بورس ایران، در سال‌های گذشته، ابتدا بسیاری از افراد – حتی افراد عادی جامعه که هیچ دانشی از بورس نداشتند – را به کسب درآمد و سود امیدوار کرد؛ سپس، با یک ریزش بزرگ در سال ۱۳۹۹، امیدهای زیادی را ناامید کرد و به زبان عامیانه «عده‌ای را خاک سیاه نشاند!»
عوامل مختلفی در ریزش تاریخی بورس در سال ۱۳۹۹ نقش داشتند، اما در حال حاضر جستجوی علت کمکی به ما نمی‌کند. اثرات ریزش بورس به قدری شدید بوده که حتی پس از گذشت چند سال، کماکان دید منفی نسبت به بازار بورس ایران در جامعه وجود دارد و مردم دیگر حاضر به سرمایه‌گذاری در بورس ایران نیستند.
در این مطلب می‌خواهیم به این موضوع بپردازیم و در واقع به این سوال پاسخ دهیم که: “آیا بورس ایران در حال حاضر برای سرمایه‌گذاری مناسب است؟“
با ما همراه بمانید تا این سوال را دقیق و ساده بررسی کنیم و پاسخ دهیم.
چرا عده‌ی زیادی در سال ۱۳۹۹ در بورس ضرر کردند؟
کالبدشکافی این موضوع، ساعت‌ها زمان نیاز دارد! و البته اثبات این موضوع، هدف ما نیست؛ اما مسلم است که بسیاری از سهامداران در آن زمان، حتی با ساده‌ترین اصول سرمایه‌گذاری آشنا نبودند و صرفا به دلیل جو حاکم و شاید عقب نماندن از سایرین، اقدام به مشارکت در بازار کرده بودند.
بنابراین، «ناآگاهی» و نداشتن تخصص لازم را می‌توان یکی از اصلی‌ترین دلایل ضرر افراد در سال ۱۳۹۹ عنوان کرد. کلید معما همینجاست … شناخت بازارهای مالی …
شناخت درست بازارهای مالی پیش از سرمایه گذاری
قطعا قبل از هر کاری، بهتر است آموزش‌های لازم را دریافت کنیم. شناخت درست بازارهای مالی، اولین قدم است. فرقی نمی‌کند مهندس باشیم یا دندان‌پزشک، یا معامله‌گر بازارهای مالی؛ بدون آموزش، قطعا در هر کاری شکست خواهیم خورد.
وارد بحث‌های تخصصی نمی‌شویم … اما یکی از جنبه‌های مهم که مربوط به شناخت بازارهای مالی است را بررسی می‌کنیم.
حتما دیده یا شنیده‌اید که بسیاری از افراد به سمت یک بازار خاص مانند کریپتو هجوم برده‌اند، چراکه باور دارند در حال حاضر رمزارزها میدان‌دار هستند و سود در این بازار است و بس!
از جنبه‌ی احساسی، این مطلب کاملا درست است؛ به طوری که هجوم بسیاری از معامله‌گرها به بازار ارزهای دیجیتال در سال‌های اخیر کاملا مشهود بوده است و در بازارهایی مانند فارکس، گویی قحطی تریدر آمده است!
اما بیایید از نظر تخصصی و درست این موضوع را بررسی کنیم:
- کریپتو، یک بازار کاملا نوپا و پر از نوسان و ریسک است!
- در کریپتو این امکان وجود دارد که هر لحظه دارایی یک تریدر صفر بشود!
- بازار سهام، از نظر ریسک، شفافیت و قدمت، شرایط بسیار بهتری دارد.
- گردش مالی در بازار سهام، فارکس، و بازارهای دیگر نسبت به کریپتو، چندین برابر است.
علاوه بر این‌ها، یک معامله‌گر حرفه‌ای هرگز پورتفولیو را فراموش نمی‌کند و تمام دارایی خود را در یک بازار سرمایه‌گذاری نمی‌کند!
پورتفولیو یا سبد سهام، یکی از مهمترین اصول سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی است. با تخصیص دارایی به سهم‌های مختلف [در بازارهای مختلف]، ریسک از بین رفتن سرمایه تا حد امکان پایین می‌آید، و درصد برد بالا می‌رود.
درست یا غلط: “دوره‌ی بورس تمام شده است؟!”
جمله‌ی معروفی وجود دارد که می‌گوید:
«یک معامله‌گر حرفه‌ای هیچگاه با بازار قهر نمی‌کند!»
بنابراین، این حرف که دوره‌ی یک بازار مانند بورس ایران تمام شده است، و نباید سراغ این بازار برویم، ابدا درست نیست! ریزش بورس در سال ۱۳۹۹ باعث از بین رفتن اعتماد مردم به این بازار شد، و شاید تا سال‌ها افراد زیادی به بورس تهران روی خوش نشان ندهند! اما معامله‌گر حرفه‌ای کسی است که همواره در بازار حضور دارد و از فرصت‌ها استفاده می‌کند.
حال در شرایط فعلی چگونه فرصت‌های بورس ایران را کشف کنیم؟ در ادامه خواهیم گفت …
آیا در حال حاضر بورس ایران انتخاب خوبی برای سرمایه‌گذاری است؟
این سوال را می‌توان از اساس نادرست دانست! در واقع شرایط یک بازار هیچگاه آنقدر بد نیست که کسی نتواند در آن بازار فعالیت کند.
اینطور موضوع را پیش ببریم که سرمایه گذاری در بورس ایران یا هر بازار دیگری، کاملا به شخصیت شما، دیدگاه شما و انتظارات شما بستگی دارد.
پیشنهاد ویژه!
قبل از سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی، حتماً چک لیست سرمایه‌گذاری را مطالعه کنید و به سوالات آن پاسخ دهید.
به‌طور کلی، معامله کردن و سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی، از نظر زمانی، به ۳ مدل تقسیم می‌شود:
- کوتاه‌مدت
- میان‌مدت
- بلندمدت
ریزش بازار و کاهش ارزش سهام، بهترین فرصت برای خرید سهام و سرمایه‌گذاری به دید بلندمدت است. ضرب‌المثلی وجود دارد که می‌گوید: «سود واقعی در خرید خوب نهفته است».
اما اگر قصد دارید در کوتاه‌مدت معامله و سود کسب کنید، بدیهی است که آدرس را اشتباه آمده‌اید و باید سراغ استراتژی‌های اسکالپ (Scalp) بروید.
در نهایت می‌توانیم اینطور نتیجه بگیریم که ریزش سال ۹۹ بورس ایران، اگرچه برای عده‌ای ضرر خالص بود، اما بهترین فرصت را برای معامله‌گرهای حرفه‌ای فرآهم کرد تا بتوانند با خرید سهام و تشکیل سبدی از سهام، یک سرمایه‌گذاری بلندمدت عالی را برای خود برنامه‌ریزی کنند.
نکته اینجاست که هنوز بورس ایران به شرایط اوج بازنگشته است! پس، فرصت خرید و سرمایه گذاری در بورس ایران کماکان وجود دارد.
وضعیت بورس ایران در اوایل بهمن ۱۴۰۲
روش درست سرمایه گذاری در بورس ایران
سرمایه گذاری در بورس ایران، احتمالا کمی متفاوت با بازارهای دیگر مانند کریپتو، فارکس، طلا، و … است. برای اینکه بتوانیم در بازار بورس ایران خوب تحلیل، و سهم‌های مناسبی را انتخاب کنیم، باید مسیر زیر را در پیش بگیریم:
- تحلیل تکنیکال
- تحلیل بنیادی
- تابلوخوانی
- بررسی شرکت (گزارش‌های مالی، و …)
- محاسبه NAV یا ارزش خالص دارایی
- سرمایه گذاران حقوقی
- رصد بازار
آشنایی با مفاهیم اولیه و تحلیل تکنیکال، قدم اول ورود به بازارهای مالی است؛ تفاوتی ندارد بورس ایران باشد یا بازار کریپتو. اما هرچه جلوتر می‌رویم، مسیر متفاوت می‌شود.
بورس ایران، بنا بر نظر بسیاری از کارشناسان، بیشتر بر پایۀ تحلیل فاندامنتال یا همان بنیادی پیش می‌رود و کمتر تکنیکال است. بنابراین نیاز است مباحث مربوط به تحلیل بنیادی را کامل فرا بگیرید. در مرحلۀ بعد نوبت به تابلوخوانی می‌رسد.
تمام آموزش‌های لازم را می‌توانید در اینترنت و دوره‌های مختلف – چه رایگان و چه پولی – دریافت کنید.
بیشتر بخوانید:
نقشه راه: ۱۰ مرحله تا انتهای مسیر تریدر شدن و موفقیت در بازارهای مالی
اما نکتۀ بسیار مهم، به کار بردن آموزش است!
اگر قصد دارید به شکل مستقیم در بازار بورس ایران سرمایه گذاری کنید و خرید و فروش سهام داشته باشید، لازم است مهارت‌هایی را کسب کنید.
اولین و مهمترین بخش ماجرا، مهارت بررسی وضعیت یک شرکت حاضر در بورس است – که احتمالا قصد دارید سهام آن را خریداری کنید.
شما باید بتوانید صورت‌های مالی و گزارش‌هایی که شرکت در سامانه‌ای مانند کُدال منتشر می‌کند را بررسی و تحلیل کنید. سپس، ارزش خالص دارایی یا همان “NAV” سهام آن شرکت را محاسبه و با قیمت تابلو مقایسه نمایید.
در کنار این‌ها، باید سهامداران حقوقی را نیز رصد کنید و رفتار و حرکات آن‌ها را مدام زیر نظر داشته باشید. مجموع این کارها شاید کمی خسته‌کننده و سخت به‌نظر برسند، اما ابزارها، کانال‌ها و سایت‌هایی وجود دارند که محاسبات مختلف و تحلیل‌ها را انجام می‌دهند و مسیر را برای شما کوتاه می‌کنند.
برای مثال، اگر قصد داشته باشیم سهامی را از گروه پالایشگاهی خریداری کنیم، حتما باید به اخبار سیاسی – اقتصادی و مسائل مختلف مانند تصمیمات دولت در خصوص پالایشگاه‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشیم، چراکه هر خبری، مانند تغییر نرخ خوراک از سوی دولت، می‌تواند مستقیما روی قیمت سهم تاثیر بگذارد.
چارت فراز – دورهمی بازارهای مختلف در یک پلتفرم
اگر می‌خواهید سبدی از دارایی‌های مختلف را تشکیل دهید، قطعا برای تحلیل، نیاز به چارت بازارهای مختلف خواهید داشت. پلفترم فراز، این چالش را برای شما برطرف کرده است.
با استفاده از خدمات ما، می‌توانید در محیط تریدینگ ویو، به چارت بازارهای مختلف، از جمله بازار فارکس، کریپتو، طلا، سکه، دلار و قطعا بورس به صورت همزمان دسترسی داشته باشید و تمام تحلیل‌های خود را اجرا کنید.
چرا باید در بورس سرمایه گذاری کنیم؟
شاید این سوال برای شما پیش بیاید که اصلا چرا باید در بورس سرمایه گذاری کنیم؟ مگر قحطی بازار آمده است؟
جواب این سوال در بررسی ویژگی‌ها و مقایسۀ بازار بورس با سایر بازارها نهفته است. اولین و مهمترین ویژگی این است که برای ورود و سرمایه‌گذاری در بورس نیاز به سرمایۀ اولیه زیادی نداریم و با حداقل ۵۰۰ هزار تومان می‌توانیم شروع کنیم.
این در حالی است که برای سرمایه‌گذاری در املاک، خودرو، و برخی بازارهای دیگر، به حداقل سرمایۀ معینی نیاز داریم که قطعا خیلی خیلی بیشتر از ۵۰۰ هزار تومان است!
عوامل مهم در انتخاب بازار بورس برای سرمایه گذاری
بیایید چند عامل را بررسی کنیم که در انتخاب و برتری بازار بورس نسبت به سایر بازارها مستقیم تاثیرگذار هستند.
۱) نقدشوندگی
نقدشوندگی یعنی سرعت تبدیل دارایی به پول نقد (ریال). در بازارهایی مانند مسکن و خودرو، نقدشوندگی بسیار پایین است، حال آنکه در بازار بورس، [تقریبا] همیشه امکان فروش سهام و تبدیل آن به پول نقد وجود دارد.
۲) بازدهی
بورس، نامحدود است. می‌توان هر ماه، برای مثال، ۱۰% سود کسب کرد. با افزایش سرمایه، این ۱۰% پابرجا خواهد بود. حال آنکه از بازاری مانند مسکن، یا حتی کسب و کار های سنتی نمی‌توان انتظار سود ثابت ماهانه داشت.
مضاف بر این، عوامل خارجی مثل سیاست‌های دولت، قیمت مواد اولیه و …. در بازارهایی مانند خودرو، مسکن و … نقش دارند.
۳) حمایت
بازار بورس و سرمایه‌گذاران تحت حمایت سازمان بورس و ناظران، و همینطور کارگزاری‌ها هستند. سرمایۀ شما توسط کارگزاری بیمه می‌شود و کارگزاری موظف است در صورت وجود چالش، تمام موانع را برای شما برطرف سازد و زیرساخت مناسب خرید و فروش سهام را در اختیار شما قرار دهد.
حال آنکه در بازارهای دیگر کمتر شاهد چنین حمایت‌هایی هستیم یا بعضا هیچ حمایتی وجود ندارد.
علاوه بر موارد فوق، سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس نیز امکان‌پذیر است. به این معنی که شما سرمایه خود را در اختیار شرکت‌های سبدگردان قرار می‌دهید و با آن‌ها قرارداد می‌بندید و بدون هیچ اقدام خاصی از جانب شما، سرمایه گذاری در بورس با هدف کسب سود انجام می‌شود.
آیا باز هم بورس جای بدی است؟ 🙂
سوالات متداول دربارۀ بورس
آیا امکان دارد تمام سرمایه ما در بورس از بین برود؟
از لحاظ تئوری بله، و البته در عمل هم چنین چیزی ممکن است. اما این اتفاق در صورتی رخ می‌دهد که در سرمایه‌گذاری در بورس مرتکب خطاهای بزرگی شوید! برای مثال، شرکت‌هایی که سهامدار آن‌ها هستید، همگی ورشکسته و جمع شوند؛ یا اینکه تمام سرمایه خود را به یک سهم اختصاص داده باشید. در این صورت امکان از بین رفتن کل سرمایه وجود دارد.
میزان منطقی سود در بورس چقدر است؟
قانونی در بورس وجود دارد که هر سهم در یک روز تا میزان ۵% [مثبت یا منفی] دامنۀ نوسان دارد. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که بعد از خرید سهم، در ۲۴ ساعت، سهام شما ۲ برابر شود.
سود را در بازارهای مالی بهتر است به صورت درصدی محاسبه و بیان کنیم. به این معنی که اگر در ماه بتوانیم ۱۰ درصد سود بگیریم، عملکرد ما بسیار خوب خواهد بود. حال اگر سرمایه اولیه ما، ۲۰ میلیون تومان باشد، سود ما در یک ماه برابر ۲ میلیون تومان است.
این مبلغ ناچیز است. اما اگر به‌جای ۲۰ میلیون، ۲۰۰ میلیون یا ۴۰۰ میلیون سرمایه اولیه داشته باشیم، آنگاه می‌توانیم هر ماه ۲۰ یا ۴۰ میلیون از بورس درآمد کسب کنیم. (مقایسه کنید!)
اولین قدم برای حضور در بازارهای مالی مانند بورس ایران چیست؟
اولین و مهمترین قدم، یادگیری مفاهیم پایه و تحلیل تکنیکال بازارهای مالی است. سپس می‌توان سراغ آموزش‌های تکمیلی، تمرین، و کسب درآمد رفت.
