبت‌شده تخصیص داده می‌شود.
- امکان ثبت چند سفارش با قیمت‌های مختلف وجود دارد.
حراج اینترنتی
در حراج اینترنتی، فرآیند از یک قیمت بالاتر آغاز می‌شود و قیمت به‌صورت مرحله‌ای کاهش پیدا می‌کند تا جایی که بخشی از سرمایه‌گذاران برای خرید تعداد مشخصی از سهم تمایل نشان دهند. ثبت سفارش‌ها کاملا آنلاین انجام می‌شود و هر فرد می‌تواند در همان لحظه تصمیم بگیرد که آیا قیمت فعلی برای او مناسب است یا خیر. این شیوه معمولا سرعت بیشتری دارد و بیشتر برای لیست عرضه اولیه کاربرد دارد که هدف آن‌ها جذب تقاضا در بازه زمانی کوتاه است.
حراج همزمان
در حراج همزمان، ساختار کلی شبیه روش ثبت دفتری است؛ اما همه سفارش‌ها در یک بازه زمانی مشخص جمع‌آوری می‌شود و سپس تحلیل و قیمت‌گذاری انجام می‌گیرد. مراحل «بررسی صلاحیت»، «آغاز حراج»، «اتمام حراج»، «قیمت‌گذاری» و «تخصیص» به‌صورت رسمی و مرحله‌به‌مرحله طی می‌شود. سرمایه‌گذاران می‌توانند چند سفارش با قیمت‌های مختلف ثبت کنند و حتی درخواست‌هایی بالاتر یا پایین‌تر از محدوده قیمتی اعلام‌شده در امیدنامه ارائه دهند. همه سفارش‌ها پس از پایان دوره حراج بررسی می‌شود تا قیمت نهایی مشخص گردد و سپس سهام بین شرکت‌کنندگان تخصیص داده می‌شود.
عرضه اولیه به روش قیمت ثابت (Fixed Price Offering)
در روش قیمت ثابت، روند انجام عرضه اولیه جدید بر پایه یک عدد مشخص انجام می‌شود. یعنی شرکت تامین سرمایه به همراه ناشر، قبل از روز عرضه یک قیمت قطعی برای هر سهم تعیین می‌کنند و همین عدد در امیدنامه درج می‌شود. این قیمت معمولا چند هفته پیش از عرضه اعلام می‌شود تا همه متقاضیان با یک رقم واحد سفارش ثبت کنند. در این روش، هیچ فرآیند رقابتی یا مزایده‌ای برای کشف قیمت وجود ندارد و تمام درخواست‌ها بر اساس همان نرخ ثابت بررسی می‌شوند.
همچنین، اگر تعداد سفارش‌ها بیشتر از میزان سهام قابل عرضه باشد، سهام بین متقاضیان تقسیم یا قرعه‌کشی می‌شود. این روش سال‌ها در بسیاری از کشورها استاندارد اصلی جدیدترین عرضه‌های اولیه بوده و هنوز هم در کنار سایر روش‌ها به‌صورت ترکیبی استفاده می‌شود.
عرضه عمومی به روش ترکیبی
در عرضه عمومی به شیوه ترکیبی، عرضه اولیه به‌صورت مرحله‌ای انجام می‌شود. در مرحله اول، صندوق‌های سرمایه‌گذاری که تحلیل دقیق‌تری از وضعیت مالی شرکت دارند، بخش عمده‌ای از سهام (معمولا حداقل ۷۰ درصد) را خریداری می‌کنند. قیمت معامله‌شده در همین مرحله، مبنای ارزش سهم قرار می‌گیرد. پس از آن، مرحله دوم شروع می‌شود و سهام با همان قیمت کشف‌شده برای سرمایه‌گذاران حقیقی عرضه می‌شود. به این شکل، افراد حقیقی با قیمتی وارد می‌شوند که قبلا توسط سرمایه‌گذاران حرفه‌ای تایید شده است.
عرضه عمومی به سرمایه گذاران حرفه‌ای
عرضه عمومی به سرمایه‌گذاران حرفه‌ای بیشتر برای زمانی به‌کار می‌رود که ناشر قصد دارد بخش مشخصی از سهام را مستقیما در اختیار گروهی محدود اما متخصص قرار بدهد. این گروه شامل نهادهای مالی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های تامین سرمایه و سرمایه‌گذاران با تجربه بالا در زمینه تحلیل صورت‌های مالی و ارزیابی ریسک است. در این شیوه، فرآیند عرضه با جزئیات دقیق‌تری همراه است؛ زیرا مخاطبان آن از فعال‌ترین بازیگران بازار محسوب می‌شوند و تصمیم‌گیری آن‌ها بر پایه داده‌های تحلیلی انجام می‌شود. معمولا در این روش حجم معاملات بالا است و سهم با سرعت بیشتری بین خریداران توزیع می‌شود؛ زیرا سرمایه‌گذاران حرفه‌ای از قبل درباره ارزش سهم به جمع‌بندی رسیده‌اند.
چگونه عرضه اولیه بخریم؟
برای خرید عرضه اولیه لازم است چند مرحله مشخص را طی کنید. روند کلی پیچیده نیست و با داشتن کد بورسی، کارگزاری و موجودی کافی، می‌توانید در اخرین IPO ها شرکت کنید. مراحل خرید عرضه اولیه به شرح زیر هستند:
- ثبت‌نام در سامانه سجام: ابتدا باید در سامانه «سجام» ثبت‌نام کنید و احراز هویت انجام دهید تا اطلاعات شما در سیستم بازار سرمایه ثبت شود.
- دریافت کد بورسی: بعد از تایید سجام، کد بورسی برای شما صادر می‌شود. توجه داشته باشید که بدون کد بورسی امکان معامله سهام وجود ندارد.
- افتتاح حساب در کارگزاری: یک کارگزاری انتخاب کنید و حساب معاملاتی بسازید تا بتوانید وارد پنل خرید و فروش شوید.
- شارژ کردن حساب معاملاتی: قبل از روز عرضه، موجودی حساب را به اندازه حداکثر نقدینگی لازم برای خرید سهم در عرضه اولیه افزایش دهید تا سفارش شما رد نشود.
- پیگیری اطلاعیه عرضه اولیه: چند روز قبل از عرضه، ناظر بازار در سایت TSETMC و کارگزاری‌ها جزئیات عرضه را اعلام می‌کنند.
- بررسی جزئیات عرضه: در اطلاعیه موارد مهمی مانند بازه زمانی ثبت سفارش، سهمیه هر کد بورسی، بازه قیمت مجاز، تعداد کل سهام قابل عرضه و حداقل نقدینگی لازم را بررسی کنید.
- ورود به بخش «عرضه اولیه» در پنل کارگزاری: در روز عرضه، نماد موردنظر در بخش مخصوص عرضه اولیه فعال می‌شود.
- ثبت سفارش: در بازه زمانی مشخص، تعداد سهم و قیمت (معمولا سقف قیمت) را وارد کنید و سفارش را ثبت کنید.
- بررسی وضعیت سفارش: از بخش «سفارشات فعال» مطمئن شوید که سفارش با موفقیت ارسال شده باشد.
- انتظار برای تخصیص: بعد از پایان مهلت ثبت سفارش، تخصیص سهام انجام می‌شود. البته ممکن است سهامی کمتر از سهمیه اعلام‌شده دریافت کنید.
- مشاهده نتیجه تخصیص: نتیجه تخصیص در پنل کارگزاری یا پیام ناظر اعلام می‌شود و تعداد سهامی که دریافت کرده‌اید مشخص می‌شود.
- تصمیم برای نگهداری یا فروش: پس از تخصیص، می‌توانید سهم را نگه دارید یا پس از بازگشایی در روزهای بعد بفروشید.
انواع عرضه اولیه
در بازار سرمایه، شرکت‌ها می‌توانند سهام خود را با شیوه‌های متفاوتی وارد بورس کنند. هر روش ساختار خاصی دارد و نحوه سفارش‌گذاری، میزان سهمیه و روند کشف قیمت در آن متفاوت است. در ادامه، دو مدل رایج عرضه اولیه که به صورت «تک مرحله‌ای» و «دو مرحله‌ای» هستند، معرفی می‌شوند.
عرضه اولیه تک مرحله‌ای
در عرضه اولیه تک‌مرحله‌ای، تمام فرآیند ورود سهم به بازار در یک نوبت انجام می‌شود. یعنی قیمت، تعداد سهمیه و زمان ثبت سفارش همگی در همان مرحله مشخص است و سرمایه‌گذاران فقط کافی است در بازه اعلام‌شده سفارش خود را ثبت کنند. این روش ساده‌ترین مدل عرضه اولیه است و معمولا زمانی استفاده می‌شود که ارزش‌گذاری سهم دقیقا مشخص بوده و بازار نیاز به فرآیندهای پیچیده‌تر مثل کشف قیمت یا مرحله جداگانه برای سرمایه‌گذاران حقوقی ندارد.
- یک مرحله برای ثبت سفارش: همه سرمایه‌گذاران در یک مرحله سفارش می‌گذارند و تخصیص سهام انجام می‌شود.
- قیمت مشخص یا دامنه محدود: یا قیمت از قبل تعیین شده است، یا بازار در یک دامنه کوچک قیمت را کشف می‌کند.
- سادگی فرایند: نیازی به مشارکت جداگانه حقوقی‌ها یا صندوق‌ها نیست و همه سرمایه‌گذاران همزمان وارد می‌شوند.
- سرعت انجام: تخصیص سهام معمولا همان روز یا حداکثر یک روز بعد انجام می‌شود.
- احتمال سهمیه کمتر: ازجایی‌که همه در یک مرحله شرکت می‌کنند، در صورت تقاضای بالا ممکن است سهمیه بین افراد تقسیم شود.
عرضه اولیه دو مرحله‌ای
در عرضه اولیه دو مرحله‌ای، روند تخصیص سهام در دو بخش جدا انجام می‌شود تا قیمت واقعی‌تر مشخص شود و توزیع سهم بین گروه‌های مختلف سرمایه‌گذاران منصفانه‌تر باشد. در مرحله اول، بخشی از سهام معمولا به سرمایه‌گذاران حقوقی یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری اختصاص می‌یابد تا قیمت سهم از طریق رقابت آن‌ها کشف شود. سپس در مرحله دوم، همان قیمت کشف‌شده به عنوان قیمت نهایی اعلام می‌شود و سرمایه‌گذاران حقیقی می‌توانند برای خرید سهام با سهمیه مشخص سفارش‌گذاری کنند. این ساختار باعث می‌شود قیمت‌گذاری منطقی‌تر باشد و از ایجاد فشار تقاضای ناگهانی روی سهم جلوگیری شود.
چگونه خرید خودکار عرضه اولیه را فعال کنیم؟
خرید خودکار عرضه اولیه یک قابلیت است که باعث می‌شود کارگزاری در زمان عرضه، به‌صورت خودکار سفارش خرید را برای شما ثبت کند. با فعال شدن این گزینه، دیگر لازم نیست در ساعت ثبت سفارش آنلاین باشید و فقط کافی است حسابتان موجودی کافی داشته باشد. مراحل فعال‌سازی عرضه اولیه به صورت زیر است:
- وارد پنل معاملاتی کارگزاری خود شوید.
- به بخش تنظیمات حساب، توافق‌نامه‌ها یا خدمات بروید.
- گزینه‌ای مانند «خرید خودکار عرضه اولیه» یا «خرید آفلاین عرضه اولیه» را پیدا و فعال کنید.
- معمولا لازم است یک توافق‌نامه را تایید کنید تا کارگزاری اجازه ثبت سفارش از طرف شما را داشته باشد.
- بعد از فعال‌سازی، هر زمان یک عرضه اولیه جدید اعلام شود، نماد آن در پنل شما بخش جداگانه‌ای دارد.
- روی نماد عرضه اولیه کلیک کنید و گزینه «فعال‌سازی خرید خودکار» یا مشابه آن را روشن کنید.
- تعداد سهم موردنظر (معمولا سقف سهمیه اعلام‌شده) را وارد کنید.
- حساب خود را به اندازه مبلغ سقف خرید شارژ کنید تا خرید بدون مشکل انجام شود.
- در روز عرضه، کارگزاری سفارش را خودش ارسال می‌کند و نتیجه تخصیص از طریق پیام یا داخل پنل اعلام می‌شود.
عرضه اولیه چقدر نقدینگی می خواهد؟
میزان نقدینگی موردنیاز برای شرکت در عرضه اولیه مقدار ثابت و مشخصی ندارد و برای هر نماد متفاوت است. مقدار پولی که باید در حساب داشته باشید به سه عامل شامل سهمیه هر کد بورسی، قیمت تعیین‌شده برای هر سهم و تعداد شرکت‌کنندگان بستگی دارد. معمولا سازمان بورس یک سقف خرید مشخص اعلام می‌کند و شما باید مبلغی برابر «حداکثر سهمیه × سقف قیمت» در حساب داشته باشید تا سفارش‌گذاری بدون خطا انجام شود.
البته در برخی از عرضه‌ها، به دلیل تعداد زیاد متقاضیان، در نهایت فقط بخش کوچکی از سفارش هر فرد تخصیص داده می‌شود و مبلغ اضافی دوباره به حساب شما برمی‌گردد. بنابراین داشتن نقدینگی کافی اهمیت دارد؛ اما لزوما کل آن مبلغ مصرف نمی‌شود.
عرضه اولیه را با چه قیمتی بخریم؟
در عرضه اولیه، قیمت خرید همیشه داخل اطلاعیه ناظر بازار اعلام می‌شود و شما باید سفارش خود را دقیقا در همان بازه قیمتی مجاز ثبت کنید. معمولا عرضه اولیه‌ها با سقف قیمت انجام می‌شوند, زیرا تقاضا زیاد است و اگر سفارش روی عدد پایین‌تری وارد شود، احتمال تخصیص سهم بسیار کم می‌شود.
بنابراین برای اینکه از دریافت سهم جا نمانید، بهترین کار این است که سفارش را روی بیشترین قیمت اعلام‌شده ثبت کنید.
چه زمانی عرضه اولیه را بفروشیم؟
زمان مناسب برای فروش عرضه اولیه به هدف، شرایط بازار و وضعیت سهم بستگی دارد؛ اما چند الگوی رایج وجود دارد که بیشتر سرمایه‌گذاران از آن استفاده می‌کنند و در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم. توجه داشته باشید که بسیاری از عرضه‌های اولیه در روزهای ابتدایی پس از عرضه، چند درصد رشد تجربه می‌کنند و همین موضوع باعث می‌شود بعضی افراد در همان روزهای اول از سهم خارج شوند؛ اما بد نیست که با تکنیک‌های دیگر نیز آشنایی داشته باشید:
- بررسی روند کوتاه‌مدت: اگر سهم در چند روز اول رشد پیوسته دارد، معمولا نگه‌داشتن آن تا پایان موج صعودی انتخاب بهتری است.
- بررسی جو بازار: در دوره‌های رکودی یا زمانی که فشار فروش زیاد است، فروش زودتر می‌تواند منطقی باشد.
- مشاهده رفتار حقوقی‌ها: اگر پس از چند روز حقوقی سهم عرضه سنگین دارد، ممکن است نشانه پایان رشد کوتاه‌مدت باشد.
- داشتن هدف مشخص: بعضی افراد پس از رسیدن به یک سود مشخص (مثلا ۱۰ تا ۲۰ درصد) سهم را می‌فروشند و وارد موقعیت جدید می‌شوند.
- بررسی وضعیت بنیادی شرکت: اگر شرکت پتانسیل رشد دارد و روند آن باثبات است، نگه‌داشتن میان‌مدت یا بلندمدت می‌تواند سود بیشتری به دنبال داشته باشد.
جمع‌بندی
عرضه اولیه فرصتی است که در آن شرکت‌ها برای اولین بار سهام خود را وارد بورس می‌کنند و سرمایه‌گذاران می‌توانند با قیمت‌گذاری مناسب‌تری آن‌ها را بخرند. موفقیت در عرضه اولیه به شناخت روش‌های عرضه، بررسی اطلاعیه‌های ناظر، داشتن نقدینگی کافی و ثبت سفارش صحیح وابسته است. بسیار مهم است که بدانید بازدهی عرضه اولیه همیشه تضمین‌شده نیست و عواملی مثل شرایط بازار، قیمت‌گذاری، تعداد متقاضیان و ارزش بنیادی شرکت نقش مهمی در نتیجه نهایی دارد. همچنین، انتخاب زمان مناسب فروش، آگاهی از روش‌های تک‌مرحله‌ای و دو‌مرحله‌ای، شناخت شیوه‌های قیمت‌گذاری مانند ثبت دفتری، حراج و قیمت ثابت و اطلاع از سازوکار تخصیص، به شما کمک می‌کند تصمیم‌های دقیق‌تری بگیرید. بنابراین، عرضه اولیه می‌تواند گزینه‌ای کم‌ریسک‌تر برای شروع سرمایه‌گذاری باشد، به شرط آنکه فرآیند آن را درست بشناسید و براساس تحلیل و هدف شخصی اقدام کنید.
سوالات متداول
بیشتر از 10 سال هست که زندگی من به بازارهای مالی گره خورده و انواع سبک‌های تحلیلی و تولید محتوا در این زمینه رو امتحان کردم. در این میان ریسرچ در بازار ارز دیجیتال و تحلیل فاندامنتال نسبت به بقیه موارد خیلی بیشتر برام جذابیت دارند و در تلاش هستم که بتونم با قلمی ساده و روان، اطلاعات آموزشی و تحلیلی دقیق رو در اختیار مخاطبینم بزارم.